Vestri - 17.03.1912, Qupperneq 1
Rttstjórí: Kr. H. Jónsion,
xi. **»•
ÍSAFJÖRÐUR, 17. MARS 1912.
ÍO. tbl.
því þannig varið, að staðhættir
og skilyrði til garðræktar eru
mjög tnismmnandli t iandinu, enda
er misja-nlmg* mikið að henni
unnið. Ettir landhagsskýrslunutn
yfir árið 1909 hefir garðrækt
verið í hinum ýmsu sýslum lands-
ins þessi:
Kartöflur tn. Rófurljtn. Samtals.
VBstur-SifaftafelleBýsla .... . 13Sa5 894 2219
^esttnannaey.jasýsla . 764 241 1005
kangárvallasýsla . #033 4095 10658
•árnessýsla . 7391 6641 13032
Gullbringu- og Kjóaarsýsfa . . . 4187 2670 6857
Borgarfjarðarsýsla , 8160 965 4115
^■ýi'asýsla . . 891 646 1631
Bnsefellsness- og flnappadalssýsla . 445 783 1177
balasýsla . S83 489 771
Barðastrandarsýsla . 1920 380 2300
ísafjarðarsýsla . 638 669 1207
Strandasýsla . . . . . . . . 6 123 128
Húnavatnssýsla . 257 349 606
Skagafjarðarsýsla . 616 331 846
Eyjafjarðarsýsla . 761 217 918
‘Suður-Þingeyjarsýsla . . . . . 794 158 962
Norður-Þingeyjarsýsla . . . . 27 29 66
Norður-Múlasýsla . 338 595 985
Suður-Múlasýsla ...... . 231 859 1080
Austui'-Skaftafeilssýsla . . . . . 2189 338 96*7
Reykjavík . 1179 1078 2257
Hifnarfjörður . 173 71 214
ísafjörðvr 63 63
ákurejri 867 89 246
Sejrðisfjörður 8 65 73
35318 22254 67667
Garðrækt.
{gratðvptkt hafir auk’st mjög
feár » landi á siðari árum, eins
eg sv» margar aðrar framtarir,
efi ,-|U 11515,11 alment álit að
kán borgi sig v«l. Að vísu er
Auðvitað er skýrslan ekki
tylliiega ábyggileg, þannig er
oss knnnugt um, að nokkuð var
rsektað a{ rótutn hér á ísafirði
árið sem skýrslan er yfir, þótt
ekkert sé taiið í skýrslunni, en
líklegt er að slikt vioni sig
nokkuð upp, eitthvað hafi víð^.st
fafiið út úr skýrslunusa, og hefir
það þá ekki *iikit áhrif á sanv
anburðinn.
Eins og skýrslan sýnir standa
^°rður-Þingeyjars, og Stranda-
öðrum sýslum mjög að
1 garðrækt, enda mun tíðin
þ*r iökugt og v®rst til garðræktar
fidlið, vorkuldarnir mestir, þar
5901 hatíS{nn hefir ott svo lang-
vinna vor^otu t nánd við báðar
þ#ss*r sýeiUr kaupstöðunum
stendur í»atjörður aftast, samkv.
íkýrslmnni, Seyðistjörður er
mjóg líkur. Engínu efi er á því,
að á báðum þessum stöðum er
tfðin miklu ver íalHn tU garð.
ræktar en t. d. í Reykjavík eða
á Akureyri, cg «r því eðiilegt
að hún minna stunduð þar.
En það er þó sannað, að hver-
vetna hér á landi getur garð-
ræktin borgað sæmilega þau
ómök og kostnað er henni fylgja,
og þar sem hún er séilega vel
til þ®ss fallin að hafa hana í
ígripum og vinna að henni þegar
engin önnur brýnni stört eru
fyrir heudi ættu menn að stunda
hana svo sem tramast eru föng
til.
Bæirnir ættu einmitt að hvetja
íbúa sína til garðræktar með því,
að afgirða svæði á hentugum
stað, þar sem hver og einn gæti
fengið ákveðinn blett til garð'
ræktar gegn lágu gjaldi, og hafa
svo marn sem á ákveðnum tíma
gæfu mönnum leiðbeiningar í
garðrækt, svo menn gætu stund«
að hana at þekkingu.
Einkum væri æskilegtað hvetja
unglinga til sJíkrar vinnu, láta
þau starfa að henni í tóxhstundi
um og unna þeim arðsins af því.
Vér íslendingar þurfum svo
mjög oað sækja fæðu vora til
annara þjóða, að full ástæða er
til fyrir oss að framleiða svo
mikið sem unt er í landinu sjálfu.
Ef vér heíðum nægð garðávaxta,
sem menn framleiddu sjálfir,
myndi það mjög létta undir líf
manna, og bata mjög fæði þeirra.
sem að mestu lifa af fiskmeti.
Hollast er að þurfa sem minst
tll annara að sækja.
fsafjörður og Eyrarhreppur.
í 8. tbl. >Vestra« þ. á. er stutt
grein með fyrirsögninni: >ísa-
fjörður og Eyrarhreppur< merktz.
