Vestri - 25.05.1917, Síða 1

^Fermingarskér^
fyrir tel|>ur, fást hjá ►
^ Ó. J. Stefánssyn’. ^
▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼^
Kitstj.: Ki’ist járj Jónsson frá Garðssiöðum.
Ek AÁAÁAAAAAAAÍ
22 Ný'fomið í verslun
^ ►
<3 G'jðrúnar Jónasson:
t
^ Slifsi, frá 2.75—7.00.
^SiIki ( svuntur ,8.00— 23.00 L
▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼^
MAÍ 1917. 19» bl«
H|f, Djúpbáturinn.
f’annig nefnist félag ?>að, sem l.ekið heflr að sér, að útvega oss
ísfhðingum hentugan Djúpbát. Félagið et nú fullstofnað og hefir selt
sér lðg og kosið stjórn. FoKnaður félagsins er Halldór bóndi Jónsson,
R:uiðamýri og varafonnaður M.ignús Torfason bæjarfógeti hór.
J.ög félagsios og hlutabróf verð.i prentuð hið bráðasta og send
hluthöfum.
Stjórn félagsins væntir þess, að allir góðir ísfiið ngar unihverfis
Djupið slyrki fólagsskap þenna, eftir niegni, bæði í orði og verki.
Hlutafé verður enn þakksamiega móttekið og ógreidd hlutaloforð
óskast greidd hið allra fyrsta til undinitaðs fóhirðis fólagsins.
ísafirði, 21. mai 1917.
Halldór Jónsson, Guðm. Bergsson,
p. t. fonnaðuv. p. t. féhiröir.
Safnaöarfundur
fyrir Eyrarsökn
verður haldlnn 10. júni nœstk.,
að aflokinni messug)örð i kirkfunnl, en
verði ekki messað hefst fundurinn kl. 2 eiðd.
Fyrir fundinum liggur:
I. Kosnir þrír menn i sóknarnefnd til næstu 6 ára.
II. Málefni er upp kunna að verða borin á fundlnum.
ísafirði, 25. maí 1917.
Sig. Jónsson.
XVI. árg.
Við missiraskiftin.
„Æfin öll er glíma
ósamþýddra krafta
millt mtsjafnB tíma,
milli frelsi, og hafta.“
Eerðamanninum verður tíðast
fyrir að tylla sér niður, tii hvildar,
á hól eða hæð til þess að geta
litast um: litið yfir farna leið og
metið ófarna og annað umhverfis
eflir föngum.
Ætíð er sumarkoman hugþekk,
enda eru þessi tímabilaskiíti sér<
stök fyrir okkur íslendinga og
því þjóðieg, en hugþekknin stafar
þó einku« at því að þá vonar
maður að sólin og sumarblíðan
fari að sigrast á klakanum og
vetrarkuldanum; þörf þess er
SBtið orðin almenn um sumar'
málin. Veturinn hefir á liðnum
öldum verið holldrjúgur íslenskri
menningu, og margan sannleik
ianrætt þjóðinni, en ennþá virðist
sem menn eigi erfitt með að
muna þann siæma galla vetrarins,
að hann er þaulssetinn.
Á starfssviði okkar alþýðuo
kennaranna fleatra, er líka miss'
iraskitti, — Iíklega að sinu ieyti
sérstök fyrir íslensku kennara*
Stéttina eins og sumardagurinn
fyrsti fyrir þjóðina. — Ger'r
•kkert til þó við sníðum störf og
starfsfyrirkomulag eftir náttúru
og staðháttum, frekar en eftir
fyriakomulagi annara landa með
öðrum náttúruskilyrðum. Segjum
eins og Jótar sögðu fyrir 30— 40
árum: »Á vetrum kennum við
börnunum að nota höfuðið, en á
sumrum hendurnar, og þau verða
jafndugieg til hvorutveggja.<
Að baki liggja nú vetrarstörfin
— sem einnig mætti kalla sumari
störf á andans akri — en fratm
undan sumarstörfin. Þessi tvi<
skifting starfanua er etalaust hoil
góð, en gjMda verður var*
huga við því að aðálstar/ið verði
ekki að aukaatarfi. —
Á margt mætti minnast er um
er litast frá áfangastaðnum á
starfaleiðinni. Útlitið er hrfðarlegt
fj»r og nær, ytra og innra: hér
ríkir vetur svo heyforði er vfða
á förum; en hann vikur nú bráð<
um fyrir sól og sumri.
í menningarlöndunum svokölh
uðu virðist kuldi, singirni og
dráPgirni hafa algjörð yfirráð f
hjörtum mannanna svo afleiðing-
arnar eru nú að verða alvarlegar
bér. — En hvenser megnar sól
ÍSAFjÖRÐUR. 25
kærieikans og réttlætisius, og
sumar mannúðar og menningar
að sigra andiega vetrarríkið?
