Eimreiðin - 01.09.1910, Síða 3

i59
gerir menn lata og venur á ýmsa ósiði. Pess vegna finst mér
líkur til þess, að mönnum mundi hollara að hafast eitthvað að,
jafnvel eingöngu vinnunnar vegna. þeir, sem hafa vasana troð-
fulla af peningum, kunna sjaldnast að meta þá, né með þá að
fara. Svo er og um þá, sem hafa nógan tíma, þeir kunna sjaldn-
ast að meta hann né nota, sem skyldi. Auðvitað væri skemti-
legast að vinna á sumrin og leika sér á vetrin — eða helzt leika
sér alt árið, — en því verður nú tæpast við komið, því ísland er
ekki, og verður aldrei Paradís, þrátt fyrir alla þess kosti, er svo
margsinnis hafa lofaðir verið og það að maklegleikum. En fullgott
getur það orðið samt, og meira en það, því það er oss sjálf-
um að kenna, en ekki landinu, hversu fátækir vér erum.
En svo að ég snúi mér aftur að vetrar-vinnuleysinu, þá bitnar
það einkum á íbúum kauptúnanna, og verður hér því einkum
bent á, hvað í kauptúnum má starfa, með því þetta yrði annars
of langt mál.
Pað hefur verið talað um, að það þyrfti aðfinna upp —
að því mér hefur skilist — einhverja handiðn, er menn gætu haft
atvinnu við á vetrin. Pað er nú óvíst, hvenær það hepnast, að
minsta kosti er ekki vert að bíða eftir því, að það verði, því nóg
er að starfa. Og það þó að vér fengjumst aðeins við að búa til
eitthvaÖ af þeim ógrynnum af iðnvarningi, sem vér nú kaupum
frá útlöndum. Pað er ekki lítið, sem landinn geldur útlendingnum
í verklaun, þó hann sé sjálfur verklaus hálft árið. Enginn vafi er
á því, að landsmenn gætu búið til á vetrin ýmsan varning eins
góðan og ódýran og þeir kaupa nú frá útlöndum, og jafnvel svo
ódýran, að senda mætti til útlanda. En þó að vér eflaust — og
einkum þegar fram líða stundir — mundum geta kept með ýmsan
iðnvarning við erlendar þjóðir á heimsmarkaðinum, ættum vér samt
að hugsa mest um, að búa til þann iðnvarning, sem seldur verður
innanlands. Verksmiðjur eru nú stofnaðar með geysihraða í lönd-
um, þar sem áður var lítill eða enginn iðnaður, og virðist það —
ásamt öðru fleiru — benda á, að einhverntíma í framtíðinni muni
íbúar hvers lands framleiða allan eða meginið af þeim iðnvarningi,
sem þörf er á í því landi. Pað er því varla við því að búast, að
íslendingar, sem nú, hvað iðnað snertir, standa svo langt að baki
flestum menningarþjóðum heimsins, flytji nokkurntíma iðnvarning
til útlanda, það er miklu nemi. En þrátt fyrir það getur mikill
iðnaður þrifist hjá oss, þó að vér aðeins búum til það, er lands-