Eimreiðin - 01.09.1921, Blaðsíða 106
362
RITSJA
[EIMREIOIN
dómalaust og vekur því tiltrú til höfundarins, að hann vilji hafa
hið sannasta. En hví kallar hann þessa fornu farmenn »Norse
discoverers«, »norska landkönnuði« og »Nansen’s comþatriots«,
»samlanda Nansens?« Pað liggur hverjum í augum uþpi, að það
voru Grænlendingar og íslendingar, sem þessar ferðir fóru, þótt
Norðmenn væru að ætt, og það skamt fram. M. J.
G. Th. Fechner: Bæklingurinn um LÍFIÐ EFTIR DAUÐANN.
Pýlt hefir Jón Jacobson. Guðm. Gamalielsson, Rvík 1921.
Menn hugsa nú svo mikið um eilifðarmálin og hlusta svo vel
þegar um þau er talað, að það má heita mjög eðlilegt, að þessi
bæklingur kæmi á islensku nú. Og auk þess var það vel gert af
þýðandanum, að gefa islenskum bókmentum sýnishorn af rit-
hætti hins mikla gáfnaljóns og bálandi hugmj'ndasmiðs, F'ech-
ners. Hann ætti að mega tala með.
Bókin er skrifuð af miklu valdi, eins og höf. hefði mælt og
vegið alla tilveruna, og einmitt það gerir mann óvissan og hik-
andi. Hvernig veistu það? langar mann til að spyrja hvað eftir
annað, því að höf. skeytir ekki heldur um að færa rök eða
líkur fyrir neinu. Hann dregur ekki niðurstöður sínar út úr
rannsóknum eða slíku, heldur sýnist hann hafa spunnið alt
kerfið eins og kongulóarvef út úr sjálfum sér. Verkið er glitr-
andi og fagurt, en hversu haldgott, það er annað mál, þótt
sjálfum honum hafi hún nægt, þessi þróttmikla lífsskoðun.
Pýðandinn ritar merkilegan formála fyrir kverinu og »Nokkur
orð um Gustav Theodor Fechner« í eftirmála, mjög lipurt skrif-
að. Pýðingin er, svo sem vænta má, ágætlega leyst af hendi.
M. J.
Sigurjón Jónsson: FAGRI HVAMMUR. Skáldsaga. Rvík. Porst.
Gíslason. MCXXI.
Einhver mundi fremur hafa talað hér um æfintýr en skáld-
sögu. Hér eru á ferð dvergar og blómálfar, Bokki búálfur og
álíka fénaður, að ekki sé um það talað, að »sagan« spennir j'fir
geysimargar aldir og þó altaf sömu höfuðpersónur. Auk þess er
verkefnið naumast meðfæri reglulegrar skáldsögu.
Pað er einn þáttur i kenningum guðspekinga, sem hér birtist
í þessum búningi, endurholdgunarkenningin. Guð »fægir menn-
ina hér á jörðu úr dufti og ösku«, þ. e. hann íklæðir þá líkama
úr dufti og ösku til þess að fága sál þeirra — oft og einatt með
harmkvælum. Þetta er trú miljóna í Austur'.öndum, og hún er
nú að berja að dyrum Vesturlandabúa, og skal hér ekki fara út
í neinar rökræður um hana. Hér er að eins að ræða um þessa
bók. Finst mér þá, ef eitthvað skal út á setja, skorta skýran
þráð, orsakakeðju til þess að halda þessum öldum saman. Minna
má það ekki vera.