Vestri - 01.06.1912, Side 1

Ritstjóri: Kr. H. Jónsson,
%!•
ÍSAFJÖRÐUR, i. JUNÍ 1912.
21. tbl.
»o«»o«»<»eca<»ec«*xsc»u«K3O0)a»ðt3eoccaoocaoe«*su»>ct
Q ð Nýkomið: Ö O
Sænskt timbur
sérlep ptt og oflyrt eltir sæflmn.
Sparið ykkur peninga með jsví að
kanpa gott timbur.
Það fæst h e s t hjá
r
JONI SN. ArNASYNI.
@HH|^HHH^HHH|§|»HHHf§g>HH4|£
Kolamálió.
(Niðurl.)
tf það er því sanaaulegt að
hsegt sé að fá kolia með sama
verði og áður — og ekkert hefir
eun þá komið fram í málinu sem
rengi það^ — þá eru vfst i»llir
gammála um að rétt sé að sleppa
ekki tcekifærinu.
^*að er alveg nýtt þetta hjá
okkur _ 0g reyndar víðast
annarstaðar í heiminum, enda
víðast örðugt að koma slík* í
framkvaemcl þó að flestir viður
kenui gtefnan sé hárrétt —
að taka álitlega fúlgu í lands-
sjóðinQ þess fþyngja lands-
iÐÖnnUm sjálfum. Við erum að
h°gna undir rköttunum. Og bakið
á okkur er þó ekki svo breitt
því megi íþyngja — og jafn
vet það svo um munar — eí alt
er dembt skatti á skatt oran
a neytsluvörurnar og framleiðsl-
una.
^g enginn skyldi leggjast á
einkasölunni af því hún er
°ý' Við vitnum oft til annara
þjóða f ýmsu og reynum að sníða
okkar verk eftir þeirra, en við
sníðum 0ft okkar stakk eftir
þcirra vexti, eða öl!u heldur
tokuna upp þær flíkur sem þær
eru vaxnar trá og koma aldrei
í oftar. Og við þurfum að hata
það hugfast, ekki að eins að vera
eins gerist erlendis, heldur
líka dálítiö betri en þar gerist
yfirleitt.
Eitt ættu menn að hafa hugfast,
a* m. k. í sjávarhéruðunum, og
það er, að láta ekki leiða sig til
þess með fúsum vilja, að leggja
til á þingmálafundunum að tollur
yrði lagður á kolin og saltið, ef
einkaleyfisfrumvarpið naeði ekki
fram að ganga. Það væri sú
mesta fásinna sem hugsast gæti.
pví að leggja toll t. d. á saltið
er alveg saœa og tolla hvert
uugbarn sem fæðist í landinu eða
hvern mjólkurpott sem togast úr
beljunum. — Saltið sem flyst er
að laugmestu leyti notað í fiskinn
(ekki teljandi á móts við það það
sem haft er til kjötsöltunar) og
fiskurinn er aftur lollaéur.
Alveg eins og aukinn bústofn
vseri tollaður (gripafjölgun eða
ojjólkurframleiðsla) og svo talið
aftur til tíundar eins og lög mæla.
Hvorttveggja tvöföld skatt-
greiðsla. — Kolin eru að lang
mestu leyti notuð af sjómönnum
og kaupstaðarbúum, en það er
kunnugt að sjávarútvegurinn ber
nú sinn ríflega bróðurhlut af
sköttunum, svo að ósanngjarnt
virðist að leggjast á hann einan
nnð nýjum álögum. Sú uppá-
stunga Reykjavíkurkaupmaona
rekur því vonandi ekki upp
höfuðið
Enn þá eitt að Iokum. Sumir
eru að halda þvi fram, að afþví
að tollurinn er hærri af þeim
kolum &em selö cru til útlendra
skipa, muni Englendingar gjalda
okkur í sömu mynt og leggja
innflutningstoll t. á smjörið, sem
hefir góðan markað í Englandi.
Það eru nú fyrst og fremst
engÍD líkindi til að ensku botn-
vörpungarnir yrðu að borga kolin
hærra verði þó að einkasalan
kæmist á. Hngur cinkasalans er
auðvitað að afsetja sem mestog
Brelinu færi varla að halda kol-
unum í okurverði við landa sína,
og í öðru lagi er það mjög
ósennilegt að enska löggjafar-
valdið þættist þurfa að hefna sín
á okkur, þó að sá litli hluti af
enskum botnvörpungum, sem hér
kaupir kol endur og eins fengi
þau 50 au. til 1 kr. dýrari tonnið
en áður.
