Vestri - 17.02.1912, Page 1

Rltstjóri: Kr. H. Jónsson.
XI. árg.
ÍSAFJÖRBUR, 17.
Stærsta hneykslið.
Thorefél. aisegir að flytja póst.
Samtiingurinn svikráó,
L*ndsbaokahncixlið og silfun
bergshneixlíð er löngu orðið
landfraagt, og mun alþýðu þeöar
Ijóet, að fyrverandi ráðherra
Björn Jónsson eig'i hiklaust að
dragast fjrrir landsdóm, fyrir að.
gerðir sínar í þeim málum. En
þriðja œáljð — Thoremálið svo
nefnda — er aimenningi ekki
enn orðið fullljóst ;>ð séjafnstórt
hneyksliamál sem hin tvö og því
viljuui vér hér, með nokkrum
orðum, leítast við að sýna og
sanna að einmitt Thoremálið er
liklega »t*tsta Uueyksliö í öllum
gerðum Björns Jónssonar, meðan
hann var og hét ráðherra.
i landsbankamálinu og stlfur-
bergsmálinu má hugsast að
Ljörn Jónsson haii ekki vísvió
andi aatlað sér að gera landi
sínu stórtjón og svívirðing eins
og raun varð á, en í Thoremál.
inu ar erfitt að finna honum
nokkra afsökun, þar hafði mað'
urinn svo ótvíræð fyrirmæli
alþingis að halda sér til, að
óhugsandi er, að nokkur maður
með fuilu viti, geti misskilið
þau. Þessu til sönnunar skulum
vér preuta hér upp orðrétt fyrir-
mæli þingsins um heimild fyrir
atjórnina til að gera samning
um guruskipaterðir og hljóða
Þau þannig:
Til
gufuskipaferð* veitist alt að
6°’000 y- hvort árið.
*" jóruinm veitist heimild til að gera
samnnijjrj Um gufuskipaferðirnar er
1 —'U a ag þTj tilskildu:
atrandf8r5um og millilandaferðum
ver 1 'agaö ÍV0) þœr Teröi ejgj
nnnni né lakari en ferðir þær, er
s.imeinaða gufuskipalélag nú býður,
°.®. ®ru *a llauir um þær ferðir 4 þing-
skiali 67». *
Að skipin verði eigi lakari en þau,
sem þai eiu uefud, 0g sé eitt sk pið
með kælirumi Vol hæfu tll lisk. 0R
kjotgeimslu milli ]aildai fari 9 ferú.
!r um likt W «8 þar 0r ge.t ráð
fynr. &
Að viðkomur í Faere,jUIU séu okui
flein en i gildandi áætlunhinsSameinaða
gufuskipafélags.
Að farmgjold verði eigi hwrri en nú
eru, og fargjöld eigi heldur nema milli
landa á liraðskreiðasta skipinu.
Að alt að 25 stúdendum og alt að
60 efnalitlum iðnaðarmönnum ogalþýðu-
mönnum árlega veitist sú ívilnun moð
fargjald á milli íslauds og Kaupmanna-
hafnar, að þeir geti ferðast á öðru
farrými báðar leiðir fjrir sama fargjald
og venjulegt er fjrir aðra leið, enda
sýni þeir vottorð frá forstjóra íslensku
stjórnarráðsskrifstofunnar íKaupmanna-
höfn eða frá sýslumanni eða bæjar-
fógeta í lilutaðeigandi sýslu eða kaup-
stað, og ennfremur að því tilskildu að
ílut’ ir »éu .innflytjendur (mimigrantar)
til úianda fyrir samrvarancH gj dd því,
sem hið Sameinaða gafuakipafélag hing-
að tiJ hefir tekið fjiir útilyt,cndur
(emigran*'*) frá Íulandí mil'i Íslands og
Skotlauds.
