Vestri - 16.09.1916, Blaðsíða 1

Blanksverta,
af bestu tegund, og
reimar fæst altaf hjá
0. i. Stefánssyni.
5
ltitstj.: Kristjárs Jónsson frá Garðsstöðurr.
HHJEJHEE3E3HHBBI
Langstærsta urval bæjanos i
af vimllum og cfgarettum. i
Ennfremur munntóbak og j
^ skoriö riól í verslun
Guðrúnar Jónasson.
XV. árg.
ÍSAFJÖRÐUR. 16. SEPTEMBER 1916.
35. bl.
Landskjörið.
Alistinn stórsigrar.
F«r 3 þingmenn kosna.
' 7)
Blistinn 2 þingmenn.
Clistinn 1 þingmann.
*
Mánudsginn 11. þ. m. kom lands*
kjörstjómin, þeir Eggert Briem
yflrdómari, Axel Tulinius fyrv.
sýslum. og þorsteinn Þorsteinseon
bugstofustjóri, saman í Reykjavík
til þess a& telja saman atkvæði
þau, er greidd voru viö landskosn-
ingarnar 5. ág. síðastl. Var hún
að verki allan þann dag til kvölds
og hafði þá eigi lokið að teija at-
ktæðin, eo lauat eítir hádegi á
þriðjudaginn var orðið fullvíst að
Alistinn hafði fengið íeöOatkv. og
átti samkvæmt Þvl að fá 3 þing-
menn, BlistiDn (þversum) 1337
atkv. og átti að fá 2 þingmenn og
Dlistinn (óháðir bændur) 1290 atkv.
og átti að fá 1 Þingmann.
Flistinn (þingbænduv) hafði hlotið
435 atkv., Elistinn (langsummenn)
419 atkv. og Clistinn (verkamenn)
398 atkv.
pessir þrír listar höfðu engir
n#ega atkvæðatölu til þess að fá
þingmann kosinn, og voru því
íallnir úr sögunni.
Loks á fimtudaginn tilkynti
kjörstjórnin að þessir væru lands-
kjörnir alþingismenn til næstu 12
ára:
1. Hannes Hafstein bankastjóri
með 1862 atkv.
2. Guðjón Guðlaugason kaupféhstj.
með 1584 atkv.
3. Guðm. Björnsou landlæknir
með 1446 atkv.
4. Sigurður Eggerz sýsiumaður
með 1319 atkv.
5. Sigurður Jónsson, bóndi, Ystaf.
með 1241 atkv.
6. Hjörtur Snorrason bóndi
með 1164 atkv.
Varaþingmenn:
1. Sigurjón Friðjónsson bóndi
með 1237 arkv.
S. Bríet Bjarnhéðinsdóttir, ritstýra
með 1214 atkv.
3. Ágúst Helgason, bóndi
með 1144 atkv.
4. Jón Eínársson, hreppstj., Hemru
með 1093 atkv.
5. Gunnar Ólafason, kaupmaður
með 1061 atkv.
6. Magnús Friðrik8S0D, Staðarfelll
með 966 atkv<
Landskosningarnar hafa í heild
sinni tekist mikið vel. Heima>
stiómannenn hafa fengið 3 þing<
menn kosna af sínum lista, og uuk
þess lagt Dlistanum (óháðum
bændum) til mikið af atkvæðum,
enda efsti maðuiinn, ssrn kosningu
hlaut, Sigurður í Ystafelli, ávalt
veiið flokksmaður Heimastjórnar*
manna. — Eru það hin bestu úrslit,
sem unt var að gera sór vonir um.
Vestri spáði strax að listinn myndi
fá 3 þingmenn kosna, og það hefir
komið á daginn. Hefir blaðið síðan
einkuin hvat't Vestfirðinga til þess
að styðja listann vegna þess, að
með þvi gátu Vestfirðingar fengið
1 iandskjörinn íulltrúa, þvi framboð
Dlistana var að sumu ieyti af þeim
rótum runnið, að koma í veg fyrir
að hin landskjörnu sæti væru skip-
uð tómum Reykvíkingum, sem var
og réttmætt, en Vestfirðingar voru
útilokaðir frá að koma nokkrum
manni að af þeim lista. Munu
margir einmitt hafa haft þetta fyrir
augum er þeir færðu Guðjón upp,
til þess að vera vissir um að fá
hann inn í þingið, þótt eigi kæim
ust nema tveir að af listanum, en
hjá öðrum munu auðvitað hafa
ráðið aðrar ástæður. Sýnir það
samt, að Guðjón nýtur fullkomins
tráusts landsmanna.
Sjálfstæðismenn haía fylgt sór
um Blistann (þversum) og komið
að tveimur af sinum mönnum.
Einkennilegt er það samt og varpar
skæru Ijósi yfir stefnu flokksins í
fortíð og framtíð, að þeir skuli
alt af kjósa dauða málstaðinn, alt
sem stendur í stað, en standa
móti því sem áfram horfir,
„Óháðir bændur“, Dlistinn, hefir
fengið fleiri atkvæði en fiesta mun
hafa grunað, þar sem mjög litiu
munaði að þeir kæmu að tveimur
þingmönnum. Málsvarar þeirra hafa
og haft hátt uin sig í blöðunum,
einkum ,Suðurlaudi“, lofað miklu
en lastað mjög hina eldri flokka
og víst, unnið allósleitilega að kosn>
ingaundirbúningnum. Aðalatkvæðai
styrkur þeirra mun vera, eins og
áður segir, frá gömlum Heima-
stjórnarmönnum og eins Langsum'
mönnum, en lítið eða ekkert frá
Wersummönnum.
