Vestri - 09.03.1917, Blaðsíða 1

Yandíðar
skOfatnaður §
fæst lijÁ fi
Ó. J. Steíánssyni. |
Hitstj.: Kpistján Jónsson írá Garðsstöðuw.
0E3SBHHÍ3Í5HESE3HEJ
Ný ’ o ið í verslun S
Guarúnar Jónasson:
Sltisi, Irá 2.75—7.00. ES
Silk't t svaatur ,3,00— 25 00 j
m
H
XVI. árg.
Skattamál.
I. Forspjall.
Eiit mefial hiuna þýðingarmestu
mála þjóðatinnar eru skattamálin
svonefndu. En um ekkert mál er
vandasamara aft fjalla og ráða til
heppilegrar úrlausnar og ekkert má)
er hAð jafn tniklu’n misskilningi
og þet.t n: að leggja tolla og skatta
á landsinenn.
Skatta- og tollmálin hafa nú í
mörg ár verið höfð að knetti og
leikfangi í höndum srjorrtmála-
manna þeirra, sein hafa álitið lifs-
nauðsyn fyrir sig að fljóta inn á
þingið.
t’eir hafa oft, sagt kjóaendmn
ósatt um stefnu Htna í skatta- og
tollmálum, og dulið þá þess, að
landssjóður þarfnast æ meiri tolla
eftir því sem framkvæmdir hans
aukast.
Af þessu hefir það leitt, að þingið
heflr undanfatið einatt búið til
bráðabirgðarlög svonefnd, hvað ofan
i anDað, slett hverri bótinni ofan á
aðra, fjarskyldum og ósamstæðum,
svo varla er nokkur heil brú orðin
í skatta og tolllöggjöfinni.
f’egar þingmennirnir hafa i næsta
skiffi komið áleiðarþing, þingmálai
fundi, eða kosningaundirbúningS'
fundi, heflr það verið viðkvæðið
þegar einhver skattanýmælin hafa
reynst illa þokkuð, að hér væri
einungis um bráðabirgðarlög að
ræða. sem afnumin yrðu á næsta
þingi, Þannig var vörutollslögunum
smeygt á undir því yfirskini, að
hór væri að eins um bt áðabii gðar*
lög af ræða, sem ufnumin ytðu
þegar á næst.u þhtgum,
En hver hefii oiðið raunin?
Vörutollunnn 6ða farmgjaldið
situr enn í hasæti, og þéir, setn
áður lofuðu að láta farmgjaldslögin
rýma fyrir öðrum réttlátaii tekjui
■tofnum, Vilja mi mavgir láta þaÖ
standa óhreyft.
Á siðasta reglulega þingi (1915)
var það ráð tekið að leggja .toll á
UtfluMar landi og sjávarafurðir, er
fari hækkandi eftir söluverði vöf
unnar (verðhækkunartollur). Skatt*
steína þessi heflr mætt talsverðum
andióðri, og þeir, sem henni hafa
haldið fiam, hafa fallið í ónáð hjá
kjósendnm, einkunt landbændum,
og hafa þá hiuir sem vilia umfram
alt lifa í náðinni hjá kjósendum
tekið þann kostinn að úthúða lögi
uuum og þeim sein attu upptökiu
að þ*im. Má því búast við að lögum
þeuuiu sé biaður buui búinn.
SAFjÖRÐUR.
Þá hefir og vetið flutt fiumv.
um verðtoll af innfluttum vörum
á undanförnum þingum. Er þar gert
ráð fyvir 3% t.olli af verði allrar
innfluttrar vöru.
Þá lagði og stiórn sú er að völd.
um sat 1913 all viðtækt skatr.m
frumvarp fyrir þingið það ár, þar
sem gert var ráð fyr'r, meðal
annars, að ábúðar og lausafjAr-
skattur og húsaskal.tur skyldi nunt-
inn úr gildi, en eigna og tekjm
skattur kæmi i staðinn.
