Vestri - 10.06.1916, Blaðsíða 2

16
v^stnnt
Barnakensla.
fað skal vel vanda, sem Jengi
á að standa, segir gamalt máltæki,
og mun hvergi frekar þOrf að hafa
það hugfast.ení uppfræðslumálum.
Enda mun kappkostað af flestum,
er við þau störf fást, að ráða góða
og vel hæfa kennara, sjá um íúm*
gott. og vistlegt húsnæði, og í einu
og öllu iáta sér ant um andlegar
og líkamlegar framfarir barnanna.
Yiða mun þó misbrestur á að
framangreindum skilyrðum sé reynt
að fylgja, enda þótt mentunarki öf«
urnar verði æ hraðfaiaii. Sannaát,
þar sem oftar, að víða er pottur
brotinn. — í fræðsluhéraðinu héma
fór fram kensla í vetur í sfofu,
8em er rúmar 3 áln. á lengd, 4
álna breið og hæð undir loft 2 áln.
og 14 þml. í þessu þrönga herbergi
urðu 6 börn að sitjaauk kennarans,
í samfleyttar 5 klst. fess er vei t
að geta, að inngangur í kenslu>
stofuna er um löng moldargöng og
gegn um eldhúsið á bænum. Ekkert
eldstæði er í herberginu, en þegar
kaldast var átti að hita það með
olíuofni, en varð að hætta við það
að sögn vegna ólofts. — Má geta
nærri hvort heilsu barnanna getur
ekki verið 3tefnt, í hættu með slíku
húsnæði, og hvort börnin geta tekið
jatn góðum framförum við námið,
þar »em þeim hlýtur oft að vera
kalt og eru í blautum fötum. Þegar
þai við bætist óoögt loft og lítil
birta (að eins lítill gluggi á her>
berginu).
Læknar ættu að vera sjálfkjörnir
meðráðamenn fræðslunefnda þegar
um skólahúsnæði er að ræða, svo
útilokað sé að óhæflr kenslustaðir
verði teknir.
Út af því, að það hefir gengið
staflaust eftir einum træðslunefnd*
armanninum, að eg hafi ekki viljað
ljá húsnæði eins og undanfarin
8 ár til umræddrar kenslu, vil eg
geta þess, að síðastl. haust var eg
beðinnaffræðslunefndaroddvitanum
að Ijá skólanum húsnæði nýliðinn
vetur, og játaði eg því »trax. Vissi
eg því ekki annað, alt þangað til
kenslan var byrjuð, en að skólinn
yrði hjá mér og bjó mig undir það.
f’ykir mér einnig rétt að get.a þess,
að fræðslunefndaroddvitinn hefii
farið mjög lofsamlegum oiðum ura
húsnæði mitt og afskiíti rain af
skólanum, en þvi óskiljanl gri i ru
þessi snöggu umskifti og vil eg
engum getum um leiða af hverju
þau eru sprot.tin, enda hef eioskis
í að missa, því raig dregur að engu
það litla gjald sern eg hetl fengið
fyrir skólann.
En mér þykir sanngjarnt, ;.ð
gjaldendurnir yfir höfuð fai að vita
livernig iiitiboðsmenn þeirrastarfa
og hver afrek þeirra eru, sérstakl.
4 jafn þýðingai miklum inalum og
uppeldismálunum, þar sein fram-
tíðarmenning barnanna byggist að
tnestu á skólamentuninni. Og þó
baröftíjOidum hér i Arnftrdal aé eidri
mikill er þó engu síður nauðsyn á
að til hennar sé vandað sem bezt
að öllu leyti. Yið það verða
ávextirnir meiri og eftirtekian
tryggari. — Til áiéttingar er rótt
að skýra frá þvi, áð þvert á móti
siðvenju — og eg heid fræðslu
löguuum — fór pióf á börnunum
ekki frain á kenslustaðnum að
þessu siuni, heldui sumpart í öðru
skólahéraði, inni á ísafirði, og
sumpart inni í Tungu; gefur það
fræðslunefndinni máske nú glögg«
astar bendingar um að ekki só alt
i góðu lagi.
Arnardal, 27. apríl 1916.
