Vestri - 10.05.1917, Blaðsíða 2

66

VtSiRÍ
Gjalddagi Vestra
er í þessum mánuði.
Árgangupiim koatar aðelns 3 kr. 00 au.
hér á landl* — erlendfs 0 krónur.
Símlregnir
4. maí.
Einkafr. til Morgunbl.
Khöfn 1. inaf: Petain hershöfðingi er orðinn formaður heri
stjórnarráða Frakka.
Frá Washington er sfmað, að Bandaríkin kalli 2 milj. manna
til vopua.
Frá London kemur sú fregn, að líklegt sé að Mexiko gangi (
lið með bandamönnum.
Khöfn 2. maí: i. maf hófust hér >demonstrationir« jafnaðar-
manna, sem gengu fylktu liði um göturnar og urðu 20 þús. samar.
í Petrograd urðu þeir 1 milj., margir i Vínarborg, en engir f Berlín
og Londou. í Stokkhólmi urðu megn uppþot og f Parfs varð
lögreglan að tvfstra mannfjöldanum.
Fyrstu örkumla hermennirnir, sem Danir hafa lofað að hafa á
sfnuin vegum meðan ófriðurinn stendur yfir, komu til Helsingör {
7. maf.
Khöfn 2. maf: Frá Berlín er símað, að forsætisráðherra rfkisins
hafi lýst þvf yfir í ræðu, að ófriðurinn muni bráðum á enda.
Frakkar hafa gert mörg árangurslaus áhlaup á vestri vígstöðv*
unum, en í Champagnehéraði hefir þeim veitt betur og unnið
nokkuð á.
Frá London er sfmað, að kafbátar hafi sökt 51 skipi sfðustu
vikuna.
Khötn 4. maf: Bretar tilkynna, að þeir hafi tekið Fdeure,
Baskewille og Mirny.
Þjóðverjar játa að þeir hafi orðið að yfirgefa mjög þýðingan
miklar stöðvar á vestri vfgstöðvunum.
Frá Aþenuborg er sfmað. að Zaimis sé orðinn forsætisráðherra.
Frá New-York er simað, að skip þau er Bandarfkin gerðu
upptæk fyrir Þjóðverjum hafi verið tilbúin að leggja f haf 1. maí,
til þess að flytja varning tii bandamanna.
Khöfn 5. maf: Rússar hafa unnið á við Moldau.
Fulltrúar grísku nýlendanna, sem staddir eru í Parfsarborg,
hafa krafist þess að Grikkland verði gert að lýðveldi.
Bretar hafa unnið sigur í Mesopotamfu og handtekið 33000
manns.
Khöfn °. d.: Bretar tilkynna að stór orusta standi við Belie*
court.
Miklar demonstrationir með og móti uýju stjórninni f Petrograd.
Chile hefir slitið stjórnmálasambandi við Þýskaland.
Svfar eru að hugsa um að koma á hjá sér þegnskylduvinuu,
tii þess að bæta úr verkafólksskorti við landbúnaðinn.
Verkamenn f Petrograd hafa sent ávarp til stjórnarinnar, að
þar sem stjórnin hafi neitað að semja sérfrið við Miðveldln, verðl
Miijukoff utanríkisráðherra látinn fara frá völdum.
Rússneska stjórnin og tramkvæi'íL' itnd þingsins eru ósamroála;
Khöfn s. d.: Bretar hata ráðist iun á Hindenburglfnuna og
tekið Ijölda fanga.
Þjóðverjar viðurkenna það, en segjast hata handtekið 1000
breska herraenn.
Frakkar hafa tekið Craon og handtekið 600 manns.
Frá Vínarborg er sfmað að Koostantin konungur hafi afhent
Venrzelos 2 tundurbáta, eftir skipun Frakka.
Khöfn 6. maí: öidungaráðið í Washington hefir samþykt lög,
sem heimila forsetanum að stöðva einungis þann útflutning sem fara
kunni tii óvinanna.
Stjórnin f Petrogiad og framkvabmdanefnd þingsins ernúaítur
sammála.
Þjóðverjar tilkynna að stór höggorusta standi við Aisne, Reiuis
Og í Champagnehéraði.
17 bí.
um skipu'ag Hseja, eftir Guðm.
Hannesson piófessor, Asamt ágripi
af umræðum er fram fóru um
málið að erindinu ioknu. Sömu-
leiðis erindi um rafmagnsstöð
Reykjavíkur, eftir Knud Zimsen
iiorgarstj., fluít i Verkfiæðingafél.
17. mars s. 1. Ágrip af umneðum
félagamauna um það eru einnig
birt. Loks er yfiilit yfir helstu
mannvirki, sem gerð hafa verið að
lilhlutun ianásstjórnarinnar s. ]
ár, og einnig getið um manuvirki
þau, er Reykjavíkurbær heflr látið
framkvæma á árinu. Tvær síðast-
uefndar ritgerðir eru þýddar á
þýsku í jitinu.
Hvað veídur?
Hvað veldur þvf að stúlkur í
kaupstöðum og sjóþorpum hér
vestanlands vilja hafa hærra
kaupgjald ( sveitavinnu, en þær
virðast hata í kaupstöðum og
sjóþor pum ?
