Vestri - 10.05.1917, Blaðsíða 2

66
v £ s í r í
bi.
um skipubg bseja, eftir Guðm.
Hannesson psótesHOr, aaamt ágripi
kf umrseðum er fram fóru um
málið að erindinu loknn. Sömn-
leiðis eiiinli um rafiiiagnsBtöð
Riykjavíkur, eftir Knud Zimsen
borgarstj., flult i Verkfiæðingafél.
17. mars s. I. Ágrip af umræðum
félag*mauna um það eru einnig
btrt. Loks er yflilit yflr helstu
nmanvirki, sem gerð hafa verið að
tilhlutun lanrfsstjórnaiinnar s. 1
ár, og einnig getið um manuvirki
þau, er Reykjavíkurbær heflr látið
framkvæma á árinu. Tvær síðast-
nefndar ritgerðir eru þýddar á
þýsku í iitinu.
Hvað veldur?
Hvað veldur þvf að stálkur í
kaupstöðum og sjóþorpum hér
vestanlands vilj^ hafa hærra
kaupgjald f sveitavinnu, en þær
virðast hafa í kaupstöðum og
sjóþorpum ?
Að gefnu tilefni, vil ég sérstak'
iega beina nokkrum orðum að
verkakvennafélagsatúlkum og
lausakonum yfirleitt f kauptúnum
og sjóþorpum.
Eins og kunnugt er, hefir
verkakvennafélagið á ísafirði
auglýst opinberlega kaupgiald
fyrir meðlimi sfna þannig: Dagi
kaup 3 krónur (io tima vinna),
og 50 au. á tfmann f eftirvinnu.
Þessar kröfur virðast vera
mjög sanngjarnar, þegar á það
er litið að vinnuþyggjendur verða
sjálfir að leggja sér til fæði, hús
næði og aðrar lifsnauðsynjar.
Svo virðist, sem kaupgjalds>
krafa þesst nái aðeins til þeirra
vinnuvsitenda, sem aðsetur og
atvinnurekstur hafa í kaupstöðum
og sjóþorpum. Því að þegar
við bændur hittum þær jhinar
sömu stúlkur, og viljum fala þær
í kaupavinnu, til þess að vinna
að heyskap og öðrum heimilis-
störtum upp í sveit, þá tr oft
viðkvæðið þetta: Að fara upp
í sveit; það gjöri ég aldrei. Og
með því er ot afskorið frekara
aamtal. £u þær stúlkur, sem
fáanlegar eru til þess að ganga
í sveitavinnu. eru margar hverjar
svo kröiuharðar, að þær vilja
hafa næstum því sama kaup og
í verkakvennafélagi þeirra, og
auk þess f r í 11 tæði, húsnæði
og jafnvel skóleður.
Þetta finst okkur bændum æði
ósanngjörn krafa. Fæðið er hér
að litlu eða engu metið.
Hversvegna finst stulkunum
þser þurfi að hata slfk hlunnindi
hjá bændum, frekar en hjá öðrum
vinnuveitendum ?
Eða kostar tæðið ekkert i
iveitinni? Og þart blessað tólklð
ekkert að borða f kaupstaðnum ?
Eða er sveitavinnan svo leiöin'
teg, erfið og óholl að stúlkur
þeaavegna verði að hafft Aðuif
ácoinst hlunnindi?
Okkur bændum ofbýður alls
ekki kaupgjald verkakvenna, því
í hæðsta lagi er það með dagsi
kaupi og eftirvinnu kr. 24—26
um vikuaa. En þar frá dregst
fæði og húsnæði um kr. 14— 16
á vikuna.
Hreinnágóði verður því 10—12
kr. á viki\ Nú bjóða bændur
margir hverjir kaupakonum 12 —
14 kr. á viku og frítt tæði,
húsnæði o. fl. Verður þá kaupsi
konan í sveitinni ekki eins vel
haldin með sínar 14 kr. á viku
eins og kaupstaðarstúlkan með
24—26 kr. á viku?
Hins má líka geta, að vinnan
f sveitinni er stöðugri en kaupi
staðarvinnan.
Vilja ekki stúlkurnar, með
sanngirni athuga það vei, að við
bændur bjóðum, með áðurgreindu
kaupgjaldi, b o t r a kaup en
verkakvennafálagskonur hafa.
Og huga vel að því, að fæðið
er Kka peningavirði, þótt í sveit sé.
Einnig raega þær minnast þess,
að sveitavtnnan er holl, og úr
henni koma stúlkurnar heiai f
kaupstaðinn með stæltar tauear
og rjóðar á vanga. Er það ekki
nægur kaupbætir?
Melgraseyri, 7. maí 1917.
Jón Balldórison Fjalldal.
f Torfl Magnússon,
faðir Magnúsar bæjarfóg eta, lést
á Stokkseyri 29. f. m. Hann var
kominn á nýræðisaldur (fæddur
1835). Torfi heit. átti heimili
í Reykjavfk mestan hluta æfi
sinnar, og fékst þar m. a. við
verslunarstörf og veitingasölu, en
fór á efri árum sínum til Vesturi
heims, ásamt koou sinni og
nokkrum börnum þeirra. og
dvaldi þar um nokkurra ára
skeið. Eftir heimkomu sína
dvöldu þau hjón hjá Magnúsi
bæjarfógeta og vann Torfi jafnan
að skrifstofustörtum. til þess er
hann fluttist til Richards banka>
bókara, sonar stns, fyrir þremur
árum. Kona hans, Jóhanna Jó-
hannsdóttir, lést hér á ísafirði
árið 1910.