Svo veitist stjórninni og heimild til
að gera sauaning um gufuskipaferðir
um alt að 10 ára tímab.l með sama
árlegum styrk ef mun betri ferðir fást
með því móti, ef kælirúm fést í minst
tveimur skipum, er fara milli landa,
og ef minst eitt skip fer nokkrar
feroir á ári milli Hamborgar, beith og
Ialands.
Hér hafa rnenn nú séð hver
tilgangur alþingis 1*109 hefir
verið með að gefa þessa heim-
ild og nú skal sýnt hvernig
Björn Jónsson notaði þá hein>
ild.
Fyrsta atriði heimildarinnar
tekur þaðfskýrt fram »að ferðirn'
ar verði eigi minni né lakari en
ferðir þær, er hið Sameinaða
gufuskipafélag býðurr.
Þetta' vita allir að er nú
margfait verra hjá Thore en
því Sameinaða Og hefir þvf
Björn ráðherra svikist um að fá
því framgengt.
Annað atriðið ræðir um gæði
skipanna og tekur svo til orða:
»Að skipin verði eigi lakaru en
hins Sameinaða, og að »eitt
skipið sé með kælirúmi vel hæfu
til flsks og kjötgeymslu milli
landau
Þetta atriði heimildariun er
algerlega hnndsað af Birni ráð>
herra og hefir hann hvergi jafn
augljóslega svikist um að gæta
síns starfa sem þar og er þá
mikið sagt.
í þriðja atriðinu er þess krab
ist að viðkomur í Færeyjum séu
ekki fleirí en hjá Sameinaða
gu uskipafélagiru.
Hér hefir farið svo, að aldrei
hafa viðkomur Sameinuðu skip-
anna komist í hálfkvisti við það
sem ve.rið hefir og er hjá Thore
síðan 1909. Svikist herr þvi
Björn ráðherra enn un. hér, að
reka sitt erindi — Og svona
mætli halda áfram, en hér skal
því þó sleppt og aðeins tekið
til yfirvegunar, hvernig síðari
málsgrein í niðurlagsatriðinu hefir
verið beitt.
Aðalkjarni þeirrar málsgreinar
hljóðar svo;
>Svo veitist stjórninni og
heimild til að gera samning um
gufuskipaferðirnar um alt að 10
FEBRÓAR 1912.
7. ttol.
ára tímabil með sama árlegum
styrk (o: 60 þús kr.) et mun
betri ferðir fást með því mótic.
„Ef mun hetri ferðir fást með
því móti“. sepir hér. Þetta er
auðvitað aðal atriðið og híð lang
þýðingarmesta í allri he.imiid-
inui.
Full ástæðik er því tii að ætla
að einn ráðherra heíði svo
mikla sómatilfinoingu, að hann
teldi skyít að reka aðalerindið
svikalaust, þótt hann léti sér í
léttu rúmi liggja um hin smærri
atriðin. £u þessu fer svo fjarri
um Björn Jónsson tyrv. ráðherra
að hann eftir að hafa svikist um
að reka erindi stjórnarinnar í
hinum atriðum heimildarinnar,
að hann gengur alveg fram hjá
þessu aðalatriði' sem þýðingar-
lausu og semur um ferðirnar
tii 10 ára við félag sem hetir að
öllu leyti margfalt verra fyrin
komulag á sínum ferðum hértil
lands en hið Sameinaða félag.
eða vér áttum þá kost á hjá
því. — Fyrir þetta eitt - þótt
minna væri — hefði verið fuli
ástæða til, og að flertra áliti
be-in siðferóisleg skylda þess
alþingis er kom saman 15. febr.
1911, að reka Björn Jónsson
tafarlaust frá völdum og heimta
settunn yfir honum landsdóm,
fyrir að hata rekið (vísvitandi?)
sviksamfeífa það erindi, sem
næst undanfarandi alþingi hatði
falið honum að farmk /æma.
