Vestri - 14.11.1916, Page 1

Blanksverta,
af bestu tegund, ojf
■
reimar fæst altat hji $
1 V,
0. J. Stefánssyni
'f
Itltstj.: Krlst ján Jónsson frá GarðestöOuir.
H Nýkomið írá Ameriku: m
m Margar tog. af ávöxtum, ^
niðuraoðnura og þurkuðum, H
M einnig lax og Sardínur í S
£3 dósum, stoikt nautakjöt o.m fl 51
£21 Alt óvenju ódýrt i verslun S*
m tf. Jóna«son. B5
XV. ápg.
ÍSAFJÖRÐUR. i4. NÓVEMBER 1916
44. bl.
Aukaþing.
Eins ®g getið er um í fregnmiða Vestra 11. þ. m. hefir kon-
ungur ákveðið aukaþing 11. desbr. næstk. og er þvi ætlað að sitja
þrjár vikur, en eflaust verður sá timi lengdur eitthvað.
Aðalverkefni þingsins eru taldir hinir svo kölluðu bresku samn*
ingar, sem falla úr gildi nú um nýárið. Hefir komið fram nppá.
stunga um, að þrem verslanartróðum mönnum verði falin samnings-
gerð við Breta að nýju, og Björn Sigurðsson ráðanautur talinn
sjálikjörinn einn þeirra.
I>á er ákveðið að samgöngumálin verði rædd þar — og ályktuð.
í þriðja lagi er búist við ráðherraþrefi að vanda. Er helst
haldið að samþykt muni verða heimild stjórnarskrárinnar um að
fjölga ráðherrum, svo þeir verði þrír framvegis, og verði þá sinn
úr hvorum flokki að þessu sinni.
Símlregnir
10. nóv.
Reykjavfk, 9. nóv.:
Bragi tekinn af þýskum kafbiti og fluttur til Santander á
Spáni. Þaðan kom skeyti í gærkvöld og leið öllum vel.
Reykjavfk, 10. nóv.
Hughes dómari kosinn Bandaríkjaforseti.*
Frakkar hafa tekið Ablaincourt og Prissoire.
Þjóðverjar skjóta grimmilega á Rheims.
Flugvélar hafa kastað sprengjum á púðurskálana f Cezisy.
Morgunblaðið.
13. nóv.
Einkaskeyti til Mbl., Khöfn 11. nóv.:
ítalir halda undan við Travignon.
Machensen hefir tekið alt Dobrudcsahérað. •
Þjóðverjum veitir betur I Karpatafjöllum.
Flugmaðurlnn Bölcke féll nýskeð úr lofti ©g beið bana; var
frsegasti flugraaður Þjóðverja.
Einkaskeyti til Mbl., Khöfn 12. nóv.:
Þjóðverjar krefjast þess, að konungsrfkið Pólland sendi sjálh
stnðan her gegn Rússum.
Þjóðverjar sækja iram hjá Stochod.
Þjóðaratkvæði um sölu Vesturheimseyjanna fer fram i Dtn>
mörku 14. desbr.
Einkaskeyti sama dag:
Wilson koslnn torseti Bandaríkjanna með 34 atkv. meirihluta,
fékk 269 atkv.; Hughes döm«ri tékk 233 atkv. oqt 27 atkv. féllu
á aðra kepplnauta. (Fýrri frognin rön»).
Fulltrúar Vesturhelmseyjáitina, sem taka eiw •• þát ( sölu>Hmn-
ingunum, komnir til Kaupmannaha'nar.
Stjérnarráfl Islands heflrtilkynt
Fiskifélaginu, að Matth. Þórðarsyni
•rindrska sjávarútvegsins veiði ekki
útborguð laun þau, er hann hefir
tlr landesjóðl, efMr 1. dtt&br. næstk.
Qefur stjórnsrráðið honum að sök,
aö hann hafl ekki geflð skýrslur i
langan tima, þótt eftir þeim hafl
verið gengið, og & ýmsan hátt
komið íram öðru vísi fram en slikum
•rindreka sé ssemilegt.
Eflaust vsrður þessi st jórnarráð*
■töíun riedd á aukaþinginu.
Kæ ð »r a’þtugl-kosuiiigar.
Kæit hefir ve iðytlr kosniogunum
i ÁrnessýHlu og 1 Kyjafjaiðai ý.slu.
Ekki er Vestra f lilknnnugt hver
kæruatiiðin em, eu óiiklegt ei talið
að þingið mun< ógilda kosniugainar,
Prestskosnlng hefii uýlega farið
fram 1 Stykkishólmi og var s.ra
Ásmundur GuðmundssoD, aðstoð-
arprestur þar, kosinn með öllum
greiddum alkvæðum.
Ljéimaell ilannesar Hafsteins
eru nýkomin i bókaverslaniinai.
Þjóðareignin.
