Vestri - 07.10.1916, Qupperneq 1

Blanksverta,
at bestu tegund, og
reimar tæst altat hji
Ó. J. Stefánssyni.
VESTR
Kitatj.: Krlstján Jónsson frá Garðsstöðum.
SSHEIEJBHHHHHI
H
Lingstærsta lii ral bæiarins I
ö af riiullum og efgarettum. 1
Knnfremur iiiunntóbak og I
B skorlft rfól i verslun J
§} GuðrúDar Jóuasson. !
XV. árg.
ÍSAFJÖRÐUR. j. OKTÓBER 1916.
Alþýðugyll'ng „Njarðar"
á Magnúsi Torfasyni.
Ef a8 likindum lætur veiður hún
▼arla haldgóö alþýöugylling Njarö-
arritstjórans á yflrvaldiuu okkai.
Til þeas þelrkjum viÖ ísfirftingar
oível þaun gylta og gyilaiann. Það
kann i herbúftum Njarftar aft þykja
gott agn fyrir aiþýftuna aft telja,
aft yflrvaldift beiii á kaupmönnuni
þessa bæjar — á bæjarins kostuaft
— en svo best er þaö þó, að eitt>
hvaÖ ávinnist fyrir bæinn, en bærinn
•r «nn þá ekki farinn að uppskera
mikift af herferftum M. T. Hittaö
láca hvorki stórverslanir efta aftra
•térborgara aitja yflr lóftum bæjar-
ins eru vist allir á, hvaft sem M.
T. efta Niröi okkar liftur.
Njörftur segir: ,í stjórn bæjar-
inálefna vildi hann (M. T.) meta
gagn borgaranna*. Litt heflr þaft
áþreifanlegt orftift enn þá, nema í
1>tí, aft Magnús Torfason í fyrra
barftist fyrir því aft dýrmætustu
lönd bæjarins, íjörulóftirnar, væiu
teUar undan bænum til einstakra
manna. Á Njarftarmáli heitir þetta
samt, aö M. T. — sem vörftur
bnjarins — hefti lóðafíkn einstakra
maanaii
Lítt. heflr og borið á ákafayflr*
valdsins i aft ná Norfturtangalóft
Sigíúsar Bjarnarsonar konsúls undir
bæinn.
NjörÖur reynir annars ekkertaö
upplýsa hver séu þau pólitísku
áhugamál M. T., sem mæli meö
honum til þingsetu. Auðvitað myndi
Njörftur hafa flaggaft meö þeim, ef
hann teldi þau af þvi tagi, aft þau
mæltu með manninum. En úr því
•8 Njörftur álítur framkomu yflr*
vaiisins okkar í bæjarmálum helstu
meðmælin með þingsetu M. T. er
auösætt, að Njöröur er mjög uppi-
skropps af moftmæium með yflr-
faldinu.
Ekki er gott sð vita, hvað Njörður
telur sameiginiegt meö M. T. eg
Skúis heitn. Thoroddeen. Þeir voru
viet i floatu óiikir, og ekki voru
>eir ssmmála en þaft, aö M. T.
ImiuB sig fram til þings á móti
Skúia sál. Auðvitað kunnu ls>
flrðingar að meta M. T. þá, cg
venandi kunna þeir sð meta hann
likt núna.
HAk<m.
Kjðtreri { b»num er alment
•.45—0,50 pd. Verslanir munu
|Wð *®® ekkert kjót hafa keypt.
Bundið fyrir munninn á Nirði.
„Njörftur* areyift fékk dauf.i
útreift á þingmálafundinuin á sunnu-
daginn. Eftir aft rilstjórinn hetir
i guðslangt sumar róift á þversum'
borftið vildi hift útvalda þingmnnn. 1
efni ekki teljast til þess fiokks.
Nú var úr vöndu aft ráfta fyrir
Guftm. Guftm.
