Eimreiðin - 01.09.1921, Blaðsíða 108

364
RITSJÁ
[EIMREIÐIN
ljóöunum. Ef til vill er ástæöan til þess, að þær eru ekki, sú, aö
fólk það, sem orkt er um, er lifandi, og hefir þótt Ieiðinlegra
út i frá að gefa lengri skýringar. En fyrir það tapar sá, sem
ókunnugur er, miklu af fyndninni.
Kris'tján Júlíus lifir vafalaust í íslenskum bókmentum, hann
er svo sérkennilegur og smellinn. Þar er verulegt skáld, sem
á sitt sjálfur. M. J.
Holt: STÝFÐIR VÆNGIR. Reykjavík, Bókaverslun Arsæls
Arnasonar, 1921.
Pað er skýr vottur um bókmentasmekk þjóðarinnar, að hversu
sem kippir úr bókaútgáfu nú á þessum síðustu og verstu tímum
þá koma si og æ nýjar ljóðabækur á markaðinn, bæði eftir höf-
unda, sem áður eru kunnir, og aðra, alveg nýja af nálinni. Menn
hér á landi sýnast síst vilja vera án Ijóða. Pó getur fleira bland-
ast inn í, svo sem það, að ljóðabækur eru og hafa lengi verið
notaðar all mikið til tækifærisgjafa.
Hér kemur nú nýlt skáld fram. Eimreiðin flutti fyrir skemstu
eitt kvæ'ði eftir Holt, og er það hér í bókinni, »Lena« (bls. 66),
en annaö minnist eg ekki að hafa séð eftir hann á prenti fyr en
nú, er þessi bók kemur, 128 bls. að stærð.
Lesandanum dylst ekki, að skáldið vantar ró og fastatök hins
æfða bardagamanns. Hingað og þangað má finna áhrif annara
skálda, og löngun höf. að ná þeim. Hann er ekki heldur laus við
að halda, að ákveðið form skapi ákveðinn skáldskap, það þurfi
t. d. ekki annað en yrkja í þjóðsagnastil til þess að fá seiðmagn
þjóðsagnanna inn í kvæðin, og brenna flest hin yngri skáld vor
sig meira og minna á því soði. Of mikið er líka af sterkum orðum,
sem ekki færa neina sterka merkingu I stað þess að verulegt skáld
lætur allar tilfinningar speglast í einföldustu orðum. En þrátt
fyrir alt þetta er ekki vafi á því, að Holt þessi býr yfir ekki svo
lítilli skáldæð, sem alstaðar blikar í gegnum ófullkomleikana og
brýst með köflum fram ljómandi hrein og fögur. »Lena« sýnir
það, að hann getur haft það til, að segja átakanlega sögu án þess
að kafna í átakanlegum orðum. »Sumarkvöld« (bls. 83), »Bí, bí og
blaka« (bls. 86) og einkum »Æðri ómur« (bls. 91) eru ljómandi
hrein og fögur smákvæði.
Fað er ekki gott að rekja út úr þessari bók fastar línur, er
sýni oss þennan höfund. Fað sýnist alt vera í nokkuð miklu
fálmi. Ymist er það björt von og kraftur trúarinnar eða svart-
nætti örvæntingar, ýmist hrein lýrik eða heilabrot um tilveruna
og búningurinn sjálfur kemst alt milli leikandi rímsnildar og
formlausra kafla.
En nái þessi höfundur stryki, sínu eigin stryki, gæti vel risið
hér upp skáld. .1/. J.