Alþýðublaðið - 08.09.1964, Blaðsíða 3

HEFUR
Nýleg'a náðu kongóskar stjórnarhersveitir bænum Bukavu ;
nýrri árás uppreisnarmanna á bæinn hrundið. — Myndin
ElJp- -- iiÍiSii 4
if uppreisnarmönnum. Skömmu síðar var
sýnir fallna á götum Bukavu.
,Alþýðulýðveldið‘
stofnað í Kongó
MWHMHMMMMMWWM
Leopoldville, 7. sept,
(NTB-Reuter).
Kongóskir uppreisnarmenn, sem
hafa Stanleyville á sínu valdi,
liafa Iýst yfir stofnun „kongósks

alþýðulýðveldis,” að því er góðar
heimildir I Leopoldville herma.
Stanleyville er þriðja stærsta borg
Kongó.
Útvarpsstöð, sem uppreisnar-
K ITREKAR GAGN-
RÝNI Á KINVERJA
Moskva, 7. september.
(NTB-Reuter).
Nikita Krústjov forsætisráð-
herra sagði í ræðu í dag að koma
maetti í veg fyrir styrjöld, ef all-
ar þjóðir hæfu virka baráttu gegn
undirferli hinna heimsvaldasinn-
uðu stórvelda, hefndarsinnum og
styrjöldinni sjálfri. Baráttan fyrir
varanlegum friði er heilög skylda
allra manna, sagði Krústjov.
Forsætisráðherrann sagði í út-
varps og sjónvarpsræðu um heim
sókn sína til Tékkóslóvakíu að
leiðtogar Tékkóslóvakíu væru sam
mála sovézkum leiðtogum um, að
Kínverjar væru að sundra heims-
hreyfingu kommúnista og að Kín
verjar .hvettu heimsvaldasinna til
nýrra ævintýra. Þeir væru sam-
mála um, að eina leiðin úr þess-
um ógöngum væri sú, að komm-
únistaflokkar, sem væru á sömu
skoðun í þessu máli, hittust og
ræddu sundrungarstarfsemi kín-
versku leiðtoganna og andlenínska
stefnu þeirra.
Krústjov sagði, að eins og nú
væri ástatt, væri hið eina rétta
að halda hina boðuðu flokksráð-
stefnu í Moskva í desember nk.
og skipuleggja hinn fyrirhuguðu
Frh. á 14. síðu.
mennirnir hafa í Stanleyville, —
sagði, að leiðtogi alþýðulýðveldis-
ins yrði Cristophe Ghenye. Hann
var innanríkisráðherra í Kongó-
stjórninni, sem Patrice Lumumba
myndaði 1960.
Ghenye kallast forsætisráðherra
og Gaston Soumialot, sem hefur
stjórnað sveitum uppreisnar-
manna í Norður-Katanga og Kivu,
er ílantivarnaráðherra. Ffanoois
Sabiti, sem átti sæti í fyrstu
stjóminni í Orientale-héraðl eftir
að Kongó hlaut sjálfstæði, er
verkamálaráðherra alþýðulýð-
veldisins.
Uppreisnarmenn náðu Stanley-
ville á sitt vald 5. ágúst. Bærinn
er mikilvæg umferðarmiðstöð og
höfuðstaður héraðsins Efri-Kongó.
( í síðustu viku neituðu uppreisn-
i Frh. á 14. síðu.
Detroit, 7. sept. (NTB-Reuter).
Lyndon B. Johnson forseti hóf í
dag kosningabaráttu sína með
stórræðu á fundi í Detroit, þar sem
hann lýsti því yfir, að helzta og
mesta hlutverk sitt væri að forð-
ast kjarnorkustyrjöld.
Johnson sagði í ræðunni, sem
var haldin í tilefni vinnudagsins
(Labor Day), að á fyrsta stigi
kjarnorkustyrjaldar mundu hundr
að milljónir Bandaríkjamanna og
meira en hundrað milljónir Rússa
týna lífi. Þegar styrjöldinni lyki
yrðu stórborgir USA haugar ösku
og rústa, akrarnir skrælnaðir og
ófrjóir, iðnaðurinn eyðilagður og
allir fagrir framtíðardraumar
horfnir. Johnson sagði, að meðan
hann væri forseti mundi hann
gera allt sem í hans valdi stæði
til að slíkt gerðist aldrei.
Ennfremur sagði hann, að
„venjuleg kjarnorkustyrjöld” væri
ekki til. í 19 óttaþrungin ár liafi
engin þjóð þorað að beita kjarn-
orkuvopnum. Notkun slíkra vopna
væri hættuleg leið, sem enginn
vissi hvert mundi liggja. Enginn
bandarískur forseti geti falið öðr-
HARÐIR
BARDAGAR
Kuala Lumpur og Djakarta,
7. sept. (NTB-Reuter).
GÓÐAR heimildir í Labis á Suður-
Malaya hermdu í dag, að margar
konur hefðu verið í hópi um það
bil 30 indónesískra fallhlífaher-
manna, sem varpað var til jarðar
í Labis-héraði í síðustu viku og aö
ein kona hafi verið felld og önnur
tekin til fanga.
um ábyrgðina á slíkri ákvörf un.
Friðurinn er sameiginlegt ínark
mið Bandaríkjamanna og f iður
merkir meira en það, að ekki sé
gripið til árásaraðgerða, ,;agði
Johnson. Friður merkir, að stofn-
að verður þjóðasamfélag, þar sem
sérhvert land og sérhver þjóð
geti farið eigin leiðir til þrcunar
án þess að óttast nágrannana. Til
að ná þessu marki hafa Brnda-
ríkin tekið upp þríþætta st :fnu,
með því að byggja upp öflugri her-
afla, en heimurinn hefur áður
þekkt, með því að sýna að landið
stendur traustan vörð um frið-
inn, á Kúbu og siglingaleiðum við
Vietnam og með því að .vinna af
þolinmæði að því að finna nýjar
leiðir til friðarins.