Ekki tjáfti aft deila vift dómaiann
og ekki mátti slíta þveisumménn
frá honum, þvi þá var maðurinn
aýnilega á gaddinum, og gott ef
hann lendir ekki „ímerinni" hvort
sem er. Þess vegna stóft hann
upp á fundinum Og bar fram vörn
fyrir „þversaia" og hugftist aft gera
langsummenn ánægfta.
Og vörnin var þessi:
Hafl eitthvað áunnisthjá Einari
Arnórssyni og skiiyrfti þau er hann
fékk meft staftfesting stjórnarskrán
innar veriö betri en það sem áftur
stóft til bofta, þá er þaö Sig. Eggerz
aö þakkal Heimastjórnarmenn
Toru alráönir í aö samþ. dönsku
skilmáiana!
En í sumar haföi nami maftur
fest upp á götum bæjarins viftvörun
um aft kjósa Elistann, því Einar
Arnórsson væri algerlega á bandi
Heimastjórnarmanna og hefði
hlaupift aft vilja Hannesar Hafsteins
i stjórnarskrármálinu og fengift hiö
sama og hann vildi einungis með
öftru orftalagi, og þetta sama heflr
kveftift vift í Landinu siftan þaft hóf
göngu sína.
Allir sjálfstæftismenn voru þar
varaöir viö að greiöa Einari atkvæði.
Nú var snúiö viö blaðinu, Einar
eg Siguröur bundnir á sama bás
og þeim þökkuð afdrif stjórnarskrár*
málsios, en Heimastjórnarmeun
skammaöir.
H vita þaö allir, að Einar hefði
ekki komið stjórnarskrárbreytíng-
unni fram, ef Heimastjórnarmenn
hefðu ekki staðið um hann sem
einn maöur.
En þversummenn stóÖu þar allir
á »nóti og 8tjórnarskrárbreytingin
vœri ekki komin á enn þá hefðu
þeir fengiö vilja sinum framgengf.
MáliÖ var dottið niður, fallið úr
sögunni að sinni, hefðu þeir mátt
ráös.
f’versummenn ætluöu aö gerast
drápsmenn stjórnaiskrármálsins,
Toru staöráönir í aÖ láta það falla
niöur fyrir íult og alt.
Heimastjórnarmenn og langsum
björgutu því i sameiningu, og
fyrir þetrra tilstilli fóru fram
wýjar kosntngar i 4r og fjöldi
karla og kvenna fœr horgaraleg
réttindi.
Þversum og langsum berast á
banaspjótum hvervetna um land nú
í kosningunum og geta ekki átt
ssrnlfeift, en Heimastjórnar og
langsumin. eru víðast í bandalagi.
Hvað ber á milli?
í 36. töiubt. Vestra er minst á
þingmannsefni Vestui-ísfirðinga;
er þar meðal annars sagt, að ég
bjóði mig fram sem gamall
heimastjórnarmaður, en þó gefið
i skyn, að ég teiji mig í öðru
veifinu sjálfstæðismann. Það felst
i þessu misskilningur, sem ég
vildi mega leiðrétta.
Eins og kunnugt er, raynda
menn stjórnmálaflokka f þeim
tilgangi, að koma áhugataálum
í framkvæmd. — Það skiftir því
óvalt mestu, hvaða áhugamál
flokkarnir hafa með höndum, en
ékki hvað þeir heita.
í stjórnarskrármálinu, sfmai
máiinu og að mestu í sambands-
málinu átti ég samleið með
heimastjórnarmönnum, var þvi
nefndur heimastjórnarmaður og
lét mér það vel Hka. Nú er sve
komið, eins og Vestri sjáltur
viðurkennir, að flokkatakmörkin
gömlu eru að mestu máð út.
Sannleikurinn er sá, að enginn
at stjórnmáiaflokkum landsins
hefir tekið að sér nokkuð áhugai
mál til þess að berjast fyrir.
