Vestri - 22.02.1916, Blaðsíða 2

’6
V £ S X R 1
7 b!,
þau eru sumstaðar lakari. Bænd*
um er þvi hér með fastlega ráðið
til, að athuga þetta nánar.
Nýbýli eiga að eins að hafa
rcektað land til heyöflunar.
Með stofnun svonefndra nýbýla
— grasbýla — eða sraábýia —
eins og þau ýmist hafa verið
nefnd, er það víst hugmynd
flestra, að þau hafi að eins ræktað
land til heyöflunar.
Stetna þessi virðistvera á alveg
réttum grundvelli, því þau hata
ekkert með útengi að gera, nema
til að rækta það á einhvern hátt.
Sjái nýbýlabændur sér hag í þvi,
að tá úthey handa skepnum
sínum, meðan land þeirra er að
komast í rækt, geta þeir alveg
eius fengið slægjur að láni. Að
land fáist síður leigt til slægna,
en selt eða leigt til ábúðar er
afarólíklegt.
Að minsta kosti er það gagn-
stætt hugsunarhætti meirihluta
bænda hér um slóðir.
'(Frh.)
Fjær og nær.
Ýmsnr fregnlr.
Leikfélag Rvíkur ætlar bráfilega
»5 sýna leikritið „Tengdapabbi-,
eftir aænska skáldið Gustaf af
•
Gejerstam (sem hlaut bókmenta*
verðlaun Nobels nú fyrir skemstu).
Einar skáld Hjörleifsson las upp
nýskeð í Rvík kafla úr sögu, er
hann heflr nýsamið, og heitir:
„Sálin vaknar*.
Jón Forláksson landsverkfræð*
ingur var nýskeð kosinn foimaður
keimastjórnarfél. „Fiam*, í stað
Þorsteins Gislasonar, sem baðst
undan endurkosningu.
Sighv. Bjarnason bankastj. var
kosinn forseti bæjarstj. Rvíkur en
sr. Magnús Helgason varaforseti.
Skrifarar Sveinn Björnsson og
forv Þorvarðsson.
Afli ágætur á Suðurlandi undan>
farið og tíð fremur góð.
Styrkur til skálda og lista-
manna. Síðasta alþingi broytti
styrkvaitingum til skálda og liata*
manna á þann hátt, að það veitti
npphæðina í einu lagi í fjárlögunum
og heimilaði stjórninní að úthluta
þeim til hinna verðugu, eftir bestu
samvisku. Stjórnin hefir úthlutað
etyrknum fyrir árið 1916 á þessa
leið:
Asgrimur .Tónsson málari 600 kr.,
Brynjólfur fórðarson 400 kr.,
lEinar Hjörleifsson skáld 1500 kr.,
Einar Jónsson myndöggvari 1500,
Guðmundur Friðjónsson skáld 600,
Guðm Guðmundsson skáld 1000,
Guðm. Magnusson skáld 1200 kr.,
Hannes Blöndal skáld 400 kr.,
Johannes Kjarval málari 500 kr.f
Jóhann Sigurjóusson skáld 600 kr.,
Kristin Jónsdóttir málari 500 kr.,
Ríkharður Jónsson skurðhagi 1600,
(þar af 1000 kr. til Rómfeiðar),
Torfhildui Holm skáldkena 300 kr.
og séra Valdemar Briem 800 kr.
Frfðrlk Kristjánssoa fráÞveri
dvl i Aðalvik fanst öiendur þar
skarnt frá bænum nýskeð. Hami
var imðaldra n aður, en hafði mist
sjónina fyrir nokkrum árum.
Dáinn er að Flateyri Bjarni
Biarnason, roskinn maður, bróðir
Kristjáns bónda í Hjarðardal.
Kennuraatcfna Norðurlauda.
Ellefta kennarastefna Norðuilanda
verður háð i ágúslmánuði næsta
sumar í Kristjaníu. 10. kennara*
stefnan vai haldin í Stokkhólmi
1910, og þar var ákveðið að 11.
kennarastefnan færi fram í Kristi
janíu 1915, en sökum ófriðaiins
var stefnunni fiestað þá. Nefndir
úv öllum löndunum, Sviþjóð, Noregi
og Danmörku, standa fyrir þessum
fundi og hefír danska nefndin boðið
öllum dþnskum og islenskum
kennurum að sækja kennai astefn*
una.
