Eimreiðin - 01.09.1900, Síða 64

224
Á hinum síðari árum hefir jafnan verið varið miklu af landsfé
til samgöngubóta. Fyrir yfirstandandi fjárhagstímabil (1900 —1901)
eru þannig veittar til þeirra alls 598,392 kr. (til vegagerða og brúa
214,600 kr., til eimskipaferða, vita og strandmælinga 140,292 kr.,
til póstmála 133,500 kr. og til ritsíma 110,000 kr.). Auk þess
veitir ríkisþing Dana árlega 40,000 kr. (<■ 0,0000 kr. á fjárhags-
tímabilinu) til póstskipsferða milli Danmerkur og íslands.
EFNAHAGUR OG FJÁRMÁL. Pví verður ekki neitað, að
ísland er fátækt land. En jafnvíst er líka hitt, að það elur margar
framfarahorfur í skauti sér og stendur því mjög til bóta. Fátæktin
er ekki eins mikið landinu að kenna eins og íbúum þess og stjórn.
Landið á margar auðsuppsprettur, sem ýmist hafa alls ekki verið
notaðar hingað til eða þá illa notaðar. I rauninni má segja að
ait landið liggi enn í órækt og sé í miklu verra ástandi, en á
landnámsöldinni, af því að allur búskapur íslendinga hefir altaf
verið því nær eintómur ránbúskapur. Menn hafa sífelt verið að
rýja jörðina, án þess nokkru sinni að bæta henni upp, það sem
hefir verið frá henni tekið. Menn hafa hlífðarlaust höggvið upp
skóga landsins, án þess að gróðursetja eitt einasta tré í staðinn,
svo að allur skógur er því nær alstaðar gersamlega horfinn —
til stórtjóns fyrir eldsneytisforða landsins, jarðveg þess og jafnvel
loftslagið. Af því landi, sem sem notað hefir verið til heyfanga,
hefir að eins lítill hluti verið ræktaður, og hann illa ræktaður.
Alt fram að síðustu árum hafa menn og rekið bæði landbúnað og
fiskiveiðar á hinn sama mjög svo ófullkomna hátt eins og fyrir
1000 árum. Pað eru því engin undur, þó íslendingar hafi hlotið
að verða undir í samkepni sinni við nágrannaþjóðirnar, sem stöð-
ugt hafa ýmist algerlega umsteypt búskaparaðferð sinni, eða bætt
hana samkvæmt kröfum þeirrar aldar, er við nú lifum á. Auk
þessa hefir ein af aðalorsökunum til örbirgðar landsins verið sú,
að það hefir í margar aldir verið þjáð af verzlunareinokun og því
á margan hátt verið illa stjórnað. Pað hefir lengi verið ein hin
mesta ógæfa landsins, að stjórn þess hefir verið falin mönnum,
sem ekki hafa haft nægilega þekkingu á högum þess og framfara-
horfum, en hafa þó til allrar ógæfu ímyndað sér, að þeir hefðu
vit á þessu, og því — þrátt fyrir bezta tilgang og mikinn góðvilja —
oft gert hvert axarskaftið á fætur öðru. Hve mikill hnekkir þetta
hefir verið fyrir landið, má bezt sjá af því, hve miklar framfarirnar