Alþýðublaðið - 24.07.1964, Page 8

iiuniHiHniiiiiiiiiiiiuiiHiitiiiiiiiiitiiiiitiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiHiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiii'iik
iVfUiiiHiiiiiiuimiiiiiiinmimi 111111* r r i iiimiiiimiiiiimiMiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimuiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiijiimiiimmi 'vtiiiiiimiiiiiiHimMnHHHimimmiiiimiiiiiiimimmmiiiiiiMiiimiiHiimiiiiiiiiiiiir i.iiiiiiinimmmiiirimMnniniiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiimiiminiiimiitv^
HANS OG GRETA
m
%
f
!
Norræna lýðhá-
skólanum lokið
Er hér var komið sögu ját-
aði forlagið Barmeier & Nikel í
Frankfurt (sem gefur eingöngu
út gamansögur og tímarit), að
bók þess væri ekkert annað en
gys um alþýðlegt fornleifagrúsk.
Öll skjölin, teikningarnar og ljós
myndirnar voru verk höfundar-
ins, Hans Traxlers.
Þessi uppljóstrun kom ná-
grönnum Traxlers síður en svo
á óvart. Traxler hafði lengi ver-
ið kunnur fyrir að vera ófor-
betranlegur háðfugl, en þótt al-
menningi væri skemmt gætti
einnig nokkurrar gremju.
Sumir, sem keypt höfðu bók-
ina, heimtuðu að fá peninga
sína endurgreidda, vísindaútgef
endur erlendis, sem höfðu staðið
í samningum um rétt til að
þýða bókina, drógu reiðir tilboð
sin til baka, en útgefendur, sem
áhuga hafa á góðri kímni komu
með önnur tilboð í staðinn. Og
nokkrir vísindamenn sendu
gremjuleg bréf, þar sem þeir
neituðu að hafa nokkurt frekar
samneyti við herra Ossegg, öðru
nafni Traxler.
Aðeins einn vestur-þýzkur
kaupmaður, sem er þjóðsagna-
fræðingur í frístundum, sést enn
grafa í Spessartskógi. „Sannleik
urinn um Hans og Grétu“ hefur
náð svo sterkum tökum á honum
að hann telur, að eitthvert sann-
leikshorn kunni að leynast í bók
inni þrátt fyrir allt.
Reykjavík, 23. júlí - HKG
NORRÆNA Iýðháskólanum á ís-
landi var sagt upp í dag, Skóla-
stjórinn, Arne Hyldkrog hefur lát-
ið þau orð falla, að hann sé mjög
ánægður með sumarnámskeiðið,
sem nú var aff Ijúka.
Skólastjórinn segist vera ánægð-
ur með þátttökuna, nemendur hafi
ekki mátt vera fleiri, ef þeir hafi
átt að komast fyrir í Sjómanna-
skólanum, og einnig dagskrá
námskeiðsins. í_skólanum voru
aðeins 44 rúm fyrir, svo að flytja
varð 20 rúmstæði frá Danmörku
til viðbótar svo að allir hinir 63
nemendur og aðstoðarfólk fengi
rúmpláss. Dönsku rúmstæðunum
var komið fyrir hér og þar í laus-
um skóiastofum og svo framvegis,
en einn nemanda varð að láta sér
nægja að sofa í vistarveru, sem
ætluð var fyrir kústa og hreingern
ingatæki. En skólastjórinn segir,
að allir hafi unað hag sínum vcl.
Skólastjórinn kveðst vona, að
árangurinn af þeim áhuga, sem
námskeiðsforstöðumenn hafa orð-
ið varir við, verði, að hér á íslandi
rísi norrænn lýðháskóli, sem hljóti
viðurkenningu sem slíkur hérlend-
is. Ef hann hljóti slíka viðurkenn-
ingu hér, muni viðurkenning ann-
arra Norðurlanda fylgja í kjölfar-
ið, en það leiði aftur til þess, að
nemendur þaðan fái eðlilega fjár-
styrki til dvalar á skólanum.
Skólastjórinn leggur áherzlu á,
að Chr. Bönding ritstjóri eigi
drýgstan þátt í því, að þessi skóli
var settur á stofn hér, - en Bön-
ding hefur um árabil starfað fyrir
og á íslandi. Án þeirra mikilsverðu
sambanda, sem Bönding hefur hér,
hefði orðið erfitt að koma þessu í
kring, segir skólastjórinn. Og hann
kveðst vona, að þeir Bönding geti
starfað saman að sameiginlegum
áhugamálum.
Framh. á 13. síðu.