Greinin byrjarsvo: >Furðu tel
eg það gegna, að þetta var
aðskilið hérna um árið<. — En
furðar greinarhöfundinn ekki á
því, að fyrir mörgum árum fitjuðu
Hnífsdælingar upp á því, að skilja
Hnífsdal frá hinum hlutum hrepps-
ins? Og þá voru þeir fáir og
smáir. Skilnaðarhugmyndina hafa
þeir enn á prjónunum, en nú eru
þeir orðnir margir og stórir í
efnalegu tilliti. — Kvað það er
sem hvetur HDífsdælinga til þess
að berjast fyrir þessari aðskiln-
aðarhugmynd er mér óskiljanlegt.
Ekki geta það verið féhagsmunir,
því Fjörðurinn og Arnardalur
hafa í mörg ár verið sannkölluð
féþúfa fyrir Hnífsdal; eg skal
aefna örfá dæmi af mörgum. Það
munu vera nær þvf 30 ár síðan
barnaskólahús var reist í Hnífsdal
og kensla farið þar fram á vetri
hverjum. Allan kostnað við þá
mentastofnun hafa Fjarðarbúar
og Arndælingar borgað jafnt
Hnífsdælingum, að tiítölu; — án
þess að hafa nokkurt hagræði
af þvi, því síður not, að eins
borið fjárútlátin. — Einnig hafa
verið lagðir peningar úr sveitar-
sjóði í mörg ár til bókakaupa og
tií viðhalds bókasafni sem er í
Hnífsdal, og er mér ekki kunnugt
um að Fjarðarmenn og Arndæl-
ingar hafi getað notað sér það
á neinn veg, enda ekki boðið
það; að eins erðið að borga.
Þegar Skúli Thoroddsen fékk
ísafjörð og Eyrarhrepp til þeirra
miklu framfara, að leggja talsíma
frá ísafirði til Hnífsdals, voru
Fjarðar- og Arnardaisbúar látnir
ásamt Hnífsdælingum borga þær
1000 kr., sem hreppinn kostaði
það. Geta þó allir séð að talsími
frá ísafirði til Hnífsdals getur í
fáum tilfellum orðið að gagni
fyrir Fjörðinn og Arnardal; fleira
mætti telja, en eg sleppi því í
þetta sinn.
Þetta alt er í raun og veru
eðlilegt, því þar sem fjöldinn er
verða menn örari á að heimta
framfarirnar.
Eg hefi heyrt nokkrar raddir
í þá átt, að Fjörðurinn og A*rn-
ardalur mættu hrósa happi að
losna við Hnífsdal sökum ýmsra
fjárframlaga úr hreppssjóði, seoi
Hnífsdalur einn hefði hag a(. Ea
eg skoða það á aðra leið. —
Tímarnir breytast. Svo getur farið
að Fjörðurinn og Arnardalur
vaxi að fólksfjölda og heimti þá
ýmiskonar framfarir hjá sér, og
kemur þí endurgjaldið frá Hnífs
dæiingum þeim til styrktar, en
ef aðskilnaður verður eru ýmis-
konar fjárframlög Fjarðarins og
Arnardals altöpuð. Eg get ni
hugsað, að sumir brosi að þeim
spádóoainum, að Fjörðurinn og
Arnardalur eigi sér Tramtíð með
fólksfjölgun, en það breytir ekki
hugsun minni. Egman það, að
Bolungarvlk var ekki álitla fram-
farapláss^ fyrir allmörgum árum,
þó að mörg skip gengu þaðan;
þar var þá talið hatnleysi og
íbúar voru fáir eggtaldir ámjög
lágu stigl hvað menningu'#«ertl,
en allir vita hvernig nú hagar
þrr til, og sv« grstvr 'orðið um
fleiri pláss. Nú sem stendureru
í Arnardal fátt nema gamalmenni
og börn, en frá náttúrunnar hendi
hefir Arnardalur iest skilyrði
fram yfir önnur pláss til þess að
vera góð veiðistöð. Hvergi eins
gott að sjá til veðurs og óþrjót-
andi byggingar- og þurkunari
pláss og besta lending, ef lagðar
Væru í hana 500— 1000 kr.; aldrei
brim nema I verstu útnorðan-
görðum að haustdegi, og ef þá
þyrfti að færa t. d. vélarbáta á
betra lag, inn á ísafjörð, þá þarf
ekki að nota vélína, þvf það er
beint undanhald.
Nú getur það skeð, og er enda
mjög líklegt, að innan fárra ára
fjölgi i Arnardal, svo að þar
myndlst stórt sjóþorp, ef til vill
nikið flaira en Hnífsdalur getur
rúmað; og væri þá ekkert Hk-
legra en að þorp það viidi þá
húa út af fyrir sig, ef þessi að-
skilnaðarhugmynd Hnftsdælinga
nær tram að ganga, ©n eg tei
ekki heppilegt að svona smáþorp
séu sundurskiiinn, heldur hjálpi
hvortöðru á framsóknarbrautinni,
og hyggilegt teldi eg að sameina
aftur ísatjörð og Eyrarhrepp, því
það er rétt hjá greinarhöfuad-
inum z: >Því fleiri því meirw.
7.
Frekl. hundrað fiskimenn frá
borginni í Astrakhan í Rússlandi
druknuðu nýskeð. — Höfðu verið
að fiska ofan um ís á höfninni,
en ísflekinn, sem þeir voru á,
losnaði og rak til hafs, og fórust
allir menniinir.