Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1896, Blaðsíða 58

69
Stóridómur kom 1565, varð sú breyting á, að mægða-
og sifjaspell karla og kvenna og hórdómur í þriðja
sinni varðaði lffláts hegningu. Skyldi höggva karl-
menn, en draga poka á höfuð kvennmönnum og
drekkja þeim svo. Allt lausafje slikra manna skyldi
upptækt konungi, en jarðeignir ganga til erfingja.
Mörg voru þau önnur brot gegn skírlifi, er eigi
vörðuðu lífláti, en þó lágu þar við stórar fjesektir
og stundum jafnvel hýðingar eða þá önnur líkamleg
hegning að auki. Ef giptur maður átti barn með
giptri konu, þá var það kallaður tvöfaldur hórdómur.
Urðu þau sek i fyrsta skipti 12 mörkum hvort um
sig, en það er nær 300 kr. En fyrir einfaldan hór-
dóm voru sektir hálfu minni. Fyrir hórdóm í öðru
sinni jukust sektir um helming, og að auki fylgdi
stór hýðing 1 ofan á lag. Ef hórdómsmenn eigi
höfðu þá fje til að gjalda, urðu þeir að sæta stór-
hýðingu, og auk þess annari líkamlegri rcfsingu,
sem 12 menn dæmdu þeim á hönd.
Þó menn hefðu lokið þeim sektum og liðið þær
refsingar, er veraldlegir valdsmenu lögðu á, var þó
eigi öllum hörmungum hins seka manns lokið fyrir
það. Hann átti eptir að komast i sátt við kirkjuna.
Hann átti eptir að lýsa því yfir, að hann iðraðist
syndar sinnar, og að biðja guð og menn opinberlega
fyrirgefningar á henni, og var þessi athöfn köiluð,
að »standa opinberar skriptir«. Meðan hinn seki
hafði eigi tekið út hegningu þá, er lögin ákváðu
honum, var hann eigi að eins »vargur í vjeum«,
hvað veraldlega fjelagsskipun snerti, heldur var
hann og að nokkru leyti rekinn úr fjelagi kristiuna
mauna, eða útskúfaður af kirkjunni. Væri það stór-
brotamaður, er hlut átti að máli, fjekk hann ekki
að ganga í kirkju, nema prestur leyfði; en yfir hon-