EINU SINNI var heiðvirður
vestur-þýzkur kennari, sem hét
Georg Ossegg og varði frístund
um sínum til að lesa gömul þýzk
ævintýri. Dag nokkurn, þegar
hann var á gangi um Spessart-
skóginn, fannst honum allt í
einu, að hann hefði gengið þenn
an sama vég áður.
En Ossegg hafði á röngu að
standa. Hann hafði séð myndir
af þessu umhverfi í fyrstu út-
gáfu Grímms-ævintýranna. Þeg-
ar góði kennarinn komst að raun
um, að hann gekk eftir sama veg
inum og Hans ág Gréta, sögu-
hetjur hins fræga ævintýris,
gengu, vaknaði með honum hinn
kunni þýzki vísindaáhugi. Hein
rieh Schliemann var haldinn þess
um sama áhuga þegar hann
fann rústir Trjóu.
Ossegg gekk um skóginn og að
því er segir í hinni nýútkomnu
bók hans, „Sannleikanum um
Hans og Grétu”, fann hann hús
nornarinnar og sannleikann um
nornina. Ótrúlegt fjaðrafok varð
vegna útkomu bókarinnar. Sér-
fræðingar í þjóðsögum og ævin
týrum og fornleifafræðingar frá
mörgum löndum buðu aðstoð.
Kennarar fóru með nemendur
sína til Spessart til að skoða hús
nornarinnar og blöðin fjöiyrtu
mjög um málið. Sum tóku nei-
kvæða en önnur jákvæða afstöðu
og fyrirsagnimar voru m. a. á
þessa leið: „Flett ofan af þýzku
ævintýri", „Ósvífinn áróður gegn
Grimm-bræðrunum“ og „Voru
Hans og Gréta morðingjar?"
Fræðagrúskarinn Ossegg var
hafður að spotti og háði, hann
sætti ýmist lofi eða gagnrýni fyr
ir að hafa lesið ævintýrið, eins
og venjulega frásögn og dregið
sínar ályktanir eftir því. Þegar
hann hafði fundið staðinn þar
sem hús Hans og Grétu hlaut að
hafa staðið, byggði hann upp aft-
ur atburðarásina í ævíntýrinu.
Hann fann grunn húss norn-
arinnar, þar sem Hans og Gréta
áttu að hafa gætt sér á á súkku-
laðiþakinu, og gróf upp fjóra
bakarofna, byggða úr steini, og
auk þess beinagrind konu, að
nokkru leyti brennda. Var þetta
nornin?
Rannsóknir leiddu í ljós, að
konan dó vofeiflegum dauðdaga
fyrir um það bil 300 árum. Hún
var um 35 ára gömul og var ekki
brennd fyrr en hún var liðið lík.
Þessar staðreyndir gáfu Ossegg
nýjar hugmyndir.
í gömlum kirkjubókum og
skjölum um galdraréttarhöld
fann hann óhagganleg sannindi.
Konan hlaut að hafa verið Kat-
harina Schraderin, og sennilega
fann hún upp sætabrauðið.
Vegna leynilegrar uppskriftar
hafði hún sætt illri meðferð bak
arans Hans Metzler, sem ákærði
hana fyrir að vera norn. Þegar
hún var sýknuð myrtu Hans Metz
ler og systir hans, Grete, hana
í húsinu í skóginum, og tóku
með sér flest sætabrauðsleynd-
armálin til Núrnberg. (Á þýzku
heitir ævintýrið Háns und Gret-
el).
Það var þetta sætabrauðsmál,
sem setti fljótlega marga úr jafn
vægi. Ritstjóri neðanmálsgreina
blaðsins „Núrnberger Zeitung",
sem áður hafði borið mikið lof
á grúskarann, lýsti því yfir, að
hann væri sammála hinum
heimsfrægu framleiðendum
Núrnberg-sætabrauðs um óafsak
anlega skekkju í bókinni. Norn-
in gat alls ekki hafa fundið upp
sætabrauð, því að þegar árið
1487 dreifði Friðrik keisari III.
sætabrauðum meðal 4000 barna
í Núrnberg.
Starfsmenn bakarís nokkurs í
Vestur-Þýzkalandi komust fljótt
að raun um, að Katherina heit-
in hafði tekið uppskrift sína úr
nýútkominni matreiðslubók fyrir
tækisins og væri því enn í lif-
enda tölu. Nokkur blöð, sem
fyrst í stað höfðu ekki tekið
eftir bókinni, létu nú ekki bein-
Iínis ^ögur orð falla og mesta
bókmenntagabb aldarinnar
sprakk í loft upp.

8 24, júlí 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