Vestri - 28.09.1912, Qupperneq 1

Ritstjóri: Kr. K. Jónsson,
lSAFJÖRÐUR, 28. s
Sira Lárus Thorarensen.
„Frjáls tíI eg lifa,
XI. ávg
Ásgeir Ásgeirsson
etatsráð.
Skil eg skýið svarta,
skugga »lær á sjáinn:
Hitti þig í hiarta
haan svo fljótt með ljáinn ?
Hann í hólm þér stefudi, —
hermdir þú mér áðan —,
hugði eg ei liann efndi
ógnan þá sto bráðan. —
Vel má Djúpið drúpa,
drúpa fjöll og strendur,
dýran dreng er hjúpa
daprar viuahendur.
Aldrei Isfirðingur
átti stórhug meiri;
aldreí íslendingur
átti knörru fleiri.
Ungur tók við auði
ofurhugi í skapi,
ávalt ör á brauði,
aldrei grét af tapi.
En er lék í lyndi
lukkuhagur mesti,
vissi’ hann valt er yndi —
von á köldum geBti.
Hjartað þreytta, þyrsta,
þráfalt lionum kendi:
féð er ei hið f y r s t a,
fengið guðs af hendi.
Hvað er heimsins hrósið,
■— hundrað skip í förum —,
þegar lífs vors ljósið ,
liggur dautt á börum! —
Ættlands hörðu — heitu
hreystimenjar barstu:
Jtra: önn og streitu,
innra logi varstu.
G u 11 i ð sá eg glóði
glatt í þínu hjarta, —
guli, sem geymt í sjóði,
gefur framtíð bjarta.
Hitt má hverfa, fara,
— hér eru nógir snauðir—,
þ e 11 a þarf að Bpara
þar til byrja nauðir. —
Grull þitt sé eg glæðast,
geisla slæv á sjáinn:
hirðum ei að hræðast
hann með stóra Ijáinn!
Frændur vini fagna,
fáBt mun nóg að starfa;
lífs og liðnum gagna,
lserðu feður arfa. —
tað er grátleg gleymska
guð að hugsa snauðan:
mannsins hinsta heimska
hræðslan sé við dauðann!
frjáls tíI eg doyja;
allir eru fæddir
til Furðuheima.
Tak við mér víðfaðmi
Vestu: heimur,
eig minn hug hálfan —
hjarta mítt varð eftir.“
Sá fimbulfaðmur
þér að falli varð,
þrek tók að þverra
en þróast nauðit';
eigi dugði andríki
ué ástríkt hjarta,
vonir né grátur
vina þinna.
Hófst á hólmi
Hjaðningavíg,
sóttust fullhugi
®g fjörköld Hel.
Má þeim atgangi
enginn lýsa
fyrir ntold ofan
mannleg tunga
Knúðist af afli
afreksmaður
fast að fangi
Fenrisdóttur,
varð attvana
lá við óviti,
hringsnerist hetju
himinn og jörð.
„Heim vil eg, heim“
heyrðust andköf —
hnykti svo enn
á heljartökuin.
Gekst þá hugur við
grimmri Helju,
hopaði til hliðnr,
en hinn lá fallinn. —
„Heim vil eg, heim,
heilaga móðir,
í þ i n n faðm heim,
þar vil eg deyja!
Þar A sál mín
sólartinda,
sumar í svoitum
söng í hverjum fossi“.
„Þar er vagga min,
vonir og yndi;
ljá raér lengd mína
af landi móðir!
Haf mín andvörp,
hinstu sem fyrstu,
þú át.t alt — alt! —
Ó eilífi guð!“
Opnaðist viðkvæmra
vina faðmur,
fluítu á farkost
feigan ástvin.
Fiýði Furðu8trönd
en faðmur Kánar,
breiður og botnlaus
bjóst við fangi,
„Er sem mér sýnist“
inti hinn deyjandi,
„sælir í guði
Sólartindar!
Eg em í gljúfrum
stend á gjábarmi, —
naumt er að ná til —
nei! eg hrapa! —“
Hel var komin,
hendur skipverja
bera út á bástokk
Bjarna niðja.
Sungu óséðir
Svanir í lofti
erfiljóð ungum
óðmæringi.
Ægir hélt þá anda;
allur ’Víðbláinn
hló í árljóma
ómælanda.
Knúðu kistu
kólgu armar
en tók við djúp, —
það var drottinsfaðmar.
Og samstundis
sástu Lárus,
átthaea þína,
endurborinn.
Situr þú og syngur
á Sólarfjöllum
heldur á gullgígju, —
það er gjöf frá afa.
Matth. Jochumsson.
Kvæðin hér að ofan, eftir Matth.
Jochunisson, þót.t.i Vestra rétt að
bii t a þótt þau hafi bæði birst
atinarstaðar, hið fyrra í ísaf. en
hið síðara 1 N. kbl., því margir
hér i bærum hafa verið að spyrja
oftir þeim og langað til að sjá þau.
fíiu sýna enn sem annað, að
fiitingur er andinn hans síra
^atthíasar.
Barna- og unglinga skóli
kaupstaðai ins verður settur á
þriðjudaginn kemur kl.- 12 á
hádegi. Þar eiga að mæta öll
börn á skólaskyldualdri og auk
þe*s þau önnur börn, er vera
eiga á skólanum næsta skólaár.