Skóta- oq Ég sný mér að
jrœðsluniálin. þvi er huganutn
er næst, skóla- og
fræðsiuináiunutn.
Á þessu ári verður fræðslu*
málalöggjöfin 10 ára. Líkiega
veiður ekki mikið um viðhöfn
hjá þjóðintii i minningu þess.
Þau voru víst ekki kærkomÍTtn
gestur. en Jiau komu svo gæti'
lega yfirlætislítið, að mörgu leyti
laðandi og kröfulág, að þau gátu
tæplega egnt til mótspyrnu, ef
eitthvað skyldi gera fyrir börnin
fram yfir það, sem verið hafð'.
Breytingin var mest í sveitun.
um, þvi flestir kaupstaðir höfðu
kotnið á konslu hjá sér og eins
stöku sveitir líka, helst í þorpum.
Eins og kunnugt er voru
fræðslulögin svo »rúmgóð<, að
heita mátti að hver hreppur eða
sveitatféiag gæti gert svo Itið
eða mikið sem haun vildi og þó
farið eftir lögunum.
Ailur þorri sveitarfélaga og
hreppa hefir hallast að tinfald"
asta og — að því er virðist —
ódýrasta fyrirkomulaginu, farskói-
um eða eftirlitskenslu. Einstöku
að föstum heimangönguskólum.
En fullkomnasta og besta — og
þegar á alt er litið líklega ódýr-
asta — fyrirkomulagid, sem lögin
heimiluðu, heimavistarskólarnir,
var látið ónotað. — Frá þvf
fyrsta að eg fór að hugsa utn
skólamál hefir hehnavistarskóla<
fyrirkomuiagtð vertð sannverui
legasta umbótaviéleitnin í fræðslu
og uppeldi barnanna. Eg hefi
verið þeirrar skoðunar að i þeim
skólum væri hæ^gt að vinna börn<
urtum margfalt meira gagn en
mögulegt er i heimangönguskól-
um, væri hægt að kenna börn<
unum og innræta svo margt sem
heimilin sjálf ekki geta eða ekki
hafa ástæðu til að gera sér tar
um að kenna.
Sú mun reynslan vera orðin á
i heimangönguskólunum að alla
áhersluna verði að leggja á
(ræðsluna, lærdóm hinna lögskip.
uðu námsgreina, en litiil tfrni
unnist til uppeldisáhrifa og handa<
vinnu eða annara Iikamiegra
starfsæfinga. Ég veit vel að öil
fræðsla, alt nám, hefir uppeldis-
iegt gildi bæði i æfing hæfileik*
anna og áhritum námsefnis, og
enginn má álita sem svo að ég
telji heimangönguskólaua þýð<
ingarlausa — það sé fjærri mér.
En ég hygg að fleiri en ég hafi
séð og íundið hversu miklu
minna er til íramkvæmda komið
fyrir börnin. en nauðsynlegt og
æskilegt væri, þar ?em gora má
ráð iyrir hjá öllutn þorra barn
anna, nð træðslan á skólaaldrin*
um verði einl undiibúningurinn
undir Iffið.
Mikið er undir því komið, að
börnin séu vel búin undir skóla<
veruna, einkum í lestri, því án
nokkurrar leikni i lestri er litt
mögulegt að nema af bókum.
Það mun þó heldur fara í vöxt
að börn eru ekki viðunanlega
læs er þau verða skólaskyld, og
væri óskandi að foreldrar og að<
standendur baroa, sem slíkt eiga
að annast, losi kennarana við að
glfma við þanu óþarta örðugieika,
sem af lestrarvankunnáttunni
stafar í skólunum. Eins og alt
nám, sem lólgið er í æfingu,
tekui lestrarkenslan langan tíma,
en þann ianga tfma meiga skól'
arnir ekki missa frá öðrum nauðt
synlegum námsefnum.
Timaskortur o g fólksfæð á
heimilunum mun aðalorsök þess,
að lestrarkenslunni er svona
ábótavant; en Hugsunarleysi og
röng tilfinning fyrir því að skól-
arnir eigi að framkvæma þessa
kenslu sem aðra, fyrst þeir séu
til á annað borð, með launuðum
kennurum, mun einnig valda
mlklu hér um. Vitanlega þyrfti
að fullnægja þessum skilyrðum
laganna þótt heimavistarskólar
tækju við börnunum, en þeir
stæðu þó betur að vfgi að bæta
úr lestrarvankunnáttunni eins Og
fleiru. Eflaust mvmu skóla- og
træðsiunefndir iylgja þvi ákvæll
Iaganna, að visa börnum frá
skólavist et þau reynast illa