Umferð - 01.02.1959, Blaðsíða 3

UMFERÐ
3
DRYKKJUAKSTUR
Sálsjúkir (ikumenn
í umferðinni
(Alþýðublaðið 24. des. 1958)
„Rannsóknarlögreglan í Reykjavík
vann að þvi í gærdag að rannsaka
kærumál vegna líkamsárásar.. — —“
Aðalatriði þess eru þau, að leigubil-
stjóri hér í bænum bauð vinkonu sinni
í ökuferð, þó ekki í sínum eigin bíl,
enda var hann ölvaður. — 1 ökuferð-
inni sinnaðist honum við vinkonuna,
lagði á hana hendur og barði, svo hún
hlaut slæma áverka á andliti og víðar
um líkamann. Grunur leikur á, að er
ökuferðinni með vinkonuna lauk, hafi
maðurinn sótt eigin bíl og ekið hon-
um kófdrukkinn um bæinn.“
Vér leyfum oss að taka hér orðrétta
lýsingu eins dagblaðs höfuðstaðarins á
þessum atburði, raunar ekki vegna
þess, að hann sé neitt sérstakur, því
margs má vænta af drukknum manni,
heldur skeði þetta um sama leyti og
grein þessi var skrifuð og var því til-
tækt.
Blöðin úa og grúa af frásögnum um
drykkjuakstur. Menn stela bílum og
aka þeim kengdrukknir út í skurði.
Menn aka út úr fuliir á bíla í fullum
rétti og eyðileggja þá, og hálfdrepa
sjálfa sig og aðra. Blöðin skýra næst-
um daglega frá því, að einhver haíi
verið tekinn undir áhrifum áfengis við
stýrið, stundum margir sama daginn.
Hefur eiginlega ekki miklu munað, að
þetta jafni sig upp með einni tekinni
ökubyttu á dag. Haldi svo fram, sem
nú horfir, verður þess ekki langt að
bíða, að svo verði komið. Menn athugi
það, að þeir, sem verða sannir að sök,
eru ekld nema UtiH hluti þess hóps,
sem daglega ekur undir áhrifum á-
fengis á vegum landsins.
Hið stórhættulega, og fádæma sví-
virðilega athæfi, að aka bíl undir á-
hrifum áfengis, eða drukkinn, virðist
vera að verða æ algengara í þjóðfélagi
voru. Hver er orsökin? Eykst drykkju-
skapur almennt? Sennilega.Nú drekka
unglingar og kvenfólk, en á því bar
mjög litið fyrr á árum. Þá er það
skiljanlegt, að með sífelldri fjölgun
þeirra, sem ökuréttindi hafa, bætist æ
fleiri í hópinn, sem þessi afbrot drýgja,
enda þótt ekki væri um hlutfallslega
vaxandi drykkjuskap að ræða. En hér
mun fleira koma til. Taugaslen og
sjúklegt sálarástand, sem virðist al-
mennt vaxandi, enda þótt sjaldan sé í
svo miklum mæli, að til geðlækninga
komi.
Sálsjúkir ökumenn.
Umferðarsérfræðingar víða um heim
hafa oft haldið því fram, að leynd sál-
sýki margra ökumanna sé orsök
fjölda umferðarslysa Er hér ekki sízt
um að ræða marga af þeim, sem aka
undir áhrifum víns og flesta þeirra,
sem gera það ítrekað. Er það nú orðin
útbreidd skoðun margra þekktra geð-
lækna, að rakin ökubytta sé í flestum
tilfellum haldin sálsýki (psyehopathia),
oft á talsvert alvarlegu stigi. Þá er oft
hægt að finna hættulega psychopatha
við stýrið, án þess að þeir séu bein-
linis ökubyttur, tilfinningasljótt, kæru-
laust fólk, sem skortir allt sálarjafn-
vægi og ætti að svipta ökuskýrteininu
áður en það er búið að valda stórslys-
um. Maður sem reynist vera andlega
sjúkur fær ekki byssuleyfi. En svo að
segja hver, sem vera skal, má valsa
um með bíl, þetta stórhættulega morð-
vopn, án þess að um það sé athugað
að jafnaði, hvort hann máske fyrst
hefði gott af smá hressingardvöl á
hæli. Geðlæknirinn, dr. Bengt Franzen
í Helsingborg segir: „Slys verður.
Menn rjúka til og mæla bremsuförin
og teikna upp fyrir sér, hvernig
slysið hafi átt sér stað. En það er ekki
spurt, hversvegna það hafi skeð, ekki
leydd i ljós hin raunverulega sálræna
ástæða fyrir slysinu, sem oft er aðal-
orsökin.
Það er nokkurnvegin vist, að sál-
sýki er oft undirrót drykkjuaksturs, og
margra afglapa annarra slysarokka.
Fyrir þessu ástandi geta legið margar
ástæður, og verður það ekki nánar
rakið hér. Andlega heill .maður sezt
tæplega við stýrið eftir að hafa neytt
áfengis að nokkru ráði skömmu áður.
Margar ökubyttur hefðu að réttu lagi
aldrei átt að hafa fengið ökuskirteini.
Það ætti ekki að endurveita þeim rétt-
indi til aksturs, nema að undangeng-
inni skoðun geðlæknis. Meðal öku-
manna eru margir ,,abnorm“ einstakl-
ingar, og það myndi auka umferðar-
öryggið mjög, væri hægt að losna við