Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 54
54
ar og urðu ósáttir. Jón raurti fór af landi brott til
Hamborgar og kvæntist þar. Þá er og getið um
vig vestur undir Jökli 1586 og um annað suður í
Grindavík ári seinna. Vó Helgi Úlfhjeðinsson Ingi-
mund nokkurn Hákonarson. Má sjá af sumum viga-
ferlum þessum, að mönnum var þá ekki ótítt að bera
korða. A þessu timabili var og uppi illmennið
Axlar-Björn. Meðgekk hann sjálfur, að hann hefði
myrt 9 menn, en sumir segja, að þeir hafi verið
miklu fleiri. Dæmdi Jón Jónsson lögmaður hann til
dauða, og var hann líflátinn með hinum mestu pinsl-
um, eins og þá var titt um stór-illvirkja.
Vera kann, að sumum flnnist, að siðferði þess-
ara tiiua sje lýst miður en skyldi. En samtíðamenn-
irnir lýsa því ekki betur. Þeir fundu ljóst til þess—
og þó er vaualega svo erfitt að finna galla sinnar
aldar — að siðferðið er allt annað en vera átti.
Ætiuðu menn, að fyrri tímarnir hetðu verið langtum
betri, og eignuðu siðleysi þessarar aldar trúleysi og
vanrækslu guðs orða. Voru nú orktir margir »heims-
ósómar« og önnur heimsádeilukvæði. Þarf eigi ann-
að en lesa visnabókina, sem prentuð var á Hólum
1612, til að sannfærast um þetta, því að í henni eru
vist 4 »heimsósómar«, auk annara heimsádeilu-
kvæða. Vil jeg taka hjer til dæmis vísur nokkrar
úr kvæði einu, er heitir: »Samjafnan þessarar aldar,
sem nú er, og þeirrar, sem verið hefur«.
Mannkyn hrörnar mjög svo allt,
mun því virðast hjólið valt,
óstarþelið er orðið kalt,
enginn dyggðir rspkir,
vaxa Tömm og klækir.
Guð minn! Guð minn!
Get þú mjer, að geti’ eg þjer
þóknazt, þegar mig sækir.