Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1886, Side 136

136
neyti við hina miklu menn, og þetta ómetanlega upp-
fræðslumeðal er öllum innan handar að ná i. 1 hinum
beztu bókum tala við oss hinir mestu menn, gefa oss
sínar dýrmætustu hugsanir, og láta sínar sálir renna
saman við vorar. Guð veri lofaður fyrir bækurnar.
J>ær eru raddir hinna fjarlægu og liðnu og gjöra oss
erfingja að andlegu lífi horfinna alda. Bækur gera öllum
í sannleika jafnhátt undir höfði; öllum þeim, sem nota
þær dyggilega, unna þær jafnt samneytis og andlegra
návista við hina beztu og mestu bræður vors kyns.
Veri eg svo vesæll sem vill. Stigi enginn minna far-
sælu samtíðarmanna fæti inn fyrir mínar lágu dyr;
það gjörir ekkert. Virðist höfundar heilagrar ritning-
ar að heimsækja mig og taka sér vistarveru undir
mínu þaki, stigi Milton inn yfir þröskuld minn til þess
að syngja fyrir mig um paradís, og Shakspeare til
þess að opna fyrir mig veraldir hugsjóna og leyndar-
dóma mannlegs hjarta, og Franklín til þess að kenna
mér lífsspeki, þá mun eg ekki angrast af skorti and-
legs samneytis, og eg get þá orðið menntaður maður,
þótt eg sé útilokaður frá þeim félagsskap, sem beztur
heitir í byggð minni.
Til þess að þetta menntunarmeðal verði manni
arðberandi, þarf að velja góðar bækur, en það eru
þær, sem ritaðar hafa verið af sálarhreinum og sálar-
styrkum mönnum, djúpsæismönnum, sem ekki þynna
annara orð með ítrekunum, heldur hafa sjálfir eitthvað
að segja og rita til upplýsingar heilbrigðum, alvöru-
gefnum sálum; og slík rit má ekki hlaupa yfir til
skemtunar, heldur á að lesa þau með stöðugri eptir-
tekt og lotningarfullri sannleiksást. þegar vér veljum
um bækur, getum vér notið leiðsagnar þeirra, sem
numið hafa meira en vér. En að öllu samanlögðu er
bezt, að vér í þessu efni förum ekki svo lítið eptir
vorum eigin smekk. Ekki eru ætíð þær bækur manni