Vestri - 01.08.1916, Page 1
Blanksverta, i
fci
at bestu tegund, og --
reimar fæst altat hji |
Ó. J. Stefánssyni.
Ritstj.: Kpistján Jónsson frá Garðsstöðuir.
HHHHHBHSHHfflÍ
Q Lvigstærsta órriil bæjaiin»ji
*** af vhidlum og eigarettuni. *
Wijnnfiemur munntóUak og j
skurið rról i verslun ►
Guðrúnar Jónasson. |
smmssssmHHiBii
XV. ár0.
iSAi JÖRÐUR. I. ÁGÚST 1916.
f
Þorvaidur Jðnsson
fyrium .héiaðslæknir og forstjóii útbús Landsbankans
lést. 24. þ. m.f tæpl. 79 ára að aldri, fæddur 3. sept. 1837.
Ælhninning þessa merkismauus birtist í næsta blaði.
Islenska stefnan —
danska stefnan.
Þvorsumblekkingarnar.
Svo er látið í veðri vaka í
blöðum þeirra þversuramanna,
að baráttan i landskjörinu, milli
Adistans (heimastjórnarmanna)
og B'listans (þversummanna), sé
uno þessar stefnur, og þá auð
vltað þversummennirnir fylgjandi
íslensku stetnanni, en heimastjórm
armenn (og langsum E listinn)
dönsku stefnunni. Þetta er heróp
þversummanna og ætla þeir sér
sigurs af.
En er það ekki til ofmikils
m®lst, að ísl. kjósendur gíni við
slíkri flugu?
Skyldu margir kjósendur i
landi voru fást til að trúa slíkri
firru að heimastjórnarmenn beittu
sér gegn íslenskum hagsmunum
en fyrir dönskum hagsmunum?
Ótrúlegt væri það. Að þyrla
upp ryki útaf járnbrautarmálinu
er til lítils. Vestri hefir þegar
áður sýnt afstöðu sína í því máli
Og er þvl mótfallinn eins Og það
nú liggur fyrir. Heimastjórnar-
flokkurinn hefir heldur ekki tekið
málið á stefnuskrá sína, og um
þriðja manninn á listanum (Guð.
jón Guðlaugsson) má víst segja,
að ýmsir þversummenn eru vist
járnbrautarmálinu raeira fylgjandi
en hann.
En skyldi það annars vera
d ö n s k stefna að koma land'
búnaðinum á Suðurlandsundir-
lendinu með áveitum og járn'
brautum á það stig að hann gæti
betur keppt við danskar aturðir
á ótl. markeði! Undarleg væri
sú danska stefnal F.n þetta er
þá það sem þeir vilja, er berjast
fyrir járnbraut. Nei, baráttan
með eða móti járnbraut er ekki
deila milli fslenskra og danskra
stefna eða hagsmuna, hvað sem
Utn járnbrautir, einkum járnbraut
til Reykjavíkur, má segja að
öðru leyti.
Þá er það íslandsbanki og
Landsbankinn. Sannleikurinn er
sá, að mesti þversummaðurinn,
Björn Kristjánsson, hefir viljað
leggja niður Landsbankann, en
það voru heimastjórnarmonn sem
öttruðu því þá og enginn heima-
stjórnarmanna befir viljað leggja
banka þjóðarinnar niður. Og
þetta er þá danska stefnan, sem
á að brennimerkja heimastjórnar-
menn!
Þá er það sambandsmálið.
Heimastjórnarmenn hafa lýst yfir
að þeir vilji heldur snúa sér að
umbótum í innanlandsmálutn en
vera að eyða kröttum og pen1
ingum þjóðarinnar í sambands*
deilur, einkum á meðan ekki er
komið á samkomulag meðal
landsmanna um vissa stefnu í
því máli gegn Dönum. Og
sama höfðu sjálfstæðismenn áður
lýst yfir.
Pólitiskar blekkingar ganga
langt hjá þversum mönnum, ef
þeir vilja væna heimastjórnar-
menn um að svíkja yfirlýsingar
sínar um sambandsmálið. En
þótt þversummenn segi að heima'
stjórnarmenn vilji fara að brydda
á nýjum sambandsdeilum, þá
geta allir séð hve mikil fásinna
slfkt væri, að ætla að þeir vildu
demba slíku á þjóðina, því að
stjórnarskráin nýja mælir svo
fyrir, að sambandslög nái ekki
gildi nema borin séu undir atkv.
þjóðarinnar. Hér er áreiðanlega
enginn snagi tyrir þvOrsummenn
að hanga á.
En hvað segja kjósendur um,
að þversummenn séu altaf að
ata á rignum í sambandsmálinu?
Sá dagur væri hinn mesti heilla.
dagur i (slenskri pólitík, þegar
flokkarnir, sem nú eru, hættu
að uota bað ntál í flokksþarfir
og reyndu heldur að skýra stefn-
una hógværlega og rökrétt og
mundi þá koma fram, að heima*
stjórnarmenn og sjáifstæðismenn
eiga meiri samleið en fyrri flokka.
deilur benda til. En á meðan
þversummenn nota þá bardagai
aðlerð að telja almenningi trú
um að þeir séu íslands megin,
heimastjórnarmenn Dana megin,
þá er ekki von á góðu.
