Vestri - 03.05.1917, Qupperneq 1

j^AÁAAAAAAAAJ
^Fermingarskor^
^ fyrlr tclpur, fást hjá ^
j Ó. J. Stefánssyni. ^
rwwwwwwwwww^
^ÁAAAAAAAAÁJ
Nýkomil í verslun ^
G'jðrúnar Jónasson: >►
"^3 Slifsi, frá 2.75—7.00. ^
^Silki i svuntur ,8.00— 23 00 ^
rwwwwwwwwwwS
Skattamál.
1»
V. tirlansn.
í undanförmmi Bkattamálagrein
um (í 9 —12 hl.) heflr veriðgerö
stutt grein fyrir aÖalatriðirn mi
gildandi skatta* og tolllóggjafar,
drepiÖ nökkium orðmn á stærstu
agmlnna á gildandi lögg öf í þessu
•fui, og minst, á hela u skattauý-
inælin, sem iioiið hafa á góina á
þingi og utanþings.
Auðvitað heflr eigi verið minst,
Uema nokkra stæiatu drættina í
þeasmn málum. Til þess að ræða
þau ítaihga þarf mikinn tíma, atórt
1 tíiii í buiðiwu, — og niikia þolim
mæði leaenda til þess að lesa þ ið,
sem á pappíriun er l.ttið.
feir, sem vilja fræðast um þessi
efni frekar geta kynt sór þau í
blöðuin undanfarinna ára og i Al*
þingistíðindunum.
Eitt, nýmæli, sem talsvert vsr
rætt um fyrat i stað, hefir ogeigi
verið minst.á. Er það ,Nýirvegir“,
tiliögur Böðvais Jónssonar, um
einkaverslun á síid, og fleira þar
að lútandi. Einstaka mönnum fanst
fyrst í stað, sem hér væri nýtt
hjálpræði fundið, er læknaði fjárþörf
landssjóðs um tfma og eilifð. En
nd virðist þó hafa slegið mjög í
bakseglin með tíma á mátt þessai a
„nýju vegft*, enda eru mörg atriði
málsina mjög athugaverð,ogmóIinu
verður víst aldrei ráðið til lykta
á þeim grundveili, sem höfundurinn
hefir ætlast til,
Hór að frainan heflr verið lagt
til að fjórir gjaldstofnar yrðu numd*
ir dr gildi. Þeir *ru: Ábúðar- og
lausafjárskattur, húsa»kattur, kaffl'
og sykuitollur og vörutoliur.
Samanlagðar tekjur þeirra nema
hátt upp i 1 miljóu kiðna árlega.
Menn munu nú spyrja, hvernig
unt verði að ná svona stórri fjár-
hæð upp með öðrum og betri
lögum.
Og ennþá aðrir munu spyrja,
hvi alþingi hafl ekki kipt þessu í
lag *ndur fyrir löngu. Því margir
eru komnir á þá skoðun að vöru-
tollurinn og kaffl- og sykui tollurinn
eóu óviðeigandi gjaldstofnar. Vikið
■kal nú ofurlitið að þeasu.
Gerum ráð íyrir þvi, sem bent
heflr verið á, að verötollur yrði
lagður á þær vörur sem ekki mega
nauðsynjavörur teljust og ekki er
varið til framleiðslii á sjó éða landf.
Og tollurinn v«ti lagður á eftir
neðangreindum hlutföllum:
Jk. vefnaðaivörur, húsgögn, hiljóð*
færi 4°/0 vei ðto'lur af kr. 3 000,000
= 120,000
Á glysvarninc, lyf, bifreið ir o. 11.
5% verðtollur af kr, 500,000 ==
25000
Á kafflbrauð, osla, idðiiisuðu-
vömr, ávrxti og ýmsar aðrar ný
lenduvörur (áð fiádregnu sitiiörliki
og kartöflum), 5% veiðlollur rf
kr. 730,000 = 36500
Á sköfatnað, 3°/0 v r'Mo'lur i f
kr. 330000 = 9900.