F.n það er ekki nóg með þ«ð
að Björn fyrv. ráðherra svikist
um að gæta framanritaðra atriða
heldur hefir hann auk þess
búið hinn svonefnda samniug
við Thore svo sviksamlega út
að engu tafi tekur. — Fjárlögtn
1909 segja skýrum orðum, að
til guíuskipaferða 19^0 og 1911
megi veita 60 þús. kr. hvort
árið, —• en Björn Jónsson (ói)
ráðsherra skuldbindur landið til
að borga Thore 66' þúsund kr.
á ári. Þetta taldi alþingi 1911
auðvitað alveg heimildarlaust
gert og dró því 6 þús. kr. frá
styrknum eða með öðrum orðum
gerði honn óo þús. kr. eius og
aiþingi 1909, abr. fyrmæli fjárí,
hér að framan,
Þetta hefir nú haft þær af<
leiðingar í för með sér, að
Thorefélagið hefir afsagt uð flytja
jjöslfiutning í öðrum ferðum eu
Hamborgarferðunum og með
öðrum skipum en strandbátunum,
nema íyrir sérstaka horgun.
Aonað eins og þetta myudi
félagið ekki leyfa sér, nema það
áliti sig hafa fulla heimild til
þe-;s samkvæmt þeim samningi,
er Björn Jónsson gerði við það
fyrir íslands hönd, Vegna þess
heíir nú landsstjórnin ákvarðað
þegar, að með þeim megi ekki
senda annað en alm. bréf eða
mtð öðrum orðum a!ls ekki
bcggulsendingar og jafnsel eng«
ar. ábyrgðarpóst og getur slíkt
örðið almenningi meira en lítið
bagalegt. En hvað segir nú
almenningur um svona lagaða
frammistcðu og það hjálandsins
æðsta raanni? Ilér er kastað
^út 60 þús. kr, til sama sem
einskis og ekki aðeins í eitt ár,
heldur er landið skuldbundið til
slíks hins sama, um t'iu ára
tímabil. Björn Jónsson hefir
þc rnig með þessari einu stjóm-
arathöfn í sinni ránherratíð ollað
landinu yfir 000000 — sex
hundruð þúsund — króna skaða
— auk smánarinnir sem landið
hefir orðið fyrir, af því að láta
slífcan m< nn vera sinn erindreka.
Og tjónið afþessari landsstjórnan
ráðstöfun hefði þóoróið fjárhags'
lega enn meira, ef alþingi 1911
hetði ekki tekið i taumana og
með því sparað lardinu 48 þús.
kr.
Meðan Sameinaða félagið hafði
ndssjóðsstyrkinn, sem þó var
roiklu lægri en nú hjá Thore,—
þá flutti það vitanlega orða og
umtalslaustallan póstflutning með
öilum smum skifi n , baði á naill
landa og umhverfis landið og
það án nokkurs sérstaks endur-
gjaids; auk þess sem það bæðii
skiluði sjálft póstinum á póst-
h’isin og sótti hann þangað. —
En nú kveður dálítið við annan
tón rm heimtar Thorafélagið
fy st og fremst sérstaka borgun
tyrir að flytja póstsendingar og
auk þess heimtar það, að póst-
urinn sé fluttur uni borð í skip
félagsins á hverri hófn 2—tveim
— klukkustundum eftir að skipið
hefir hafnað sig ©•.; þ ið víst eins,
þóit það (o : skipið) þurfi að liggja
m; rga klukkutíma eða jafnvel
d. s?a til þess að losavörur!!! —
A þetta eru afleiðingar af því,
að And ilúcíu-æfiníýrið aiþekta
geiðist með þjód vorri, — það
se , -é, að Björn Jónsson (frá
Djup.,da) varð ráóherra vor, —
eftir langa mæðu þó.
Að lokum viljum vér athuga
Htið eitt aætlun Thc re fytir 1912
og oenda ltsendutu blaós vors