Heimastjórnarflokkurinn og nokk*
ur hluti sjáifstæðisflokksins unnu
að því f sameiningu, að fá stað-
festa stjórnarskrána, og sfðan
hata þeir engin sérstök viðfangs-
efni tekið sér fyrir hendur.
Meðan ég því veit ekki til að
flokkarnir hafi annað með hönd<
um, en það að ná í völdin, get
ég ekki fylgt neinum þeirra.
Eins og nú er ástatt eru flokka*
nöfnin ryk eitt, sem verið er að
þyrla í augu kjósendanna og sem
þörf vari að eyða. — At hverju
ætli hluttaka þjóðarinnar í lands-
kjörinu hafi verið svona lítil? —
At engu öðru en þvi, að flokk-
arnir báru á borð fyrir þjóðina
menn en ekki málefni. . Ef flokki
arnir hefðu tekið að sér eitthvert
af áhugamálum þjóðarinnar, svo
sem þegnskyldumái, járnbrautan
mál, aðskiluað rikis Og kirkju
löyndí hluttakan hafa orðið meiri.
88. bl.
Eg hefi ávalt lugt það { vana
minn, að lita á málefnin en ekki
flokkana og mun gera það tram<
vegis hverju natni sem eg verð
nefndur. Það sem veldur þvi,
að eg hefí gefið kost á mér til
þingsetu, er sér { lagi þrent:
í fyrsta lagi það, að eg og
mínir skoðanabræður telja betur
fara á því, að þingmaðurinn eigi
hoima i kjördæminu, ef um svip*
aða hæfileika er að ræða; en að
sjáifsögðu ber að taka atburðai
manninn, þótt hann sé utan kjör-
dæmisins, Alþm. M. ólafsaos
hefir lýst yfir þvi, að hann hvorki
vilji né geti haidið leiðarþing
með oss; teljum vér það illa farið,
þvi á leiðarþingum getat mönnum
kostur á að fa skýrt yfirlit, á
skömmum tíma, yfir gjörðir þings-
ins. Auk þess hljóta þau að
giæða áhuga almenninga á voli
terðarmálum landstns. Forfeður
vorir kunnu að meta gildi leiðan
þinganna og það ættum vér að
Iwra.
1 öðru lagi virðist oss M. Ól.
afarspentur i þegnskyldumálinu,
eins og hann hefir lika sjálfur
viðurkent. Þessi afarspenninguf
hans hefir komið því til ieiðar,
að þegnskyiduhugmyndinni hefir
verið varpað undii atkvæðl þjóð-
arinnar alveg óundlrbúinni eg
teljum vér það mjög illa ráðið.
Fylgismeon máisins hafa ekki
einusinni gjört sér grein íyrir þvi
meginatriði þess, að hvaða mark«
miði eigi að stefna. Leggja
sumir aðaiáhersluna á fjárhags-
hiiðina, aðrir á uppeldið, þriðju
vilja verja þossum vinnakrafti til
þess að klæða landið skógi o. s.
frv. — M. ól. leggur aðaláherah
una á uppeldið, sbr. nefndarálit
hans, þingskj. 517. Telur hann
að flestar meinsemdir þjóðJífsins
muni gróa, ef þegnskylduvinnan
komslt á, og tii þoss að ná því
markmlði, vill hann lengja tímann
oftir þörfum. Þessar skoðanir
hans getum vér ekki fallist A
í þriðja lagi vill M. ót. vinna
að aðskiinaði rikia og kirkju #g
vill hann að ríkið svifti kirkjuna
öllura eignum hennar, Með þessu
teljum vér að þjóðiuni yrði gjört
•lt kristnihald ókleift sökum
fátæktar og strjáibygðar. Það
myndi reynast fátækri alþýðu alt
of þung byrði ofan á alla aðra.
skatta og tolla, að eiga að kosta
mentun presta sinna, launa þeitn
•g byg^ja nýjar kirkjur eða
borga leigu aí þeim, seu)ÐÚfn|