Vestri - 31.12.1912, Page 1
XI. árg.
Þökk fyrir gamla árið
tjáir ,,Vestri“ kaupendum og við<
skiftavinum, sem hafa stutt hann á
einn eða annan hátt, og óskar
þeim jafnframt:
gleðilegt nýár!
Símfregnir.
Friðai'sanmingarnir ganga
illa. Búlgarar heimta að fá Adri
anopel, en Tyrkir vilja ekki láta
hana af hendi.
liruni. Á Þorláksmessu um
miðjan dag brunnu verslunar og
ibúðarhús Gránufélagsins á Sauð<
árkrók. Nokkru af vörum og
húsmunum varð bjargað. Húsin
voru vátrygð iyrir 15 þús. kr.
£arcn Wathne, kona Georgs
læknis Georgssonar á Fáskrúðs*
firði, er nýlega látin.
' • • > .. .- • 'i ■ .)
Nýr bankastjóri danskur er
nú kominn í íslandsbanka, í stað
H. Hafsteins.
Barnagnðsþjónustur.
Eg hlustaði á kvöldsöng á að-
fangadaginn. Prestur var að stíga
í stól, er eg kom. Kirkjan eitt
ijóshaf og íullskipuð fólki'. — Presti
sagðist vel og var ánægja að hlýða
á, en mór virtist tilfinnanlega vanta
heigi- og'alvörublæ á allmörg and-
iit, er eg sá, og hvískringar ail-
miklar, — einkum meðal söng-
flokksips, — én slíkt truflar einatt
og er ekki samboðið þeirri virðingu,
sem menn eiga að sýna því helg-
asta er þeir ákalla.
Margar hugsanir snerta hjarta
mannsins, er hann gengur í guðs
hús, og víst er það, að ekkert er
ean jafn máttugt í heiminum og
fagnaðarerindi Krists; — og verður
aldrei, þrátt fyrir alt fráfall frá
kirkju og kristindómi, «em máske
•r mest hjá prestunum sjálfum.
þóss vegna er það heilög skylda,
ekki einungis hinna trúuðu, heldur
og allra þeirra er «já hið mikla
siðmenningarafl sem fóigið er í
kriBtindóminum, að efla hann sem
tnest og vernda. Það er Þjóðarmein
hve við íslendingar yfirleitt erum
trúsnauðir og trúardauflr, og vart
mun hægt að’verjast því, að drott-
lna hirðar eigi þar á nekkra sök.
Vks .
. ■ V>- r.'"■
Ritstjóri: Kr.
ÍSAFJÖRÐUR, 31.
Ábugameonirnir svo dauðans fáir.
Safnaðarstarfsemin viðast engin.
Og kirkjurækninni fer sífelt, hnign'
andi.
Yfirstjórn kirkjunnar verður að
taka hér í taumana, ef eigi á að
hlaupa drep í sáiin. Tómlæt.ið
dugar ekki, ®g þeir prestar sem
engan áhuga sýna á köllun sinni
eru óhæfir í stöðuua. — Safnaðar*
iífið á að blómgva og efla, og ríkis<
bandið er þar á engan hátt til
fyrirstöðu, að því er séð verður.
Einkum er kirkjunni nauðsynlegt
að áhrif hennar nái til hinnar upp-
vaxandi kynslóðar, ekki síst í kaup<
stöðunum og hinum fjölbygðari
kauptúnum, því þar er margri
barnssálinni hætt í sollinum, og
barnsáhrifln munu lengst viðioða.
Til þess sýndist mér besta ráðíð,
að komið yrði' á fót sérstökum
bainaguðsþjónustum í öllum þétt'
býlli stöðum landsins, og ættn þæi
helst ekki að vera sjaldnar en einu
sinni í viku. Áhugamestu leik<
mennirnir í söfnuði hverjum ættu
að aðstoða prestinn við þessar guðs>
þjónustur, en vel þarf að vanda
valið og presturinn að haga svo
efninu, að hverju meðalgreindu
barni yfir 7 ára aldur yrði það ekki
torskilið. Á sumrum ætti vel við
að meesur þessar færu fram undir
,fríðri himins festing blárri'.
Enginn efi er á því, að guðs-
þjónustur fyrir börn myndu koma
að miklu liði hér, engu siður en
erlendis; og að koma þeim á fót
alment er þjóðarnauðsyn. Börn
hafa yfirleitt lítil not almennra
messugjörða, eða svo hefir mér
virst.
Biskupinn ætti því að taka að
sér mál þetta, og koma því til
íramkvæmda.
Guðs auga er skærast í barns<
sálinni.
Kirkjuvinur.
Indland.
II.
