Vestri - 20.05.1916, Side 1

Best og ódýrast er
blanksverta,
feitisverta
os reimar M
Ó. J. Stefánssvni.
ltltstj.: Krlstfán Jónsson frá Garðsstöðum.
vn m
gj Vuníllc-, Citrou-, Carde- r*
inomiue- oií Möndludrep''
EJ *«" hpst,ir og ódýrastir í vars’.
m
m

ÍSAFjÖRÐUR. 20. MAÍ 1916
19. bl,-
Áukafundur
ishúsfélags íshrðinga
veróur haldínn á ,,Nordurpólnum“
sunnudaginn 28. h. mán. kl. 7 síódegis
til þess aó ræða um íilutaijáraukniag.
Hluthaíar eru beðnir aó maeta.
Fyrir hönd stjórnarinnar:
Ó. F. Davíðsson.
XV. árg.
Framfara-spjall.
Ytnsir hinna fræknustu áhuga<
manna þjóðarinnar klita á því í
sífellu, að þetta land sé tátækara
eu flest önnur lönd, að hér séu
mjög litlar Iramfarir, samanborið
við önnur lönd, og alt letidi i
hálfgerðu ötugstreymi.
E>etta er raunar ekki nýtt; það
hefir kveðið við um fleiri áratugi.
Vegna þessa óhugs, sem þessar
ptédikanir hata gagnsýrt þjóðina
með, hafa fjölda ntargir menn
flúið laud éitt, af því að sú hugsun
hefir verið svo fast gróðursett í
þeim af þessu sífelda barlómstali,
að lsland ætti sér aldrei viðreism
arvon í efnalegu tilliti.
Vegua þessa er víða um heitn
ríkjandi sú skoðun á landinu, að
þar búi hálfgerðir skræliugjar.
Og þessi skoðun á landinu og
þjóðinni hefir jafnvel til skamms
tíma verið rikjandi (og er að
líkindum á stöku stað ennþá) í
nágrannalöndunum.
f blöðunutn undanfarið hefir
ajlmjög verið slegið á barlóms-
atrenginn og æði svartar noyndir
dregnar á pappirinn, bæði at
Þórarni Jónssyni á Fljaltubakka
í Lögr. í vetur og nú síðast af
B. í ió. bl. Vestra, sem játaði
að vísu, að framfarir væru nokkr<
ar, en gætu verið langt um meiri,
ef nægilegt té ekki skorti til<
fijnanlega. Vill hann að Undið
Uki stórlán — *o—12 milj.kr.—
til þess að starfrækja atvinnuvegi
sina betur, og er það mál sem
Yaft er um að ræða og ætti að
ræða.
Hvað segja nú skýrslur og
skilríki um landshaginn?
Ijandsbúið. Fyrst er að nefna
landsbúið sjálft, þ. e. landssjóðs-
eignina. Fánabókin segir eignir
landsins í ríkisskuldabrélum, opim
berum byggingum og þjóðeignum
vera als 8,614,226 kr. Skuldir
þá (1914) 2.850,000 kr., og er
það 32 kr. 56 au. á mann.
Þjóðareignin er áætluð um 60
milj. kr„ en er vitanlega meiri
vseri hún kapitaliseruð, miðað
við íramleiðsluna. — Til samam
burðar má geta þess, að ríkis<
sjóðsskuldir Dana námu 1914
128 kr. 70 au. á mann; Norð<
naana 153 kr. 90 au. og Svía
iii kr. 60 au. á mann.
Aðfluttar vörur námu árið 1913
16 milj. 717 þús. kr., en útfluttar •
vörur 19 milj. 128 þús. kr. (sbr.
verslunarakýrslur 1913).
í Danmörktt neuiur verslunan
umsetningin á matin 417 kr. 60
au.; á íslandi 371 kr., í Noregi
315 kr. og I övíþjóð 245 kr.
70 au.
í verslunarumsetningunni hér
eru aðeins meintar þær aðfluttar
vörur, sem notaðar eru ttl beima'
notkuuar og útflutt.ir vö^ur (sbr.
Fán ibókina, bls. 78). Ó nögulegt
er að segja, að tjárhagsáætlun
þess lands, sem er þannig stitt,
sé geigvæulegt.
Landbiínaðitm telja sumir nú
orðið á heijarþrötninni og siá striki
yör allar þær miklu, og óhætt
að segja hraðstígu, umbætur,
setn gerðar hafa verið síðustu
árin.
Það má vel vera, að ýmislegu
sé enn áfátt í þessum efnum, en
mikið hefir verið unnið og mikið
er verið að vinna í öllum íjórð* 1 2 3
ungum og sýslum landsins, land-
búnaðinum til þrita og eflingar,
bæði af félögum og eiustökum
mönnum.
F.n »Róm var ekki bygð á
einum degu. Fndurbætur og
endurfæðing atvinnuveganua, í
nýrra og betra horf, komast
ekki í kring á einum áratug, eða
tveimur.
