Eimreiðin - 01.01.1898, Page 71

7i
fylkingar meðal bókmenntaþjóðanna. En hvernig nú er komið fyrir
okkur eða hvort við nú eigum nokkrar bókmenntir, um það vita fæstir
mikið. Pað er heldur varla von, jafnmiklir og örðugleikarnir eru á því,
að kynnast bókmenntum vorum. Pó einhver kynni að hafa komizt á
snoðir um, að eitthvað kynni að vera á þeim að græða, þá þykir fæst-
um tilvinnandi að hafa svo mikið fyrir að kynnast þeim, að verða að
læra örðugt mál, sem ekki er talað og ritað nema af rúmum 70,000
sálum á útkjálka heimsins. Og það því fremur sem örðugleikarnir eru
enn meiri fyrir þá sök, að ekki er til nein fullkomin orðabók yfir nútiðar-
mál vort. En nú er því svo varið með hverja einstaka þjóð — eins og
með hvern einstakan mann —,
að henni þykir vænt um, að
tekið sje eptir sjer og því, sem
gott er í fari hennar. En eitt
af því bezta, sem við eigurn til,
eru einmitt bókmenntirnar okkar,
og þær einkenna okkur meira
en nokkuð annað sem þjóð. Við
megum því sannarlega vera þakk-
látir, þegar einhver tekur sjer
fyrir hendur að vekja athygli
stórþjóða heimsins á þeim; ekki
sizt, þegar það nú líka er gert
með góðvild og samvizkusemi,
samfara þekking og lærdómi.
Hjá engri þjóð hafa nútiðar-
bókmenntir okkar vakið eins
mikla eptirtekt eins og hjá J>jóð-
verjum. Auðvitað er þetta ein-
stökum mönnum að þakka, og
þá fyrst og fremst hinum ágæta
fræðimannaöldungi, prófessor
Konr. Maurer, sem við eigurn
svo margt að þakka. Pýzkaland
missir mikið, þegar hann fellur
frá, en Island missir þó meira.
Lengi var hann hjer um bil eini maðurinn á þýzka tungu, sem nokkuð
vissi um hagi vora og nútiðarbókmenntir. En svo fór þeim smátt og
smátt að fjölga. Frækornin, sem hann hafði sáð, tóku að bera ávexti
meðal hinnar yngri kyn'slóðar. Um 1880 byrjar Poestion að rita um
bókmenntir vorar og 1885 ritar hann ágæta bók um latid vort og þjóð.
Sama árið (1885) gefur dr. Schiveitzer út bók sína um ísland og skömmu
síðar bókmenntasögu sína. 1889 gefur Baumgartner út sína bók um
Færeyjar og Island og um sama leyti byrja Lehmann-Filhés og Kuchler
að gefa út þýðingar sinar úr íslenzkum ritum og ýmislegar ritgerðir um
Island, sem þau jafnan siðan hafa haldið áfram. Pá kemur dr. Aug. Geb-
hardt og prófessor A. Hausler og að lokum hafa Richard von Kraliks,
Louise Breisky, Aug. Seuffert og prófessor Hugo von Meltzl þýtt ýms islenzk