Torfi var myndarmaður og vel
gefinn.
Proí'essor Harald Krabbe <
Kaupmannahötn iést 25. t. m.
Nainkunnur vísindamaður og
mikils metinn.
Dainn er 91. apri) siðaatliðinn
á Latrum í Aðalvík tómthúamaour
Guðni Jénsteinsson. Verðut helstu
æflattiða hans getið nánat siðar i
blaðinu.
Afii. Velbátarnir héðan úr
bænum haia ekki farið tii fiskjaf
í langan tfma, en i Bolungarvfk
og Hnítsdal hafa nokkrlr bátar
reynt fyrir fiski, en aflað tremuf
illa.
Gjalddagi Vestra
er f þessum mánuði.
Argangurinn kostar aðeina 3 kr. BO au.
hér á lantíl, — erlendis 5 krónur.
Síiiiíregnir
4. mai.
Einkatr. tii Morgunbl.
Khöfn 1. maí: Petain hershöfðingi er orðinn formaður hen
stjórnarráðs Frakka.
Frá Washington er sfmað, að Bandarfkin kalli 2 mtlj. manna
til vopua.
Frá London kemur sú fregn, að líklegt sé að Mexiko gangi i
iið með bandamönnum.
Khöfn 2. maí: 1. maf hófust hér >demonstrationir« jafnaðar-
manna, sem gengu fylktu liði um göturnar og urðu 20 þús. samar*.
í Petrograd urðu þet'r 1 milj., margir í Vínarborg, en cngir í Berlfn
og London. í Stokkhólmi urðu megn uppþot og í Parfs varð
lögreglan að tvístra mannfjöldanum.
Fyrstu örkumla hermennirnir, sem Danir hata lofað að hafa á
sfnuin vegum meðan ófriðurinn stendur yfir, komu tii Helsingör i
gær.
7. maf.
Khðfn 2. ma!: Frá Berlín er símað, að forsættsráðh«rra ríkisins
hafi Iýst þvf yfir f ræðu, að ófriðurinn muni bráðum á enda.
Frakkar hafa gert mörg árangurslaus áhlaup á vestri vfgstöðv-
unum, en i Champagnehéraði hefir þeim veitt betur og unnið
nokkuð á.
Frá London er simað, að kafbátar hafi sökt 51 skipi síðustu
vikuna.
Khöfn 4. maf: Bretar tilkynna, að þeir hafi tekið Fdeure,
Baskewille og Mirny.
Þjóðverjar játa að þeir hafi orðið að yfirgefa mjög þýðingan
mlklar stöðvar á vestri vfgstöðvunum.
Frá Aþenuborg er sfmað. að Zíiimis sé orðtnn forsætisráðherra.
Frá NewYork er síraað, að skip þau er Bandarfkin gerðu
upptæk fyrir Þjóðverium hafi verið tilbúin að leggja í hat 1. ma(,
til þess að flytja varning til bandamanna.
Khöfn 5. mai: Rússar hafa unnið á við Moidau.
Fulltrúar grísku nýlendanna, sem staddir eru f Parfsarborg,
hafa krafist þess að Grikkland verði gert að lýðveldi.
Bretar hafa unnið sigur í Mesopotamfu og handtekið 33000
manns.
Khöfn ?. d.: Bretar tilkynna að stór orusta standi við Belie-
court.
Miklar demonstrationir með og móti nýju stjórninni i Petrograd.
Chile hefir slitið stjórnmálasambandi við Þýskaland.
^Svíar eru að hugsa um að koma á hjá sér þegnskylduvinnu,
tii þess að bæta úr verkafólksskorti við landbúnaðinn.
Verkamenn l Petrograd hafa sent ávarp til stjórnarinnar, að
þar sem stjórnin hafi neitað að semja sértrið við Miðveldin, verði
MiijukofF utanríkisráðherra láttnn fara frá völdum.
Rússneska stjórnin og tramkvæmdai -itnd þitigsins eru ósammála;
Khöfn s. d.: Bretar hata ráðist mn á Hindenburglfnuna og
tekið Ijölda fanga.
Þjóðverjar viðurkenna það, en segjast hata handtekið 1000
breska hermenn,
Frakkar hafa tekið Craoii og iiandtekið 600 manns.
Frá Vínarborg er sfmað að Konstanttn konungur hafi afhent
Venrzelos 3 tundurbáta, eftir skipun Frakka.
KhÖín 6. maf: öldungaráðið i Washington hefir samþykt lög,
sem heimila forsetanum að stöðva einungis þann útflutning sem fara
kunni til óvinanna.
Stjórnin i Petrogiad og framkvæmdanefnd þingsins ernúaítur
satnmála.
Þjóðverjar tilkynna að stór hóg^orusta standi við Aisne, Reioaa
Og { Champagnehéraði.
"M"~..........•""•'.....,'"1 ¦"¦"—«TiTiim-nTr.r ¦¦ ¦^¦"-"^,i,r'íririrm»eMiirriiw~sviM»t^Tr-----"—'"-------------w
12. U. Vestra 1916 ^ wbær kýr
óHkast keypt.
er keyj>t háu rerði á preiitsiii. Uppl. f prentsui.