Hinar nýrri búnaðarbætur eru
ekki ýkja gamlar, en flestar hafa
búnaðarnýjungarnar fært hraði
fara yfir landið, sveit úr sveit,
bæði vinDuvélar, skilvindur og
husabætur, (steinsteypuhús) o. fl.
Jarðræktinni miðar einna minst
áfram alment, þó miklar framfarir
sé um að ræða hjá fjölmörgum
einstaklingum.
Búpeningsfjöldann hyggja
margir standa í stað. En töl-
urnar segja annað. Þær segja
að sauðfénu hafi fjölgað um 80
þúsund síðata árið 1908, og er
ekki hægt að kalla slíkt kyrstöðu.
Framfarirnar hafa ef til vill ekki
verið jafn hraðstígar og t sjávan
útveginum, en dýr vinna og land*
rýmis og engjaskortur bannar
víða meiri búpeuing, meðan túniu
eru eigi alment stærri,
(Framh.)
Ágætis alli í Hnífsdal og Bol-
ungarvik í dag, á vélbáta og
árabáta.
Skólanefndardeilan.
itliugasemdir og skýringar.
Vestri hefir átt tal við vinstrn
menn, út af skólanefndarkosning'
unni frá í vetur, sem altaf er
verið að ympra á í Nirði. í því
skyni að ámæla vinstrimönnum
fyrir brottgöngu þeirra af bæjar<
stjórnarfundi 17. jau. s. 1., og fer
hér á eftir umsögn þeirra um
málið:
>l£nda þótt vera kunni. að
ekki sé mikið mark tekið á grein-
um Njarðar, teljum vér rétt að
taka fram:
Að vér vorum neyddir til að
ganga at bæjarstjórnarfundi þ. 17.
jan. s. 1. af þessum ástæðum:
1. að vér álitum kosning skóla-
nefndar á þeim íundi ólög.
lega vegna þess að gamla
skólanefndin ætti eftir að
sitja í 2 ár,
2. að vér álitum kosniug skóia>
nefndar ólöglega á þeim
fundi þegar af þeirri ástæðu,
að kosning shólanefndar var
ekki löglega á dagskrá, þar
sem kosningarinnar var ekki
getið einu orði á dagskrá
þeirri er fyrir fundinum lá,
en oddviti bæjarstjórnar og
flokkur hans samt vildi láta
kosninguna fara fram gegn
vorum mótrnælum.
3. að flokksmenn Njarðarrit-
stjórans (að honum sjáltum
meðtöldum) tengust ekki til
að fresta tnáiinu uns álit
stjórnarráðsins fengist um
kosningu skólanetndar.
Vér ætlum ekki að fara að
deila um, hvort réttara hafi verið
um kjörttimabil skólanefndar,
— það er dómstólanna og œálið
er tormlegt lögskýringaratriði,
sem ælti ekki að geta vakið
mikirm últaþyt 1 herbúAum Njarð<
ar, eða orðið kritkent, eins og
Njarðarritstjórinn þó ætlast til —
eu alla sanngjarna bæjarbúa
viljum vér biðja að athuga, hvort
vér, meirihluti bæjartulltrúanna,
hö um ekki átt sjáltsngða satin*
girniskröfu til þess að málinu
vsori frestað, þangað til álit
stjórnaráðsios kom, þegar svo
stóð á, að vér höfðum látið í
ljósi þá sanntæring vora, að
kosuing skólanefndar væri ólög*
lög at tveim fyrtöldum ástesðum.
Hvernig var hægt að svara
slíkri óbilgirni Njarðarritstjóran*
og hans manna með öðru en þvi
að ganga af fundi? Vér tókum
þá fram, að hjá oss mundi engin
fyrirstaða verða að kjósa hina
nýju skólanetnd, þegar fengið
væri álit stjórnarráðsins um að
það teldi réttast að kjósa.<
Eins og sjá má, var aðalástæða
vi istrimanna fyrir að ganga af
fundi sú, að oddviti fékst ekki
til þess að fresta skólanefndar*
kosniegunni, þar til úrskurður
væri fenginn; þvt hún kom flatt
upp á þá, þar sem hún var ekki
tilgreind á dagskránni sératak-
lega, og ekki var heldur við það
komandi, að færa málið til á
dagskránni.
Um mál þetta er það að öðru
leyti að segja, að það getur
ekki vakið neinar deilur héðanaf.
Það verður aðeins sótt og varið
fyrir dómstólunum, sem lögskýr*
iugamál. Þar verða engin vitní
leidd, og ró bæjarmanna ytir
höfuð ekki rask ,ð á nokkuro
hátt, og málsaðiiar settu ekki að
þurfa að tjandskapast neitt, þótt
dómstólarnir verði látnlr komut
að einhverri niðurstöðu i máiinn,
enda munu iæstir þeirra gera
þöð, nema Njarðverjar, og
best að lofa þeim að tala vtð
sjáifa sig héðau af um þetta
mál.