Iodriði Einarssonhagfræðingur
hefir nýlega ritað tvær greinar
um fjármálaástand íslensku þjóð*
arinuar. Er önnur birt í Iðunni
og heitir Bjárhagsframfarir ís-
lendinga, en hin í Skírnir, ný
útkomnum, og heitir Þjóðareign.
in.
Til fróðleiks skulu hér tekin
upp nokkur atriði úr síðari rit-
gerðinni. ,
Fastcignir.
Bygð jarðarhundruð á öllu
landinu telur hann 84.639 og
verðleggur hvert huudrað á 250
kr. Verð allra jarða á landinu
verður þvf ct milj. kr.
Húseignir f kaupstöðum og
kauptúnum landsins telur hann
svo, eftir skattaskýrslunum 31.
des. 1914:
í Reykjsvik
í Hafnarfirði —
Á ísafirðl —
Á Akureyri —
Á Seyðisfirði —
í kauptúnunum —
kr. 12,467,000
— 862,000
— 1,214,000
— 1,586,000
653,000
8.062,000
Alls ki. 24,844000
lóða og mannvirkja
10,231,000, og
Verð
nemur alls kr.
ski tist þannig:
í Reykjavík
í Hafuarfirði
Á ísafirði
Á Akureyri
Á Seyðisfirði
í kauptúnunum —-
Sfmalagning hefir kostað samt.
2 milj. kr. og vitar, sem bygðir
hafa verið, 375.000 kr.
Alls verða því fasteignir lands1
manna 58'/» milj. kr.
kr. 6,500,000
— 290,000
— 670,000
— 805,000
— ilo.ooo
1,786,000
Laussfé.
A’fu' skip flod land->manna,
sem f*r 3 farþeg 1 og flutninga*
sk:7ú 21 botnvörþungur, 93 segli
sktp, 23 stæirt mótorskip, 400
móiorbft ir og 986 róðr rbátsr,
er viitur saint. kr. 8367,000.
Franrt.ilíð t-r að mestu tekiJ
e tir li-kiskýrsium h.igsto unnar
1914. en síðrii hita, eítii laus-
legri áatlun, veiið kv.ypt tnótori
skip fyiir trtkl. 1 milj. króna.
Búpeningur landsmanna er
vlrtur alls kr. 29.500,000, Og
skittist þatí þannig:
Nautgripir kr. 4.500.000
Sauðfó og geitur — 17,500,000
Hross — 7,500,000
Vinnuvélar og áhöid er áætlað
i miij. kr.
Innanstokksmunir og fatnaður
Iandsmanna er virt á 17,500,000
krónur.
Vöruieyfar íslenskra kaupm.
er lauslega áætlað 3 npUj. kr.,
og peningar i umterð 1,500,000
krónur.
öll þjóðareignin verður þvj,
áður en skuldir eru dregnar frá,
119.3 milj. kr. Skuldir erlendis,
sem draga verður frá þjóðareigni
inni, telur I. E. 2.6 milj. kr., og
verður þjóðareignin þíí 116.7
milj. króna.
Eins og nærri má geta, er
þetta aðeins lauslegt yfirlit, og
allar likur til þess að þjóðareignin
sé í raun réttri töluvert hærri.
Um fasteignirnar fást ábyggileg-
ar skýrslur, þegar hinar lögskipi
uðu fasteignamatsnefndir hafa
lokið starfi. Samskonar eða ifkar
skýrslur þurta að fást um lausafé
landsmanna, einkum skipastólinn,
versluuina og búpeningseign.
Það er undirstaða hyggilegrar
framsóknar í fjármálum þjóðar>
innar.
Til samanburðar mætti geta
þess, að eftir útreikningi sama
manns, var þjóðareignin:
1880 30 milj. kr. og
1907 53 milj. kr. f
En sé miðað við verðfall á
peningum sfðan 1880 verður
þjóðareignin mun lægri 1907 og
1913, eða 48 milj. kr. fyrra Arið
(1907) og 92 milj. króna sfðara
árið (1915). Er sá vöxtur gleði-
legur. En lítum við nánar á
tölurnar sést að frá 1880 —1907
eða í 27 ár eykst þjóðareignin
aðeins um 18 milj. kr. (frekl. !/3)
en frá 1907—1915, eða i 8 ár,
eykst hún um 44 railj. kr. (eða
nœr þvi tvöfaldast).
Hluttöll þessi sýna greinilega
hve kappsækin þjóðin hefir verið
í franiförunum síðustu árin, og
livo vel henni hefir lánast láns>
féð, þrátt tyrir hrakspárnar um
að hún kynnl ekki naeð tó að
fara.
Et að réttu fer ætti þjóðareign*
in að aukast enn hraðara næstu
árin. Og hver veit nema Islend*
ingar eigi 200 milj. króna 192®.
Ekki sker landið okkur þröogan
stakkinn, ef vér kunnum að nota
nuðsuppsprettur þess.
Kcitingsafll hefir Verlé hér í
Djúplnu á opoa báta undanfarna
daga, en lítlð fiski 6 djúpmiðuBi