Síðustu leyfar hinua dönsku
nýlenda á Indlandi komust undir
enska ríkið 1845, það var Tranke-
bar, sem var selt Englandi fyrir
1 milj. ríkisdali, eftir að það hafði
verið eign Dana í 200 ár. Þegar
sjóleiðin til Indlands fanst keptust
allar þjóðir við að vinna þar ný-
lendur. Hin indverska auðsæid
dró að sér áhuga aUra með
H. Jónsson
DESEMBER 1912.
töfraafli. Þá var einnig í Dan-
mörku stofnað Konungl. Austur-
Indlandsfélagið. Danskur her-
skipafloti var sendur til Indlands
og eftir að árangurslaus tilraun
hafði verið gerð til að vinna ný-
lendu á eyjunni Ceylon, hepnað-
ist að fá Najhen (furstann) af
Tanjora til þess að láta af hendi
mjóa strandlengju (um 1 □ mílu
að stærð) á Koromandelsströnd- 'f
inni, og hlaut staðurinn hið fagra £
nafn Trankebar (o: Tarangampadi /
= öldusöngur. — Seinna vanst ;
Frederiksnagornýlendan við Cal- f
cutta og Nicobarerne. f
Hinfranska tunga á raunþrung- !
ið og angurblítt orð: passé f
(hnignun fornrar frægðar) sem á \
svo vel við ástandið í Trankebar. \
Þar skín út úr öllu þessi raun-
þrungna hrörnun. Það er ótrú
legt að hugsa sér það, þegar
gengið er um hinar mjóu götur
bæjarins, sem allar bera dönsk
nöfn og liggja oft fram hjá tóm-
um rústum, að þetta skuli vera
leyfar blómlegrar Norðurálfu-
nýlendu.
En þó er það svo. Það sýnir
Dansborg, hið fræga og fagra
vfgi með mosavaxin hlið, ram-
bygða veggi og háa hálfhrunda
turna. Það sýnir hið breiða að-
alstræti, húsaleyfarnar með hrörn-
andi skrauti, steinlagðir gangar
og tröppur, hinar fögru súlur
og svalir. Það sýna hinar gömlu ‘
kirkjur, Zíonskirkjan og Jerúsal-
emskirkjan, með nafni Friðriks
IV. yfir dyrunum.
Það sýna einnig kirkjugarð-
arnir. Allar þessar gleymdu
grafir þylja þagnarmál sitt um
hið umliðna. Þar hvíla nöfn sem
enn eru alkunn í Danmörku og
Norvegi. Þar geymast titlar,
orður og tignarstöður, sem borið
var til sóma fyrir föðurlandið og
kónginn. Þar eru fornir og
fagrir minnisvarðar, sem sól og
regn hefir reynt að afmá öld eftir
öld, og engin ástrík hönd hlúð
að, því þeir sem undir þeim hvíla
eru löngu gleymdir. Þar hvíla
söguhetjur, sem hafa endað aldur
sinn í hinu sólhlýja Indlandi, t. d.
MiihldorfF, sem 1777 varð að
yfirgefa Danmörku af ókunnum
ástæðum. — Maður, sem hrósaði
sér af því, að konungblóða
rynni i æðum sínum.
>Passé!« Það orð er skrifað
yfir hinum auðu götum og húsa-
rústum í Trankebar. Dagar þess
bæjar eru taldir. Smátt og smátt
verður hann að eins venjulegt
52. tbl.
fiskiþorp við stöndina. Kirkju-
garðarnir halda áfram að gróa
og húsarústirnar halda áfram að
hrynja og hverfa. Hið eina sem
verður haldið við er goðahofið.
En öldurnar syngja sinn þunga
söng um dauða og hrörnun í
Trankebar. Þær munu aldrei
þreytast láta að þylja öldusöngs
bænum eftirmæli.
ísafirði 22. de8. 1912.
E. Schlesch.
Ýmislegt
Ávalt eru viðsjár miklar með
þeim nábúunum Jóni Bola og
Rauðskeggi (Englendingum og
Þjóðverjum), er og eigi furða
þótt þeir sitji lengi að taflinu og
mikill atgangur verði af, því eigi
er minna lagt undir en heimsveldi
þeim til handa er drjúgari verður
að lokum; og hefir margur lagt
mikið í sölurnar fyrir minni hlut.
Eigi er gott að spá né sjá hver
endirinn verður, því báðir leika
vel, en horfur virðast á að Jón
Boli muni halda öndveginu. —
Renna og undir hann margar
stoðir og styrkar, þar sem eru
nýlendur hans í öðrum heimsi
álfum, sem engin þjóð önnur
kemst í hálfkvisti með. Blómi
Englendinga stendur og á eldri
merg, og auðsöfn eru þar meiri.
0^ Þe8"ai tH skjalanna kemur
verður mammon hlutskarpastur.
Þó eru Þjóðverjar nú síðustu
árin að draga á Englendinga,
ekki einungis í herbúnaði, sem
óðfluga magnast, heldur og í
viðskiftum öllum. Einkum er
iðnaði Þjóðverja viðbrugéið, svo
er hann ódýr, og þýskur iðnað<
ur hefir verið mikið keyptur í
Englandi sjálfu síðustu árin. —
Þjóðverjar eru og hinir hreykm
ustu og látalíklega um leikslokin.
En þess munu flestir óska að
þeir nábúar sitji sem lengst að
taflinu í friði, því ella mun vá
og herbrestir verða um veröld
alla »og mun þá kotbændunum
þykja þröngt fyrir dyrum«. X.
Maður einn í Ameríku varð
uppvís að tveim morðum og var
dæmdur til 90 ára fangelsis fyrir
fyrra morðið en hengingar fyrir
hið síðara. Verjandi hans heimt-
ar að hann taki út hegninguna
eftir réttri röð.