Feir sem vilja halda fyrirlsstra
eða flytja málefni á fundinum eiga
að tilkynna það Fr. Thomassen
justisráði, Stormgade 3, Khöfn.
Norska framkvæmdarnefndin léttir
ferðakostnaðinD að svo miklu ieyti
sem í heitnar valdi stendur.
Síldveiftl í Noregl heflr gengið
framúrskarandi vel í vetur vegna
hins afarháa verðs á aflanum. Við
Kristiansand, þaðan sem flest skip
stunda veiði, voru hlutir frá 1400
kr. og upp í nærfelt 3 þús. kr.
Eins og undanfarna vetur stundaði
„Helgi magri* frá Akureyri veiði
frá Kristiansand og fékk um 1600
kr. til hlutar (þar af um 300 kr.
hlut í upsa) en hafði margfalt. verri
útbúnað en Norðmennirnir. Alls
aflaði „Helgi magri* fyrir nær 60
þús. kr., en sum norsku skipin
öfluðu fyrir um 130 þús. kr. —
Verðið á síldinni var lægst 36 kr.
fyrir málið, en komst yflr 60 kr.,
meðalveið talið 45 kr.
Vei ði síld í háu verði framvegis
ea það iniklð athugunarmál fyrir
stærri íslensku sklpin, hvort ekki
borgaði sig best um þana tfma
árslns (15. nóv. til 15. jan.) að
stunda síldveiði við Noreg.
í marsmánuði byrjar aftur síld«
veiðin við Haugasund, og er hún
að jafnaði enn meiri.
Drengtlega viftbrugftift.
Gleymst hefir að geta þess hór
1 blaðinu, að þegar fregnin um
mannskaðana hér vestra 27. nóv.
f. á. barst, suður, brugðu Vest
manneyingar við og skutu saman
1060 kr. og sendu sr. Páli Sig-
urðssyni til úthlutunar meðal
ekknanna.
Ættu vestfírskir sjómenn að
muna þetta drengiiega fordætni, ef
svipaðan skaða bæri að höndum
þar syðra.
Kafli úr bréfi
um þegnskylduvinnuna.
er að minnast nokkrum
orðuni á þegnskylduvinnuna. Frá
því fyrata að eg sá málinu hreyft
hefi eg borið kvíðboga fyrir þvi, að
almenningur myndi ekki taka
málinu vel. — Pað er þauuig vaxið,
að ekki eru Jíkur til að því sé
tekið opnum örmum af ö 11 u m,
og liggja ýmsar orsakir til þess.—
Fyrst er nú það, að þjóðin er sein
til. hún er lengi að átta sig á
nýjungum, og svo er annað, að
ætti rnálefni að öðlast fljótlega
almenna lýðhylli, þá þyrfti það
helst að vera þannig vaxið, að
einhver hagnaður fjárhagsleg-
ur - væri'tengdur við þsð. Hugs-
unarhátturinn virðist. nú vera
þannig.
Engum er láandi þó athuga vilji
hvert málefni frá sem ílestum
hliðum, en flana ekki út i hvað
sem ei, athugalaust. En það er
svo tíðum, að athugunin verður
lítil þegar mótstaða er hafln, en
fær samt. fylgi.
Milefni þetta. sem hói um rwðir,
•r ekki hagnaðarspursmál fyrir
einstaklÍDginn, í þess orðs venjulegu
merkingu, mætti, ef til vill, telja
til hins gagnstæða. Auk þess er
þvi þann veg til þjóðarinnar komið
að ótal spui ningar hljóta að vakna
í huguip manna við íhugun þess;
og að svörum við þeim apurningum
verður þjóðin að leita hjá sjálfri
sér,
Nú eru þegar farin að koma
fram svér við ýmsum spurningum;
eru þau misjöfn, sem vænta má.