Þessi frumvörp féllu i þinginti
það Ar, mikið vegna þess að þá
þurfti að ryðja íAðherrantim úr
valdast.óli, — og beinasti vegutinn
var þá að vera á móti öllu sem
stjórnin bar fram.
BAðar þessar skattast.efnur hafa
og mætt meiri og tninni andróðti
Og þjóðin heflr ekkl aðhylst þær
— eins og reyndar Avalt á sér
stað nm flestar rtýjunp,ar.
Fotmælendur þeirra hafa þvi séð
þann kost vænstan, að ympta ekki
á þeim til þess að eiga ekki á
hættu að falla í ónáð hjá kjósendum
sínum.
En þegar svo þingið heflr komið
saman heflr ávalt vantað fé t.il
þess að fullnægja fjárþörf landssjóðs
— og þá heflr vanalega verið
flaustrað af bráðabirgðartolli — og
þá oftast bætt, á kaffi og sykur-
tollinn.
II. Núgtldandi skatt og toll-
stofnar.
1. yflrstandandi fjárlögum (1916
Og 1917) eru tekjur landssjóðs áætli
aðar 4 milj. 208 þús. 200 kr. Af
þeini upphæð eru 3 milj. 733 þús.
kr. lagðar á iandsmenn með skötti
um og tollum, en afgangurinn er
tekjur af fasteignum landssjóðs,
viðlagasjóðstekjur, endurgreiöslur,
tillag ur nki ði Daoa f!2Ö þús.
kr. bæði áritt) o s. frv.
Skattai og toflstofaarritr s’ ftast
á þessu leið fytir bæði árin, tnlið
1 þúsusdum króna:
1. Ábúðar og lausafiávsk. kr. 108
2. Húsaskattur — 28
3. Tekjuskattur — 64
4. Aukatekjur — 150
6. Erfðafjárskattur — 9
6. Vitagjald — 100
7. Leyfisbréfagjöld — 130
8. Útflutningsgjald — 300
9. Áfengistollur (þar með
óáfengt öl, og vín, saft
og gosdrykkir) — 50
10. Tóbakstollur — 420
11. Kaffl og sykurtollur —1000
13. Vörutollur — 700
19, Ammð aðflutningsgjald — 64
. MARS 1 )i 7
14. Pósttekjur — 250
15. Simatekiur — 400
16. Tekjur af íslandsbanka — 22
17 — af Landsb. — 15
18. Óvissar tekjur — 40
Samtals kr. 3. 733
Vij) þett.a ber að áthuga að allir
þessir gjaldaliðir eru einung’s áæt!-
anir, se tt #fara .tð öllum jafoaði
langt fram'úr áæflun. T. d. tttá
vafalaust, búast við mik’u nu i i
simatekjum | essi ár, en ráð er gert.
fyrir í fjárlagafi rnnv., og sömuleiðis
ef að vunda iæfttr, meiti vði utotls-
t.ekjum, og að likindiim verður hið
nýja útflutúingsgjald (verðhækkun-
artollur) talsveit rífari tekjustofn.
En á því verður þó ekki bygt, í
framlíðinni, því hækkanir á hinum
ýmsu tekjustofnar stafa að miklu
leyti af ÓBðlilegmn orsökum.
Símalekjui nar eiga að sjálfsögðu
að standast á. við aukin útgjöld til
sLarfrækslu símans oglagning nýrra
álma.
Sama máli er að gegna um póst’
tekjur og vitagjöld.
Af þessum liðum báðum munu
þó tekiurnar ávalt hafa mtmið
nrteira en útgjöldin. En það stnfar'
af vanrækslu á þessttm málum
báðum.
Ónóguin póstfevðuin og nagla-
legri smátrtunasemi á, lsunum pósta
og flestra starfsmanúa póststjórn-
ai innar, og svo óskiljanlegum und|
andrætti og seinlæti þingsinh í vita
byggingum.
Tollstofnar þeir, sem dijúgast
vega, eru katfi og sykurtollutinn,
vörutollurinn og tóbnkslollurinn.
