Eimreiðin - 01.01.1918, Síða 123

Eimreiðin]
RITSJÁ
123
sýnt. ÞaS er óeðlilegt aS flytja efniS frá öSrum löndum, en leggja
niður innlenda efnið, og auk þess er þetta útlenda efni ekki skynsam-
lega notað. Eins er um innlenda efniS, steininn, aS menn hafa ekki
líkt því nógu vel fundið tökin á honum, og verSa því víSa ómyndir,
sem úr honum eru reistar.
Oft hefi eg hugsað um þetta efni, hvort ekki mundi unt, aS yngj.1
upp gamla bæja-stílinn, húsa svo jarSirnar til sveita, aS hvorttveggja
sameinaSist, fegurð og sveita-blær gömlu bæjanna og nytsemi og nota-
gildi þess nýja. En allar tilraunir að draga upp slík hús hafa strandað
hjá mér á þekkingarleysinu. Því þótti mér mjög vænt um að sjá
þessar teikningar hr. Rávads af fyrirhuguðum bæjarhúsum og kirkju
í Bjarnarhöfn við BreiSafjörð. Hér er maSur, sem hefir hvorttveggja,
ástina og virðinguna fyrir því gamla, sem þjóSin er búin að klekja
út á mörgum öldum, og sýnist því eins og gróiS fast við landslagiS og
staðhætti, og á hinn bóginn þekking á kröfum listarinnar.
Einn galla á gjöf NjarSar hlýtur maður þó bráðlega að reka augun
í, og það er kostnaSarhliS málsins. Teikningarnar eru gerSar meS þao
fyrir augum, að fé sé nægilegt fyrir hendi, en ef algilda reglu á a8
finna um húsastíl í sveitum, þá má síst sá galli vera á. Rögnvaldur
heitinn Ólafsson kvartaSi oft um þetta og þekti það vel, þegar hann
var að gera uppdrætti aS kirkjum. Hann sagði, aS hvert nýtt kirkju-
hús byrjaði í hreinni list, en endaði meS ósigri í baráttunni við Mam-
mon. Og svo verSur það líka, og ekki siður, um sveitabæina. Fyrst
verður að hugsa um kostnaSinn og svo um útlitið. En þess verSur
þá lika að gæta, að þessar teikningar hr. Rávads eru gerSar með ákveS-
inn bæ fyrir augum, þar sem kostnaðurinn var auka-atriðið, og því
síst fyrir það að synja, að taka mætti meira tillit til þess, ef á þyrfti
að halda. Og þó aS vafalaust verði eitthvaS dýrara að byggja með
þessu lagi en einföldu kassalagi, þá má þó lika víða sjá þess merki,
að menn hafa hug á og leggja töluvert i kostnað til þess, að gera húsin
lagleg útlits. Eg get því vel hugsað mér, að sveitabæir með þessu sniSi
fari að rísa upp hingað og þangaS um landið, og væri það vel farið.
En þá kemur fram skorturinn á mönnum, sem færir séu um það að
laga stílinn í hendi sér, og byggja ofan á þennan grundvöll, sem lagður
er, enda talar og hr. Rávad um það (bls. 3).
1 bókinni eru myndir á 5 bls., og er þar sýnd framhlið litillar kirkju,
þverskurSur og grunnmynd af sömu kirkju, og hátt klukknaport yfir
sáluhliði, er komi í stað turns. Hefi eg ekki annað um það aS segja
en lof eitt, eftir minum smekk. AS framan eru tvær burstir, og gengið
inn i þá minni. Er þar gangur inn með annari hliSinni. Bekkir eru í
einni röð inn með hinni hliSinni, undir aðal risinu. Orgelpallur fremst
en kór inst. Stór gluggi á framstafni og yfir altari er lcringlóttur gluggi
á afturstafni. Er í honum glermálverk, er kemur í staS altaristöflu.