Þjóðhvellur - 26.10.1907, Qupperneq 1

Þjóðhvellur - 26.10.1907, Qupperneq 1
ÞJÓÐHVELLUR BLAÐ TIL SKEMTUNAR, FRÓÐLEIKS OG ALVARLEGRA ATHUGANA Nr. 15 REYKJÁYÍK, •>(>. OKT. 1907. I, 3. ársfj. Jóhann Ármann Jónasson, úrsmiður, Laugaveg 12. T’elcfón 112. Afgreiðsla »t>joðhv.« er á Bergstaðastræti 19, þangað leita drengir, er selja vilja blaðið í bæn- um. Á Hverfisgötu 5 er blaðið ekki lengur afgreitt. Brallarar. Peir eru margir hér í Víkinni, — en svo eru þeir menn kallaðir, sem sjald- an sjást vinna ærlegt handarvik, en ganga hér um götur og strseti, eins og greifar, með hvít brjóst og háa hatta, og reifa göngustöfum í samræmi við höfuðóra sina. Menn þessir lifa á »sþekvílasjónum«, sem svo eru nefnd- ar á Reykjavíkurmáli —: rýja náung- ann og draga undir sig verðmætar eignir manna með ýmsu móti, stund- um leyíilegu, en aftur jafnoft með mið- ur heiðarlegu móti — til þess að pranga á. Meginregla viðskiftanna er sú, að það sem þeir svæla undir sig lijá Pétri og Páli fyrir sanngjarnt verð, selja þeir aftur fyrir okurverð. Brallararnir hafa augun viða; þeir reka neflð í hvern grjótgarð og girð- ingu, líta j'flr löðarskikana og mæla þá með augum ágirndar sinnar og eigin- girni, eftir sjónhending; ákveða verð þeirra í huga sínum, sem þá mun gjarnast fara eftir því, sem hugsjón þeirra og undirmeðvitund segir þeim um það, hvað fj'rir lóðarskikanum liggi, er stundir líða; séu gildar líkur fyrir þvi, að hann eigi framtíðarvor í vændum, — en það sjá þeir oft ýms- um betur, — ná þeir skriflegu og vott- föstu eignarhaldi á lóðarskikanum, og bralla svo og bralla; ganga svo þessi kaup frá einum til annars með svo uppskrúfuðu verði, að engin skynsemi botnar í. IIús og lóðir eru þannig á sífeldri hringferð í kaupum og sölum alstaðar í bænum og eru viðskiftin alloft svo einkennileg og ósvífin að undrun sætir. Jónatan horsteinsson, kaupm., Húsgagnaverslun. Laugaveg 31. Telefón 64. Eins og kunnugt er, er nú svo ástatt hér í bæ, að þriðja og íjórða hvert greni er á valdi einhvers gróðabrallara, og þegar svo er komið, er ekki að spyria um verð eða sanngirni; grenin eru öllum mögulegumveðböndumreirð, svo, að hver spíta i þeim er þrefalt dýrari en hún er verð, auk þess, sem brallararnir áskilja sjer álitlega fúlgu fyrir snúð sinn, þá er þeim tekst að svæla út einhverju húsgreni. — Með öðrum orðum: það sem í raunogveru kostar tugi, verður i höndum brallar- ans hundraða og þúsunda vert. Svo vísdómsfult er viðskiptafyrir- komulagið orðið i þessu efni, á þeim tímum, er nú standa yfir. Nú sem stendur, eins og undanfarið, eru höfuð brallaranna reykvísku svo úttroðin af brasksýki og allskonar ó- lj'tjan, að við sjálft liggur, að til stór- vandræða horfl. Eðlilegum og hollum viðskiftum er hrundið, en íjárglæfra- brellum, svikum og prettum í ýmsum myndum, sem látin eru heita góð og gild viðskifti, er hleypt inn i viðskipta- líflð. — Menn eru fyrir löngu farnir að missa traust hver á öðrum, efnalegt sjálfstæði er óðum að fara í hundana, og peningastofnanirnar, sem vonlegt er, bera mjög svo lítið ogjafnvel alls ekk- ert traust til þeirra manna — þótt á- reiðanlegir hafi rej'nst — sem gefa sig bröllurum eða fjárglæframönnum á vald. Afleiðingin verður eðlilega sú, að þeir, sem lifa án bralls, og eru á- reiðanlegir, súpa seyðið aí þessu, þeir eru tortrygðir, að öllu óverðskulduðu, og fá ekki bón sína, nema með ærnum kosti, og standa oft í vandræðum vegna sviksemi annara. — Iskyggilegt skulda- böl er farið að þrengja að fjöldmörg- um, er vel voru efnum búnir áður, — og þeir, sem nú eru efnalega sjálfstæð- ir, af heiðarlegri starfsemi sinni, og í ábj'rgðum standa fyrir hina, eru í hættu staddir, og milli vonar og ótta fyrir því, að þeir þá og þegar missi eigur sínar og dragist með ofan í skulda- fenið. C. & L. Lárusson, Laugaveg, 1, Reykjavík. Pósthólf A. 31. Telefón 10. Og petta eru ávextirnir af starfi fiár- glœframanna peirra og brallara, er höf- uðsiaður vor elur! Enginn hygginn maður lætur ógert að hugleiða það, hve varúðarverðir þeir eru, tímarnir, sem yfir standa, og hve stón-varúðarvert það er, lóða- og húsasölubraskið, hér i bænum. Hann veit það og býst við þvi, sem eðlilegri afleiðing', að öll þessi viðskifti, jafn- rotin og óheilnæm og þau eru orðin, eigi ekki annað eftir en að v c 11 a um hrygg. »Allsherjarskuldadágar svo óheil- brigðra viðskifta, hljóta að standa fyrir dyrum«, sagði merkur maður um dag- inn, sem veit hvað hann segir. Fjárglæframaðurinn — brallarinn er i raun og veru ekki annað en lús á þjóðfélagslíkamanum, er sí og æ þjáist af blóðpening'aþorsta, sem um fram alt leitar lags til þess að svala honum og ágirnd sinni. Hann er skaðlegastur þegar hann þj'kist forsjálastur og hróp- ar sem hæst um hagkvæmni sína; — þegar hann smíðar álitlegustu loftborg- irnar, röksfyður best hugmj'ndir sinar um gróða gulls og grænan skóg og seg- ist vera ráðdeildin sjálf, þá er hann að vinna sjálfum sér inn þúsundir, en aftur á móti að velja veiðinetið að fót- um meðbræðra sinna. — Margir þeir, er á brallarann hlusta, og um fram alt óska sér ríkidæmis, verða bráðskotnir í öllum lestrinum — gleyma sjálfum sér og krafti sínum til að rj'ðja sér braut á annan heiðarlegri hátt — varpa síðan áhyggjum sínum á brall- arann — eins og kona á klerkinn í prédikunarstólnum, — og loks fer svo að þeir tapa öllu sínu, standa nærri naktir eftir. En brallarinn — hann heldur velli, með báðar hendur fullar og brosir í kampin j'fir féráni sínu. Hvað segja löglærðir og ólöglærðir »spekúlantar« um þetta? »Þjóðhvell« geta menn fengið keyptan í Söluturninum á Lækjartorgi. — Eintakið á 10 a.

x

Þjóðhvellur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Þjóðhvellur
https://timarit.is/publication/222

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.