Eimreiðin - 01.01.1898, Page 28

um og níddist á góðgerðasemi einstakra manna, sem sökum hinnar fram-
úrskarandi gestrisni, er lá í landi, gat orðið ærið útdráttarsöm fyrir hvern
einstakan, og þá líka fyrir þjóðfjelagið, heldur miðuðu þau og til að
tryggja rjett manna og löghelgi, er virtist geta verið hætta búin af slíku
flakki, en ekki auðhlaupið að úr að bæta. Það var því ákveðið, að
hver maður skyldi hafa fengið sjer vist eða heimilisfang hinn síðasta
vorfardag (sunnudaginn í 7. viku sumars), og varðaði útlegð (0: þriggja
marka sekt), ef út af var brugðið. Sömu hegning varðaði það, ef maður
fór vaflanarförum hálfan mánuð eða lengur innan fjórðungs, eða mánuð
og úr fjórðungi, án þess að hann ætti nokkurt erindi, nerna að hlifa búi
sínu eða griði (0: hlifa sjálfum sjer eða húsbónda sinum við að fæða
sig). En færi maður og þægi ölmusugjafir hálfan mánuð eða lengur,
eða hefði bann gistingar, þar er hann gat, þá bar að skoða hann sem
hreinan og beinan flakkara (göngumann, húsgangsmann, förumann), og skyldi
þá beita hann mjög hörðu.
Að þvi er flakkara snerti, þá var það algild regla, að enginn mátti
hýsa þá eða gefa þeim mat og varðaði hegning, ef út af var brugðið.
Á fyrri hluta þjóðveldistimans varðaði það útlegð (0: 3 marka sekt), en
seinna var hegning þessi hert svo mjög, að það varðaði fjörbaugsgarð
(p: menn misstu landsvist eða vóru dæmdir i þriggja ára útlegð og fje
þeirra gert upptækt). Hið eina, sem þeim mátti gefa að ósekju, var
skór og föt. Svo er að sjá sem jafnan hafi verið mikill fjöldi göngu-
rnanna á alþingi, og áttu þeir þar jafnvel búðir. En þar var þó eigi að
eins bannað að gefa þeirn nokkurn matarbita, heldur var mönnum og
bannað að láta búðardj'r sinar standa opnar um matmálstíma, af því að
þá væri hættara við, að menn kynnu að leiðast til að brjóta á móti
þessu banni. Kæmu göngumenn samt inn í einhverja búð um matmáls-
tima, til þess að biðja sjer matar, þá áttu eigendur búðarinnar að fá
menn til að færa þá út, og þótt þeir væru allhart út færðir, þá áttu þeir
ekki á sjer, ef ekki var örkuml gjört að þeim. Búðir göngumanna á
alþingi, er báðu sjer matar, vóru og óhelgar við broti, og varðaði hverj-
um fjörbaugsgarð, er þær vildi verja. Ef göngumenn höfðu fje með að
fara, þá mátti taka það allt af þeim, og þó þeim hefði verið lánað það
fje eða selt á leigu til þingloka, er af þeim var tekið, þá áttu hinir lög-
legu eigendur þess enga heimting þess fjár. Pví einu fje, er tekið var
af göngumönnum, varð aptur að skila, er þeir höfðu þjófstolið eða náð
undir sig án þess að eigandinn hefði gefið samþjdtki sitt til.
Annars greindu menn göngumenn i tvo flokka. Mestri hörku beittu
menn við þá, er gerðust húsgangsmenn heilir og svo hraustir, að þeir
hefðu getað fengið sjer tveggja missira vist, ef þeir hefðu viljað vinna,
sem þeir hefðu getað, eða eins og annars staðar er að orði kveðið,