Eimreiðin - 01.01.1918, Síða 112
112
ER ÍSLENSKT ÞJÓÐERNl í VEÐI? [Eimreiðin
Sumir hafa viljað þakka þetta íslensku bókmentunum,
einkum „gömlu sögunum“.
En sannleikurinn er sá, að það er að eins eitt, sem
þessu hefir valdið, og það er einangrunin.
Ólgandi öldur Atlantshafsins eru og hafa verið vörður
íslenskrar tungu um undanfarnar aldir. Hundruð mílna
af hafi, sem stormar sveipa si og æ hafa fram að þessu
heft strauminn til landsins og frá þvi. Til skamms tima
hafa komið hingað til lands örfáar fleytur á ári hverju,
og staðið hér við stutta stund. Ekkert hefir freistað út-
lendinga til þess að setjast að á þessu eylandi yst í norðri
(ultima Thule), svo langt frá menningu heimsins. Og þó
að þetta hafi breytst allmjög hin síðari árin, þá er þó
hafið enn mikill vörður. Margra daga erfið sjóferð leggur
enn hömlur á strauminn.
petta hefir valdið. pennan múr vantaði hin Norður-
löndin, og þvi gátu þau ekki varist. pennan múr vantar
Holland og Belgíu og Sviss, og því hafa nágrannarnir
skift þeim á milli sín i þessu efni.
„Gömlu sögumar“ voru svo góðar með, til viðhalds
hreinu og fögru máli. pær lögðu höft á breytinguna, sem
vill jafnan verða i munni fólksins, þó að ekki gæti erlendra
áhrifa. En án einangrunarinnar hefðu þær ekkert afl haft.
Sjást þess ljós merki nú, þegar einangrunin er að réna.
Nú hittir maður fulltíða menn, sem ekkert vita um Gunnar
á Hlíðarenda eða Gretti, nema það, sem þeir hafa heyrt
aðra segja frá þeim og tala um þá.
Má nú öllum vera ljóst hver sú hætta er, sem hér skal
bent á. Hún er sú, að einangrunin er að hverfa. Múrinn
er að hrynja. Einn góðan veðurdag munum vér sjá, að
hann er hruninn í rústir, og vér höfum miljónirnar er-
lendu fast við bæjarvegginn.
Við og við sjáum vér það í blöðunum, innan um aðrar
fréttir af ófriðnum og vígbúnaði hernaðarþjóðanna, að
fluglistinni hefir „fleygt“ fram ákaflega. pegar þetta er
ritað er nýkomin fregn um það, að belgísku konungs-
hjónin hafi farið i flugvél frá Frakklandi til Englands,