EPTF.MBER 1912.
Steinolíuhækkanin.
Það er alt, af varhugavert þegar
auðvald einstakia manna heflr náð
einræði yflr einhverju, Fáum vér
best á því að kenna að því er
snertir verslun á steinolíu, og það
erum ekki vór einir, smáþjóðin
fátæka, sem fáum að kenna á
hárðiétti þessarar verslunar, heldui
heflr hún lukt nágrannalönd vor
auðgreipum sínum, svo þau eru
engu eða iitlu betur haldin.
í þinglokin i sumar átti að reyna
að raða bót á þessu með því að
gefa stjóimuni heimild til einka>
innflutnings á allri oliu til landsins,
annaðhvort sjálfri sér til handa
eða innlendu félagi, er tök hefði
á að taka slikt að sér.
Hvort, stjórnin notar þessa heim>
ild eða ekki er enn óséð. En engar
iíkur eru til að hún noti hana
sjáiffi sór til handa. Fyrst og
fremst mun litið fé fyrir hendi til
slíks og í öðru lagi mun ráðherra
ekki viija taka siíka verslun upp
á stjórnarinnar herðar.
En þá er eftir hin leiðin að af-
henda öðrum einkaleyfið, sem þó
má ekki veita lengur en til flmm
ára.
Fiskifélag íslands hafði hug á
því þegar eftir þing að gangast
fyrir stofnun innlends hlutafélags
í þessu skyni, en skamt mun því
mcáli enn á veg koinið. Munu
framkvæmdir hafa helst strandað
á því, að erfitt hefir verið að afla
sér von um góð og trygg sambönd
til olíukaupa, þótt félagið kæmist
á, því olíuauðvaldið hefir vart
veriö iðjulaust í þvf efni að loka
markaðinum fyrir oss, síðan þingið
samþykti heimild þessa. En takist,
að útvega trygg sambönd mun
Fiskifélagið þegar "hefjast handa til
féiagsstofnunar og er vonandi, ef
til þess kemur að landsmenn verði
samtaka í hluttöku og stuðningi
við það mál. Ekkert væri æski-
legra eða heppilegia en að oiíu-
eyðendur sjálfir væru eigendur að
olíuvoisiuninni og með því einu
móti hafa þeir tök á að tryggja
sér það að söluverðið yiði sann>
gjarnt.
Auðvitað niyndi þurfa allmikið
hlutafé til slíkrar verslunar, en
væru menn saiutaka í því að leggja
sitt fram til að veijast útlendri
olíueinokun, sem við nu eigum við
að búa, myndu menn vissulega
geta lagt svo nflkið af mörkum.
Enda væri slíku fé sannarlega ekki
á glæ kastað, því það hlyti að
38. tbl.
geta gefið góðan beinan arð og
auk þess óbeinlínis mikinn haguað.
Það dragi inn i landið allan þann
stórfenglega gróða, sem olíufélagið
hefir h.tff, af verslun þeirri og það
er flestum kunnugt að slíkt er
ekkert smáræði.
Hinsvegar þarf varla að efast
um, að stjórnin hlyti að vera fús
t.il að afhenda slíku félagi leyfið,
enda þótt e'nhverjir aðrir einstakir
meun kynnu um það að keppa,
sem mjög hætt er við að væru
þá ekki annað en umboðsmenn
olíufélagsins eða einhvers annars
útlends auðvalds. Þingið hefir
sett stjórninni það skilyrði að
leyfishafar yrðu að vera íslendingar
og hún má taka sér vara á að
sætta sig þar við nafnið eitt.
Eins og nú horfir við munu því
mestar líkur til að heimildin verði
alls ekki notuð.
Eað er og enginn efi að betra
er að láta bíða að nota hana, en
að selja hana í hendur erlendu
auðmagni með afarkostum. —
Ekki óhugsandi að landsmenn
kynnu sjálfir að ná þeim viðskifta-
samböndum, er geri almenna fé»
lagsstofnun með íslensku fé frami
kvæmanlega, þótt það verði ekki
nú í stað.
Pað væri og jafnframt æskilegt
að stjórnin héfði litast um sjálf
með viðskiftasambönd í steinolíu,
til þess hiýtur hún að hafa fulla
heimild að verja fé eftir þörfum,
samkvæmt samþykt siðasta þings.
Og sannast að segja. er mál
þetta svo lítt ransakað, að vara>
samt væri fyrir stjórnina að selja
heimild þessa í hendur einhverra
gróðabrallsmanna, nema þyí betur
væri um hnútana búið.
Petta -mál hefir svo mikla hags’
munalega þýðingu fyrir almenning,
að því hlýtur að veiða fylgt með
áhuga af öllum landslýð.
Að vísu munu margir vondaufir
um að oss muni t^kast að brjóta
af oss auðvaldsokið í þessu efni,
þegar aðrar þjóðir stærri og sterk-
ari ekki hiinda því af sér.
En viðleitnin er þó öllum boðin.
Og náist ekki það takmark með
samhug og samtökum almennings
og stuðiflngi_ þings og þjóðar er
enpinn von að það takist betur
með öðru móti.
Ekki tjáir heidur að gefast upp
þóft ýmsir þröskuldar séu á veg>
inum í fyrstu, það vei ður að reyDa
fyiir séi' meðanunter.