Á . járnvörjj, 3°/0 veiðtollur af
kr. 500,000 = 15000.
Samials kr. 260.400
HOr eru ekki teknar með í reikn-
inginn nær þvi nliar vöi utegundir,
sem hæftlegt, væri að leggja slíkan
toll á og sem ekki mega nauð<
synjavöiur né framleiðsluvörur
teijast, heldui bent, á nokkiar vöru>
tegundir, sem vega einna þyngst á
metunum í verslunarskýrslunum.
Þeir, sem athuga vilja mál þett.a
ítarlegar geta eflaust fundið margar
fleiri vöiutegun iir, sem gefa myndu
drjúgar tolltekjur með líku skatta*
fyrirkomulagi og bent heflr verið á.
Verðupphæð vörutegundanna er
sett hór nokkiu hærri, en þær eru
tilfærðar í verslunarskýrslunum
fyrir árið 1913, en þó mun hór
síst of djúpt tekið í árinni í því
efni.
Og eftir núveiandi vöruverði
neimir verð þeirra sjálfsagt um
þriðjungi meira.
l>á er að nefna fasteigna og
tekjuskattsfrumvarpið frá 1913, sem
getið er um i 9. blaði Vestra. —
Stjórn og þing áætluðu þá að þessir
tekjustofnar tveir myndu g-fa
landssióði um 150 þús. kr. tekjur.
Eftir sama skattgreiðsliimælikvai Sa
ættu þeir að nema að niinsta kost.i
250 þús. kr. tekjum nú.
Svo mjög hafa fasteignir landsina
hækkað í verði, og tekjur fjölmmgra
einstaklinga aukist með enn þá
stærri skiefum.
Enn má nefna landsverslun og
landsskatt. Það eru hvorutveggja
nýir gialdstofuar, sem ekki er gott
að giska hve miklar iekjur myndu
gefa. En verði einkasöluleiðin reynd
á annað borð mun mega gera ráð
fyrir a. m. k. 100 þús. tekjutw af
henni.
Landsleiga og verðhækkunar-
skattur af fasteignum og lóðum í
kaupstöðum verður og að komast
á. Eftir því sem bœjum landsins vex
flskur um hvygg, þess örar stíga
allar lendur þeirra I verði. Nú er
»ð eins lagt litilfjörlegt lóðargjald
á bygöar og óbygðar lóðir í bæjun-
mn sem rennur i liæjarsjóð, miðað
við stærð lóðarinnar en ekki verð
gildi og því svo órétEáth, seni fiemst
má veið;i. Hér verður vafalaust
•mw drjúgan skattstofn nð ræða i
framtiðinni.
Loks er að minnasf, á útjlutn
it.gsgjaldið. Það má leggja á á
tvénnan hátt:
1) tneð þvt að leggja fast og
óbreytanlpgt. gj ild á hvert. skippund
flskjar, kjöttunnu, ullaip indo s. írv.
2) með því að leggja hundraðs-
gjald á verðgildi vörunnar.
Engum vafa er það nndirorpið,
að siðari leiðin er langt um létti
iálari
Það er ekki sama hvoit goldinn
ei' 32 au. toiiur af salt.fisksskipp-
undinu, þegar það er seit.á 65 kr.
eða 145 krónur og 1 eyr. af kjöttpd.
þegar gefnir eru fyrir það 22 au.
eða 55 au. 0. s. frv.
Þess vegtia er lágt hundraðs-
gjald af Utfluttu vöninni sjálfsagt.
Mýmaigir menn á landinu telja
það eitt hve: t me«ta ódæði að leggja
toll á útfluttar afurðir laudsius,
segja að það tálmi framleðislunni,
leggi höft. á laudbændur og sjómenn
svo þeir leggi árar í bát með að
framleiða, og með þessu séu menn
fældir frá að stunda aðaiatvinnu-
vegi landsins, og fóikið hrúgist úr
sveitunum í aðgerðaleysið í sjó-
þorpunum.