Óyggjándi svars er ekki að vænta,
heldur tilgáta og_ tillaga.
Viðvíkjandi tilhögun vinnunnar
hefl eg ekki séð neitt sem eg felli
mig betur við, en tillðgui þínar í
„Vestra* í vetur.
Hvert er takmarkið, sem stefnt
er að? — pað er þýðingarmikið
atriði og þess vert að vel sé at-
hugað. Er aðaltilgangurinn að fá
sem mestu verki afkastað i þarflr
landsins fyrir sem minst endur-
gjald, eða er einkum stefnt að því
að efla, örfa og leiða menDÍngar-
'straum inn í þjóðiiflð?
„Varðar mest til allra orða, að
undirstaðan rélt só fundin*. Eg
þykist vita, að allir þeir, sem stutt
hafa að framgángi þessa máls frá
byrjun, hafa haft menDÍngargildið
aðallega fvrir augum. Eg heyri
andmælendur hugmyndarinnar
halda því fram, að engin not verði
þriggja manaða verklegu námi,
eða m. ö. o. að vinnan komi ekki
að tilætluf úm notúm; að gagn það
sem hún færi þjóðinni í heild sinni
í aukir.ni menningu verði ekki
neit.t.
Að þessu likri niðurstöðu flnst
mér Gísli lögm. Sveinsson komast
í grein sinni í „ísafold*. Lætur
hann í Ijósi, að flest það sem sagt
hafl verið um gildi málefnisins eéu
óiökstudd orð.
Mætti nú ekki með eins miklum
rétti segja, að rök vanti tii sönn-
unar því að þegnskylduvinnan
verði að engum notum.
Mór flust að því verði að gefa
gætur, að a 11 i r eiga að taka þátt
í vinnuuni og þykist eg þess íullvís
að margir þeirrá hefðu annars ekki
átt kost. þess að sjá eða heyra
neilt annað en vanastðrfln heima
og er eg þess fullviss, að svo marga
áhugasama unga menn á þjóðin,
að þeir myndu hagnýta sér þau
gæði, sem dvöliD við starf þetta
og nám færði þeim. Pá tel eg að
vinnan hefði góð áhrif á þá, sem
annars myndu ekki hafa stundað
líkamlega vinnu.
Útþrá og ferðafýsn býr í öllum
unguin mönnum, löngun til að sjá
ofurlítið af sinu eigiu landi. Gæti
nú ekki verið að hér yrði nokkuð
bætt úr fyrir þeim, sem ekki
annars ættu kost á að fara neitt,
en um leið, ef til vill, komið í veg
fyrir að einhveiju leyti þann óstöðv-
andi eril sem fólk er sifelt á með
á strand- og milliferðaskípuBuin ?
Aðalspursmálið verður ,þá líklegast
Hvað á dt gera, eins og nú standa
sakir? — Eg tel réttast, að vinna
sem hægt er, að því að atkvæða-
greiðslan falii málinu f vil, og láta
svo ráðast eins og ráðast vill.
Verði fleiri „neiin* en »jáin“, þá
tefur það óneitanlega fyrir fram-
gangi málsins, en það heflr ekki
svo mikið að segja 1 raun og veru.
Só málið gott þá sigrar það að
lokum, því muo þá brátt skjóta
upp aftur, þó það fenni í kaf mina.
Afli. Vélbátarnir sem farið hafa
til flskjar undanfarið, hafá aflað vel.
Bolvíkingar reru alment s. 1. iaugan
dag og#fengu góðan reitingsafla.
Inn í Mið Djúpinu heflr sömuleiðis
verið góður afli en sjóferðir þar
lítt stundaðar, enda óvanalegt að
flskur sé í Djúpinu um þettaieyti
árs.
Stærri vólbátarnir eru flestir farnir
til Suðurlandsins ætla að halda þar
til fram á vorið, eiis og gert heflr
verið undanfarið.
Sig. Sigurðsson
frá Viguú
yfirdómslögnsaður.
Smiftjugeta 5, lsafirði.
Talsími 48.
Viðtaistimi 9Vs—KÚ/a og 4—5,