Oestur Ouðmundsson.
Alþýðu-skáldskapur.
Fáir íslendingar eru svo, að þeir
geti ekki sett saman vísu. Pað er
alkunnugt. En það er sitt hvað
að vera skáld og hagyrðingur, geta
sett vísu saman bragrótt, eða dregið
fram myndir úr djúpi hugsana ogy
veruleika. — fví ber samt ekki
að neita, að margar „vísur" eru
ágætlega kveðnar og skáldskapur
fylgir þeim sumum. En sumar
aftur illa saman set.tar og hafa
ekkert til síns ágætis. — Hagyrð*
ingarnir sem sett gátu saman
smellnar vísur í flýti, voru „talandi
skáld“, voru allstaðar velkomnir og
hafðir í hávegum, — og er ósköpin
öll til af lausavisum kveðnum við
ýms tækifæri. Væri nógu gaman
að sjá það safn á prenti og myndi
margur kaupa. —Nú kveða menn
íremur kvspðaílokka og er sumt af
því fremur kiðinlegt bull, enda eru
sumir svo geiðir, að þeir vilja traua
slíku fram, hversu óinerkilegt sem
það er, bara til að komast í blöðin.
Aðiir, yfirlætisiausu mennirnir,
sitja á síou heima, þótt nnkið betra
só. Marga hefi eg þekt slíka alþýðu*
menn, er leyndu iistfengum kvæð*
um, er aðrir básúnuðu út bullið
um land alt. Kemur hér litið
sýnishoin eftir einu þessara manna,
er á margt prýðisfallegt kvæðið í
handraðauum, — þvi þar hafa »þær
kringlóttu" aldrei öndvegi skipað,
en framavegur er févana mönnum,
í þessu efui sem öðru, brattur og
erflður. Maðurinn heitir B j a r u i
Jónatansson húsm.áFiateyri
(bióðn Jöiis Jóuatanssonar fv. alþin.)
Sn. S. (f. T.)
í s 1 a n d.
Eg ann þér drotning, móðir, meyja,
milding borin tignuð Freyja;
fögur, sæfl umgirt eyja,
óðul feðra geymir þú;
á þér heii’ eg traust og trú.
, •
Fyrir þig eg vildi vinna.
Yonir bernskudrauma minna
og þrá, var aðeins þér að sinna;
á því varö samt ei ending nein.
Úr götunni íært eg gat ei stein.
Fátt eg hugsa, megna minna,
minstur allra sona þiuna.
Vantar þor og þrótt að vinna
þér til gagns og sóma mér,
uns eg blunda á brjóstum þér.
Mavgra brosir framtíð fögur
frægðar til, sem greina sögur,
en fyrir þig hefir margur mögur
minna gert en ekki neitt,
þó hafl stjórnarþrasið þreitt.
Bara að vildu aliir eitt.
Láta eining andans ríkja,
alla sundruug burtu víkja,
vera ekki völd að sníkja,
vinna hver sitt dag3verk sett.
í*á mun leiðin rakin rétt.
Ættlerar svo ekki verðum
aldrei bróðurs heiður skerðum,
ryðjum braut og flýfum ferðum
fram, því hærra mark er sett.
Þá er byrði lífsins létt.
%íir þór haldi hlífðarskyldi
heilög þrenning. Drottins mildi
(móðir kær það ósk mín er)
lati breiðast blessun sína
á börnin þin og Ijós þeim skína,
sem hverju ljósi æðra er.
B. J.
Fjær og nær.
Dáinn er nýskeð, eftir stutta
legu i lungnabólgu, Jakob Jónsson
í Pernuvík í ögurhreppi, ungur
efniabóndi. Lætur eftir sig ekÉju
og tvö börn.
Hreppsnofndarkosniiig fór
nýskeð fram í Bolungarvík og rtr
sótt af miklu k;.ppi. Heflr Vestri
heyrt að fiíkirkjumenn hafl verið
öðru megin, en þjóðkirkjumenn
hinsvegar.