Þet.ta eta nieriu hver eftir öðrum
í fákænsku, án þess að íhuga málið
frekar.
Athúgum letta nánar og lítum
fyrst á sjómannaslótlina.
Mun ekki útvegsmanninuin veit*
ast lóttara að greiða nokkru hærri
• toll í landssjóð, þegar vel aflast, og
flskur ei i háu vetði?
Það gagnai ekkert þótt eiuhver
útvi'gsinaðuv eigi nokkurn hlut í
út.vegi sínum, aðeins ef iila V'iðist,
þá tr lnnn laugt urn ver staddur
en sá seai aflar vel á útveg sinn
en á litið í houum. Alt veltur á
framleiðsiunni. Skattgeta mauna
eykst og lýinar nákvæmlega eftir
því hvort vel eða illa gengur með
framleiðsliina.
Og alveg sama máli er að gegna
með skipverjana, sem nær ávalt
eru „ráðnir upp á hlut,“ eins og
sjálfsagt, og rótMátt er.
Allir vita að sjómaðm inn stendur
betur að vígi með að greíða svo
sem 50 kr. toH í landssjóð ef
hann heíir um 3000 kr tekjur,
en 30 kr. at 1000 kr. tekjum.
Nákvæmlega hið sama gildir um
laDdbónéann. Jörðin sjálf og luísin
Hugheiiar þakkir vott nn við
undirrituð öllu n þeim, nær og
fjær, et sýndu okkur hluttekn*
ingu og heiðruðii útför K ö g n>
v a 1 d a r sál. O I a f s s 0 11 a r.
bæði við kveðjualhöfn i Iteykia1
vík og jaiðarjör hans á ísaflrði.
Vcrónlka Jónsdóttir,
Elíii S. lialidórsdótU:',
Jóh t. ÓlaTsson
feem á henni standa, gefa ábúanJi
anum engar tekjur. -Alt veltur
þar á búpen;ngnum og hve miklu
það nernui sem framleitt er og
Eilt frá búinu.
Hinsvegar þurfa þestir sömu
menn nákvæmlega jafn mikið að
botða, og klæðast af, hvort sem
vel aflast eða illa, og hvoit sem
fiamleiðsluvöiuriiar t.ii iands eða
sjávar eru í háu eða lágu verði.
Því ei sýnilegt að útflutningsi
gj ddið heflr hé: þa íu mikiisverða
kost fram yflr aðflutningsgjaldið, að
það legst á e/tir gjabiþoli ogréttt
um Idutföllum, og er þvl í rauainni
nákvæmasti tekjuskattur. En nú
hafa verið leidd rök að því, að
úttlutningsgjaldið hvílir alls ekki á
fi amleiðendum sjálfum eé það nógu
lágt.. Kaupandi (kaupm. eða kaup*
fólag) leggur það á vöruna sem
hvern annan verslunaikostnaö, jafnt.
á alla viðskiftavini sína — og þá
hvilir tollurinn á herðum allra
jafnt.
Enn er eins ógetið. Eins og
kunnugt er er r.llur innflutningsj
tollur borgaður um leið og varan
er tekin úi skipi eða því sem næst,
og legst því við innkaupsverð
vörunnar svo hún hækkar í verði,
og þar af leiðandi verður álagning
kaupmannsins á vöruna tlltölulega
hærri fyrir bragðið. Sumar þær
vörur, sem vörutoilurmnergieiddur
af, eru ekkl fljöt seldar, og or þá
g6rt, heldur vel eu vart fyrir moð
álagning & þær. Og alt *r þettff
lagt, !Í herðar kaupandans.
(JOrJOtJQOOOQtJDOQOMIOOPlfl
ð
H. Ándersen k Sen,
AðalotrMti 18, Raykjavik.
Landsins elsta og stærsta
klæðaverHun og saumastofa.
Stofnsett 1887.
Ávalt m kið úrval af alsk.
ð tataefnum og öllu til fata.
Itottooottooettot otjottooott