Að gefnu tileíni, vil ég sérstak*
lega beina nokkrum orðura að
verkakvennafélagsstúlkum og
lausakonum yfirleitt f kauptúnura
Og sjóþorpum.
Eins og kunnugt er, hefir
verkakvennafélagið á ísafirði
auglýst opinberlega kaupgiald
fyrir meðlimi sína þannig: Dagi
kaup 3 krónur (io tíma vinna),
og 50 au. á tfmann í eftirvinnu.
Þessar kröfur virðast vera
mjög sanngjarnar, þegar á það
er litið að vinnuþýggjendur verða
sjálfir að leggja sér til fæði, hús
næði og aðrar lífsnauðsynjar.
Svo virðist, sem kaupgjalds*
krafa þessi nái aðeins til þsirra
vinnuveitenda, sem aðsetui og
atvinnurekstur hafa f kaupstöðum
og sjóþorpum. Þvf að þegar
við bændur hittum þær jhinar
sömu stúlkur, og viijum fala þær
í kaupavinnu, til þess að vinna
að heyskap og öðrum heimilis-
störfum upp í sveit, þá er oft
viðkvæðið þetta: Að fara upp
í sveit; það gjöri ég aldrei. Og
með því er oít afskorið frekara
samtal. Eu þær stúlkur, sem
fáanlegar eru tii þess að ganga
í sveitavinnu, eru margar hvetjar
svo kröfuharðar, að þær vilja
hafa næstum því sama kaup og
f verkakvennafélagi þeirra, og
auk þess f r í 11 tæði, húsnæði
og jafnvel skóleður,
Þetta finst okkur bændum æði
ósanngjörn krafa. Fæðið er hér
að litlu eða engu metið.
Hversvegna finst stúlkunum
þær þurfi að hata slik hlunnindi
hjá bændum, frekar en hjá öðrum
vlnnuveitendum ?
Eða kostar tæðið ekkert (
•Veittnni? Og þart blessað tólkið
ekkert að borða i kaupstaðnutn ?
Eða er sveitavinnan avo leiðin*
teg, erfið og óhoil að stúlkur
þessvegna verði að hafa áðutf
áminst hlunnindi?
Okkur bændum ofbýður alls
ekki kaupgjald verkakvenna, því
í hæðsta lagi er það með dags<
kaupi og eftirvinou kr. 24—26
um vikuoa. En þar frá dregst
fæði og liúsnæði um kr. 14— 16
á vikuna.
Hreinnágóði verður því 10—12
kr. á viki’. Nú bjóða bæridur
margir hverjir kaupakonum 12 —
14 kr. á viku og fritt tæði,
húsnæði o. fl. Verður þá kaupsa
konan i sveitinni ekki eins vel
haldin með sfnar 14 kr. á viku
eins og kaupstaðarstúikan með
24 — 26 kr. á viku?
Hins má lfka geta, að vinnan
f sveitinni er stöðugri en kaup<
staðarvinnan.
Vilja ekki stúlkurnar, með
sanngirni athuga það vel, að við
bændur bjóðum, með áðurgreicdu
kaupgjaldi, botra kanp en
verkakvennafélagskonur hafa.
Og huga vel að því, að fæðið
er lfka peuingavirði, þótt í sveitsé.
Einnig mega þær minnast þess,
að sveitavinnan er holi, og úr
henni koma stúlkurnar heiai f
kaupstaðinn með stæltar tauear
og rjóðar á vanga. Er það ekki
nægur kaupbætir?
Melgraseyri, 7. maí 1917.
Jón Halldórtson Fjalldal.
t Torfl Magnússon,
faðir Magnúsar bæjarfógeta, lést
á Stokkseyri 29. f. m. Hann var m
kominn á nýræðisaldur (íæddur
1835). Torfi heit. átti heimili
í Reykjavfk mestan hluta æfi
sinnar, og íékst þar m. a. við
verslunarstörf og veitingasölu, en
fór á efri árum sínum til Vesturi
heims, ásamt konu sinni og
nokkrum börnum þeirra. og
dvaldi þar um nokkurra ára
skeið. F.itir heimkomu sfna
dvöldu þau hjón hjá Magnúsi
bæjarfógeta og vann Torfi jafnan
að skritstofustörtum. til þess er
hann fluttist til Richards banka<
bókara, sonar síns, fyrir þremur
Árum. Kona hans, Jóhanna Jó-
hannsdóttir, lést hér á ísafirði
árið 1910.
Torfi var myndarmaður og vel
gefinn.
Professor Harald Krabbe (
Kaupmannahöfn iést 25. t. m.
Nafnkunnur vísindamaður og
mikils metinn.
Ðálnn er 91. apríl síðastliðinn
á Látrum í Aðalvik tómthúsmaður
Guðni Jónsteinsson. Verður helstu
æfiatiiða hans getið náaar siðar i
blaðinu.
Afil. Vélbátarnír héðan úr
bænum hata ekki farið tii fiskjaf
í langan tfma, en i Bolungarvfk
og Hnítsdal hafa nokkrir bátar
reynt fyrir fiskl, en aflað tremuf
illa.
12. iil. Vestra 1916
er keypt háu ret ði á prentsiu.
Gdð vorbær kjr
óskast keypt.
Lppl. f prentsm.