Ko^nir voru: Bergur Kri»tjáns>
son form., Oddur öuðmunésson
kaupm., Pétur Guðmund«s#n bók«
bindari (áður bæjarfulltrúi í Rvik)
og Arni J. Arnason. — Tveir hinir
fyrstnefndu úr hópi þjóðkirkju-
manna, en hinir af frlkirkjumönn*
um.
Látinn er fyrir skömmu J ó n
A í a s o n húsmaður á Suðureyri.
Jón heit. dvaldi um mörg ár hér
í bænum, og ei kona hans, Guð-
bjórg Jónsdóttir, lést fyrir nokkrum
árum fluttist hann veetur. Jón
var elju og iðjumaður og bjargaðist
ðvalt vel fyrir sig og sína.
Ljóðmæli Uannesar Uafsteins
eiga að koma út, í sumar í nýrri
og aukinni útgáfu. Fyrri útgáfan,
sem kom út 1893, seldist upp á
1—2 árum og heflr síðan verið
ófáauleg. Mun þvi ný útgáfa þjóð*
inni mjög kærkomin.
Kvæla úrrni eftirBjama Jóns-
son frá Vogi er nýkomið út. V*rð
2 kr. 50 au.
_________ 21. bL
Hið íslenska fræðafélag
í Kaupmannahöfn
hélt ársfund sinn 9. mai þ. á.
Voru þar lagðir tram endurskoð1
aðir reikningar félagsins og sam«
þyktir. Forseti téiagsins, mag.
Bogi Th. Melsteð, skýrði frá
gjörðum þess á umliðna árinu.
1915 hefði komið út: Jaiðábök
Árna Magnússonar og Páls Vída-
Uns, 1. bd. 3. h., og Ferðabók
Þorv. Toroddsens, 3.—4. bd., auk
þess sem Afmælisritið til Dr.
Eálunds, sem var gefið út sum*
arið 1914, teldist til ársbóka 1915.
í ár væri komið út 4. hofti af
1. bindi Jarðabókarinnar cg Ar-
ferði á íslandi í þúsund ár, ettir
Þorv. Thoroddsen, i.hefti; sú bók
verður 3 hefti, síðasta heftið um
hatfs við strendur landsins.
1 haust ætlar Fræðafélagið að
fara að gefa út Ársrit, sem mun
mestmegnis innihalda alþýðlegar
ritgjörðir. Árgangurinn kostar
1 kr. 50 au., en iyisti árgangur
ritsins verður á íslandi seidur
fyrir hálfvirði, 75 aura, til árs-
loka 1916.
Að lokum fóru fram stjórnar-
kosningar, og voru endurkosnir
forseti mag. Bogi Th. Melsteð,
gjaldkeri prófessor Finnur Jóns«
son og skrifari Sigfús Blöndal
bókavörður.
Mnnnfjiildi í kuupstéðum
landsins í árslok 1914 var aem
hér segir:
Reykjavík 133 71 íbúar, Akur*
eyri 2000, ísatjörður 1724, Hatn>
arfjörður 1707 og Seyðistjörður
904 íbúar.
Þessir verslunarstaðir hötðu á
sama tíma yfir 500 tbúa:
Vestmannaeyjar 1556, Akranes
861, Eyrarbakki 3oo, Bolungarn
vík 723, Stokkseyri 696, Siglui
fjörður 652. Nes í Norðfirði 642,
Stykkishólmur 610, Húsavík 567
og Eskifjörður 506 íbúar.
Frá Færeyjum kom hingað
vélbátur i gærdag, af lfkri stærð
og gerð og bátur sá, sem hingað
kom á dögunum. Eigendur eru
þeir trésmiðirnir Páll Kristjáns>
son, Guðni Bjarnason og Hjörtur
Kristjánsson. Báturinn hefir
gengið til fiskveiða við Færeyja
undanfarið.
Fótboltafélagid þreytir kapp«
leik á Hrossataðsvöllum á annan
dag hvítasunnu kl. 4J/f e. m.
Tíðarfar mjög milt og hag«
stætt síðari hluta vikunnar; virði
ast sumarhlýindin loks komin.
Enn er snjór mikill á jörðu,
einkum í norðurhreppum sýslunm
ar, þar sem tún era viða óleyst.