Árangur þessarar viðleitni er
heimur okkar í dag, þar sem
ekkert land hefur orðið kommún-
istískt síðan Kúba 1959, sagði for-
setinn. ,
Johnson sagði, að eining kom-
múnista væri að splundrast. Við
liöfum unnið að því að hjálpa lönd
um Austur-Evrópu á leið til sjálf-
stæðis, sem er takmark þcssara
þjóða og við munum halda áfram
að hjálpa þeim að þessu marki.
í heimi okkar eru álirif og álit
frelsisins stöðugt í vexti. í heimi
okkar er máttur frelsisins meiri
og horfur á friði bjartari.
Formælendur Hvíta hússins
vildu ekki kalla ræðuna upphaf
kosningabaráttunnar. En sam-
starfsmenn forsetans játuðu að í
ræðunum hefði forsetinn minnzt
á helztu atriði kosningabarátt-
unnar og hafnað kröfum Goldwat-
ers um, að herforingjar fái að á-
kveða hvenær beita skuli kjarn-
orkuvopnum.
KRÖSTJOV
REIDDIST
Moskvu, 7. september.
(NTB-Reuter).
NIKITA Krústjov var greinilega
reiður, þegar hann hratt frá sér
ungmn manni, sem ruddist gegn-
um tálmanir lögreglunnar og
Frh. á 14. síðu.
Styrjöld Tyrkja og
Grikkja hugsanleg
Nikósíu, Ankara og Aþenu.
7. september. (NTB-AFP).
Kýpurstjórn ákvað í dag að senda
fjölmenna sendinefnd undir for-
sæti Andreas Araouzak verzlunar-
og iðnaðarmálaráðherra til Mos-
kva til að semja við sovézku stjórn
ina um aðstoð í Kýpurdeilunni.
Nefndin fer til Moskva í vikunni.
Jafnframt er skýrt frá því, að ut-
anríkisráðlierra landsins, Kypria-
nou, haldi til New York á morgun
til að sækja fund Öryggisráðsins
um síðustu þróun Kýpurdeilunnar.
Ankara-blaðið „Millyet” segir í
forystugrein í dag, að það sé skoð-
un tyrknesku stjórnarandstöðunn-
ar að tími sé koininn til aö Tyrk-
ir grípi til vopnaðar íhlutunar á
Kýpur samkvæmt Kýpur-samning-
unum, þótt þetta geti leitt til styrj
aldar við Grikkland. Blaðið segir,
að svara verði hótuninni um sam-
einingu Grikklands og Kýpur með
vopnaðri íhlutun. En blaðið bæt-
ir við, að Ismet Inönu forsætisráð-
herra vilji greinilega fresta íhlut-
un meðan einhver von er á friö-
samlegri lausn.
Tyrkneska þingið kom saman að
ræða Kýpurdeiluna í kvöld. í
morgun ræddi Inönu forsætisráð-
liei’ra við Giirsel forseta, Ejkin
utanríkisráðherra og Sumay hers-
höfðingja, yfirmann herráðsins.
Erkin utanríkisráðherra, sagði að
rætt hefði verið um öruggar mót-
aðgerðir gegn efnahagslegmn
þvingunum, sem Kýpur-Tyrkir eru
beittir. Inönu sagði, að ekkert
hefði verið ákveðið um hermanna
skiptin í tyrkneska setuliðinu á
Kýpur.
- Stjórnmálamenn í Aþenu sögðu
í dag, að Grikkir geri nú einnig
alvarlega ráð fyrir styrjöld við
Tyrkland vegna Kýpurmálsins. —
Þau ummæli Papandreou forsæt-
isráðherra í Saloniki um lielgina,
að NATO yrði að skerast í leikinn
til að afstýra beinni styrjöld, sýna,
að stríðshótunin er nú tekin al-
varlega, en grísk blöð hafa hingað
til talið liótanir Tyrkja um íhlut-
un hreinar blekkingar. Það eina
sem virðist geta komið í veg fyrir
stríð eru afskipti stórveldanna. í
Aþenu er lögð áherzla á, að nú
sé ckki aðeins um Kýpur að ræða
hcldur öll samskipti Tyrklands og
Grikklands.
Ástandið getur versnað um allan
lielming um miðjan þennan mán-
uð, þegar grískum ríkisborgurum
í Istanbul verður vísað úr landi
Frh. á 14. síðu.
Helsingfors, 7. sept. Níb-Fnb.
Kekkonen forseti fól í dag for-
manni Bændaflokksins, Johannes
Virolain fv. utanríkisráðherra, að
halda áfram tilraunum sínum tii
myndunar meirihlutastjórnar. Til
raunir til myndunar slíkrar stjórn
ar fóru út um þúfur fyrr í sumar.
Kaupmannahöfn, 7. sept. Ntb-Rit.
Konstantín Gikkjakonungur
kom til Kaupmannaliafnar í dag
að sækja brúði sína, Önnu-Maríu
prinsessu af Danmörku. Dönsku
konungshjónin og dönsku prins-
essurnar þrjár og 7.000 Kaup-
mannaliafnarbúar tóku á móti kon
ungi á Kastrup-flugvelli.
Stjórnmálahreyfingarnar þrjár
í Laos eru sammála í grundvallar
atriðum um nauðsyn þess að 14
ríkja Laos-ráðstefnan í eGnf verði
aftur kölluð saman til að vernda
hlutleysi landsins. Formælandi
leiðtoga Pathet Lao-hreyfingar
korhmúnista,
ALÞÝÐUBLÁÐIÓ — 8. sept. 1964? 3