Hinsvegar mun Flistinn (þing-
bseudur) hafa haft meiri stuðning
frá Þversum en Langsum, en mjög
lítið frá bændum úr Heimastjórm
arflokkuum.
Enginn vafi er á því, að Alista*
menn, Heimastjórnaiflokkurinn, á
latigmest ítók í þjóóiöui, og vexður
án efa fjölmennasti flokkur þingsins
að afstöðnum kosningum.
Allir hinir nýkjörnu þingmenn
hafa átt, sæti á alþingi, að undan-
tekuum Sigurði Jónssyni, 5. lands-
kjörna þiugm. Hann hefir tekið
mikinn þátt í héraðsmálum og
kaupfélagsmálum í’ingeyinga um
iangt árabil og verið ritstjóri Tíma'
rits Kaupfélaganna s. 1. 10 ár.
Úr fyrixlestrum.
(Eftir O. Hjáltason).
(Framh.)
II.
Englendingar.
Inngangur.
Pá kemur önnur úrvalsþjóð
heimsins, Englendingar.
Þ>eir eru iika mesta atgjörfis-
þjóð. Þeir eru og gömul þjóð,
og af mörgum góðum rótum
runnir, gerraönskum rótum mest,
og svo nokkuð af rómönskum
og keltneskum. Og þeir hafa
fætt af sér einhverja mestu stór.
þjóð heimsins, sem eru jSi.-Ame*
rikumenn. Þeir voru líka miklir
í tornöid og andlegt lít vaknaði
snemma hjá þeim. Þéir ortu þá
líka hetjukvæði og háfleyg guð>
leg ljóð, t. d. Bjóvúlfsdrápu og
Kædmonssálma.
Þeir eru líka miklir gáfumenn,
og hafa átt og eiga sér marga
lærða menn og ágæta háskóla.
En alþýðufræðslan hefir aftur
verið minni hjá þaim en Þjóð<
verjum. Þeir hata lagt minni
rækt við alþýðuna en Þjóðverjar.
Ekki eins vel gætt réttai lítil*
magna sinna. En þetta er nú að
lagast.
Ensk vísindi.
Frá Englandi tékk mannkynið
einhvern besta siðabótamanninn
á undan Lúther. Hann hét Jón
Wicliff. Hann er þvf nefndur
morgunsljarna siðabólamann-
anna. Og hann var í sumu á
undan Lúther. Lann ritaði og
talaði harðlega gegn yfirgangi
og ágirnd páfans og munkanna.
Þýddii biblíuna á ensku, til þess
að almenningur gæti lesið guðs-
orð sjálfur, og vildi bæta trúar*
lífið yfirleitt á sama hátt og
Lúther gerði seinna. Þýski
spekinguriun Fr. Kirchner segir
að Wiclifi: hafi viljað afftema stríð
Og dauðadótna, hefir hann þá,
Háttvirtum hjósendum í Noröur-
Isafjarðarsýslu tilkynnist hérmeö,
að eg mun gefa kosl á mér til
þingmensku fyrír kjördœmi þeirra
við alþingiskosningarnar, er fram
eiga að fara fyrsta vetrardag
næstk
JEundi mun eq halda með kjós-
endum fyrir kosningar.
ísaflrði, 11. sept. 1916.
Skúli S. Thoroddsen
(cand. juris)
eftir þessu, verið næsta langt á
undan tímanum, já, á undan
Lúther stálfum.
Góða guðtræðinga hafa Eng-
lengingar altaf átt, en minna
kveður að sáimum þeirra en
Þjóðverja.
Spekinga eiga Englendingar
mikla og marga; þykja fæstir
þeirra eins háfleygir og þýsku
spekingarnir, en aítur halda þeir
sér betur við reynsluna og rita
ljósar. Og á 17. öld og fyrri
hluta 18. aldar mátti England
heita höfuðból heimspekinnar.
A 17. öld og íyrrihluta íS.
aldar voru margir fríhygkju og
enda efasemdaspekingar á Eng»
landi; lærðu trakkneskir speking*
ar margt at þeim og þýskir lika.
Þar voru þá líka trúaðir spek-
ingar, t. d. G. Berkely, Merk«
astur þeirra þykir mér Locke.
Hann samdi uppeldisfræði og
margt fieira. Og eitt af spak*
mælum hans er þetta: >Lft þetta
er hégómaspil eitt og fljótt á
enda leikið, sem enga grundaða
ánægju gefur, nema í meðvitni
góðrar samvisku og von um ann«
að og betra lít.« Spakmæli þetta
lærði eg barnungur at >Klaust-
urpósti« M. St. og heflr mér altai
þótt vænt um það.
En at 19. aldar spekingum
þeirra eru mestir þeir Stuart
Mill og H. Spencer.
Mill hefir allra spekinga mest
og best talað máli kvenua, og
er þvi einbver allra fgrsli lals-
maður kvennfrelsisins. Enda
var hann besti eiginmaður og
átti aibragðs eiginkonu. Lika
var hann yfirleitt mesti raann*
trelsisvinur og mannúðarmaður.
Spencer hefir ritað manna mest
um framþróun lítsins, eða um
það hvernig jurta og dýrateg*
undirodtr hata fjölgað og luik