Eimreiðin - 01.01.1918, Side 111

Eimreiöin] ER ÍSLENSKT ÞJÓÐERNI í VEÐI? H1
•
En hér skal nú ekki farið frekar út í þetta atriði, og
ekki skal hér kvatt til neins ákveðins um sambands-
málið. Má og vera að þeir, sem telja íslensku þjóðerni
hættu búna af ákveðinni stefnu í sambandsmálinu hafi
meiri rök við að styðjast, en látin hafa verið uppi. Og þó
mun það sönnu næst, að það hafi litil áhrif í þessu efni.
En hér skal bent á annað, sem miklu meiru varðar
í þessu máli en það, hvernig sambandinu við Dani er
skipað. Og úr þeirri átt mun mega vænta hættunnar, og
þar verður að skipa vörnunum fyrir.
Ef vér viljum sjá, hvað islensku þjóðerni og íslenskri
tungu er hættulegast, er best að snúa dæminu við og
líta á, hvað það er, sem hefir haldið þvi við. Hvi hefir
foma tungan geymst á íslandi svo miklu hreinni en ann-
ars staðar?
pað eru ekki ýkja margar aldir siðan ein og sama
tungan gekk um öll Norðurlönd. En nú er húntýndogtröll-
um gefin nema hér, svo að íslendingar einir geta tilsagnar-
laust lesið fornritin. Að sumu leyti hafa Islendingar þó
staðið miklu ver að vígi en hinar þjóðirnar. pær eru
margfalt fólksfleiri hver um sig, en fólksfjöldinn er ein-
hver besta stoð tungumálsins og alls þess, sem greinir
eina sérstaka þjóð frá öðrum. Má sjá þess ljós dæmi í
þéttbýlinu suðurfrá í álfunni. par hafa stórþjóðirnar einar
getað haldið sérstakri tungu, en smáþjóðirnar (sem þó
eru margfalt fjölmennari en íslendingar) verða annað-
hvort að tala mál, sem ekki er annað en mállýska, eða tala
óbreytta tungu nágrannanna. Hollendingar tala lág-þýska
mállýsku. Belgir eru klofnir i tvent milli þýsku og
frönsku. Svissarar klofnir í þrent milh þýsku, frönsku
og ítölsku o. s. frv. Hefðu þvi hinar Norðurlanda-þjóðirnar
átt að geta varðveitt tungu sína betur en íslendingar
að tiltölu við fólksfjölda. Auk þess átti nábýh þeirra
hverrar við hinar, að hjálpa til í þessu.
En nú er komið sem komið er. peir hafa týnt fornmál-
inu allir, en vér geymum það furðu áþekt því, sem það
var til forna.