Kaffi og sykurt/'lluiinn et nú kom-
inn upp 1 eina miljón króna yfir
fjárhagsthnabilið. Það verðut um
finitn krónur og sextíu aurar á
hvert mannsbam í landinu, og 40
til 50 króna skattur á meðalheimili.
Tóbaksloliuumi netnur unt 2 kr.
og 3n au. & h'vert ntannsbatn í
Lu.diuu E> það iiost sýnishoui
þessnveni fjaihæð tóbaksn yteod.ir
offra til þess að afla sér þess salj
gætis, þvt fjölntargir einstaklingar
(að tíörnunt fi.itöldum leggja ekki
eyrir í þennan sjóð.
Vörutollurinn er önnur drýgste
tekjulind landssjóðs. Er áætlað að
hann gefi 700 þús. kr. bæði árin^.
En þess ber áð gæta að hann dreifist
á margar vöiutegundir, og verður
því ekki tilfinnanlegui sérstakri
sfétt, eins og kafii ogsykurtoUurinn.
Það er nú aúðsætt að ekki verður
latið danka t-ueð samskonar loiia
fyritkoinulag og nú höfum vér.
Sumir skatt'stofuar eiga að hverfa,
aðrir að lækka að mikium mun.
| 9. bl.
Siglmgateppan
er ískyg gilegasta skýið á ófriðari
hiittninum yfir oss íslendiugurr,
nú sem stendur. Ettir pví, sem
Páii Stefánsson stórsaii, einn
bresku erindrekanna hefir tjáð
Visi, ha’a skipagöngur milli
Ameriku o.; Evrópu lagst niður
síðm hafnbannið h'fst, í byrjun
febrúar. Þrjú skip .óvopnuð,
hölðu verið látin fara frá Ameríku,
en tvö þeirra voru ekki komin
fram er hann fór frá England’.
Eitgtnn póstur hafði koniið frá
Noregi tii Ettglands síðan 1. febr.
þar til norskt herskip kom med
póst, rétt áður eu sendimennirBÍr
lögðu af stað frá Englandi.
Siglingar Hollendinga hafa
einnig gersamlega stöðvast.fiá
sama tima. Hefir Vísir það
eftir Páli, að Hollendingar hefðu
samið svo utn við Þjóðverja, að
sjö skip inættu leggja þaðan af
stað 22. febr., til Ameríku, og
lögðu þau úr höfu á tilsettum
tíraa, en voru öll skotin i kaf
samstundis. Má af því naarka
siglingahættuna á þessum tímum.
Erá Danmörku hefir ekkert
skip hreyft sig úr höfn, nú um
múnuð. Segir P. S. Vísi, að til
tals hafi komið að smjörskipin,
sem sigla milli Jótlands og Bret-
lands, ættu bráðum að fara að
heíja ferðir, en ekki hafi verið
afráðið neitt utn það.
Gulifoss iiggur enn kyr i
Khötn. Eæst eigi vátygður,
nema hanuu komi við í Bretiandi,
en framkvæmdarstj. mun ekki
þora að tefla á tvær hættur með
að láta hann fara ótrygðan.
Eregnir segja og að verkfail
sé meðal sjómanna í Danmörku
um að sigla ekki milli landa,
meðan siglingar eru fafn hættui
tutklar og nú.
Simlregn hér í blaðinu segir,
efiir skeyti frá Copland slórkaupi
manni, að siglingahorfurnar séu
að batna, og að hægt verði að
íá skip hingað bráðlega; en ekki
mun það neitt ábyggilegt, enn
sem komið er.
Olíufoiðabúr ú ÍsafirM.
Fiskifélagsdeild ísafjarðat ræddi
á fundi síðastl. sunnudag, meðal
annars, utu stofnuu oiíuforðabúre
á ísafirði, og beindi belðni til
bæjarstjórnarinnar um að beita
áhrifutn sínum með málinu og
sjá forðabúrinu fyrir hentuguro
Stað,