Samningurinn getur að mörgu
leyti verið athugaverður, en það
#r alþingis að ganga sv® frá
honum, að hag landsins sé borgið
ef kjósendur eru sammála um
grundvöllinn sem sé
að taka 150 - 200 þús. í lands-
sjóðinn án þess að kolin hœkki
— að ná því takmarki er það
sem nefndin keppir að. Og að
því athuguðu er vonandi að menn
íhugi dálítið málið, áður en þeir
telja það óalandi og óterjandi.
Palll.
Míssæl er þjöðin.
Eitt af þeim lögum, sem msett
hefir allmiklum óvinsældum með-
al almennings og þar afleiðandi
hafa verið talsvert tröðkuð, eru
lögin um friðun æðarfugls. — Eg
er nú einn af þeim, sem lít svo
á, að lög þau séu bæði gagnleg
og nauðsynleg. Það væri lítill
búhnykkur fyrir þjóðina í heild
sinni, ef hver sem óskaði fengi
óátalið að drepa slíkan nytsemd-
fugl sem æðarfuglinn er. Því
þótt af honum sé sagður mikill
og góður matur, er hann lítils
virði á raóts við þann arð sem
haim gefur af sér í dún og upp-
fóstrun afkvæmanna.
En ekki get eg neitað því, að
hálf-ranglátt finst mér það þegar
almenningi er bannað að eyða
honum sér til nytse ndar, að
varpeigendur skuli mega óátalið
hefta viðkomu hans með eggja-
töku. Því verður þó varla mót-
mælt, að það er einu lífi spilt
með hverju eggi sem tekið er,
— alveg eins og með hverjum
fugli sem skotinn er. — Enginn
veit að hvaða barninu gagn kann
að verða, og sama er með eggin,
að það er ekki gott að sjá hvaða
egg kunni að verða kaldegg eða
misfarast á annan hátt áður en
fuglinn kemst upp. Eg hefi enga
trú á því að varpeigendur stjórni
þar af meira viti en náttúran sjálf
og ætti því helst að láta hana
ráða.
Það er reyndar sagt að eggja-
takan geti ekki gert mikinn skaða
þar sem bannað sé að selja æðar-
egg, en það verður ekki fremur
fugl úr þeim eggjunum sem
varpeigendur nota sjálfum sér og
sínum til kviðfylli eða gefa, en
þó þau væru seld. En egg eru
alt af útgengileg vara, og það
er enginn efi á því, að sumir
varpeigendur munu vera farnir
að þekkja það, að það eru margir
sem sjá það við þá, ef þeir hafa
fengið frá þeim eggjafötu. Það
er fleira fémætt en slegin mynt
og það getur verið tilhneiging
fyrir varpeigendur, ef þeim þykir
eitthvað undir því komið að koma
sér vel, að láta sem flesta njóta
góðs af hólmunum sínum.
Eg verð líka að segja það, að
mér finst það meiri vorkun þótt
fátækum manni yrði á að skjóta
sér æðarfugl, ef hann vantaði
málsverð fyrir sig og sína, en að
varpeigandi, sem ávalt stendur
á verði til að gæta þess að menn
fái makleg málagjöld fyrir slík
lögbrot, skuli ganga um varp-
landið — þótt hans eign sé —
og tína eggin í hrönnum sér til
matar — þótt nóg sé til að bíta
og brenna — og geia sér vini af.
Mér skilst einmitt að sá varp-
eigandi, sem tekur mikið af
eggjum sé sá versti vargur í
varpi sjálfur.
Auk þess sem eggjataka varp-
eiganda hlýtur mjög að draga
úr viðkomu fuglsins, hlýtur hún
og að hafa þær afleiðingar að
deyfa tilfiuningn manna fyrir því,
að þessi nytsemdarfugl eigi að
vera friðhelgur.
Eg vil þvi skjóta þvf til Is-
firðinga, hvort þeir vilja ekki
skora á þingmann sinn á næsta
þingmálaíundi að flytja þá breyt-
ingu ídd á næsta þing, að bannað
sé að taka æðaregg og lögð við
sama sekt og ef fuliorðinn fugl
er drepinn.
Vona eg að allir þeir, sem ekki
njóta hlunninda af eggjatöku —
engar eggjasendingar fá — verði
þessu nauðsynjamáli fylgjandi.
Tjaldur.
Fiskatli mjög 'ftill, enda al-
mennur beituskortur, svo fáir
geta farið á sjó.