Þá er það þegnskylduvinnan.
Þversummenn, sumir, telja hana
eina af syndurn heimastjórnar'
manna. Ilt er að reyna að gera
siíkt mál að flokksmáli. Því er
mótsnúinn mikiil hluti heimastj.i
flokksins, en máíið á sér öfluga
fyigismenn og andófsmenn i
öllum flokkum. Ekki geta þvers.
ummenn slegið sig til riddara á
því.
Já, þá er það samþykt stjórm
arskrárionar án eftirvarans, segja
þversummenn. Það vorum við,
sem þar héldum fram sjáltstæði
landsins, en heimastjórnarmenn
voru Danamegin. Heimastjórnan
menn hafa altaf haldið fram að
með samþykt stjórnarskráriunar
væru landsréttindin í engu skert
og rök þeirra hafa enn ekki
verið hrakin, þessvegna töldu
þeir eftirvarann ónýtan og þýð'
ingarlausan. Þversummenn telja
aftur á móti að landsréttindin
séu skert með samþykt stjórnari
skrárinnar. (Sbr. ræðu Kr. D.
Alþt. B. II dálk 879, og víða f
þingræðum Sig. Eggerz og fleiri
þversummauna).
Ef kjósendur vildu athuga
hverjir væru Danamegin í þessu
máli. þeir sem halda fram, eins
og þversummenn, að landsrétt-
indin séu skert, eða heimastjórm
armenn, sem halda því íram, að
landsréttindi vor séu í engu skert,
þá myndu víst fáir vera á annari
skoðuu en þeirri, að hér væru
þversummenn að talamáliDaoa,
því að sú skoðun, að landsrétti
indin séu skert, er dönsk en ekki
islensk, skoðun Dana en ekki
íslendinga, danski málstaðurinn
en ekki sá íslenski. Eða hvað
sýnist yður kjósendur góðir?
Hvað er það þá, sem þversum*
menn geta stært sig af? — Já,
hvað er það í sannleika? Tæp-
Iega þó af því að vilja troða
þeirri skoðun inn í landsmenn
að Iandsréttindin séu skert? eða
hvað?
Von er þó Njörður telji að
allir góðir menn kjósi B-listann!
(þversumlistann)!
Það er því augljóst af framan-
greindu, að alt tal þversummanna
29. bl.
um íslensku stefnuna, sem þeir
fylgi, og dönsku stefnuna, sem
eigi ítök í heimastjórnarmönnum,
er innantómt heróp, blekking
eitr og táryrði. Það er líka víst
að hinar hóflausu blekkingar eins
og t. d. í »Nirði< um A.listann
hafa stórum mælt uieð Alistanum
í augum margra góóra Vestfirði
inga. Alistinn er áreiðanlega
viss u:n að koma að 3 mönnum,
ef Vestfirðingar styðja hann at
alvöru. — Þriðji maðurinn á list*
anum er Vestfirðingurinn Guðjón
Guðlaugsson, hinn ötulasti þingi
maður, bóndi og útvegsmaður,
með víðsýnni landsmálaþekkingu
og miklum áhuga fyrir frami
faramálutn Vestfirðinga. Hann
er kunnugri högum vor Vestfirði
inga og kjörum en nokkur annar
maður á landskjörslista. Hann
er Vestfirðingur með vestfirskum
áhuga og sá einasti Vestfirðingi
ur, sem í kjöri er við landskjörið
(að undanteknum Halldóri Jóns«
syni á Rauðamýri, sem engan
mögulegleika hefir til þess að
ko.nast að).
Vestfirðiugar, ef þið viljið tá
talsmann á þing, þá kjósið Guð*
jón Guðlaugsson, kjósið A’Iist-
anti. *
Mamniiigarnir við Brcta. Ný
réglugerð, viðbót við þá eldri, utn
verslunarviðskiftin við Breta er ný
skeð geíin út, af stjórnarráðinu og
augiýsl hér á götunum. Par er
nteðal annars ákveðið að allar fiskij
og lar.dafttrðir, sem fluttar eru út
úr landinu, skuli boðnar umboðsj
manni Breta til kaups og heflr
hann 14 daga frest til samþykkis
eða syDjunar, en að eins sóltuhrings
frestur um þau skip, sem byrjað
var að ferma þegar reglugerðin var
gefin út. ___________
Prentriiia í Nirði. Njörður
barmar sér sáran yfir prentviliu
í kvæðinu Ásareiðin, og getur
shkt alla hent. En i síðasta bl.
hefir enn slæðst meinleg prent-
villa eða pennavilla inn í blaðið.
Þar stendur í 2. svari til Spuruls
i Vestra: >Blaðið Vestrie, en á
að vera: »fógetinn og ísi.banka'
stjórinn<, eftir því sem fróðir
menn tullyrða.
Er það satt, að Gísli heitinn
Hjálmarsson hafi gert þá ráð<
stötun, að Skúli S. Thoroddsen
skyldi að sér látnum halda uppi
baráttunui fyrir íöðurland ogf
þjóð? S p u r u 11.
Vísast til Njarðar. R i t • 11