Vestri - 07.07.1917, Side 1
XVI. ápg.
/SAFJÖRÐLIR. 7. J Ú L í 1917
24. bl.
Sókn og vörn.
’ * ~
er koinið upp úr kafinu
að þríeina stjórnin, *om nú situr
afl völdum, er ekki lí-.llalau
Uún er sem só háð hinum
söinu criðisynduin ojf önnur
Adatnsbörn otí Evusynir: llún
er hvorki algóð né alvitur, svo
ýmLlegt af því. sem hún tferii-.
niætti betur tara — og hún lætur
marRt ó>fert af því, sem gera
ætti.
Þetta keinur víst láum á óvart.
Vestri var á þeirri skoðun í
vetur er leið, að stotnun hiona
þriggja ráðherraembætta hafi
bæði verið óþöit og misráðin.
Því hversu mörgum ráðherrum,
sem tildrað verður upp I landinu,
þurfa þeir altaf að hafa sérfræð*
inga og aðstoðarmenn, f öllum
greinum. sér við hlið. Ráðhetr*
arnir verða altaí að mestu stjórn-
málaleiðtogar. hver síns flokks.
Þeir geta ekki, ettir eðli sínu,
ráðið nema á yfirborðinu, og
skipað tyrir um hvernig verkum
skuli hagað. Ymsar framkvæmdir
og víxlspor eru vitaniega oftast
öðrum að kenna, en ráðherrunum
sjálfum, þótt þeir verði að bera
ábyrgð á þeim i heildinni og
svara til saka gagnvart þinginu.
Það var þegar ljóst, á síðasti
liðnu aukaþingi, að stört stjórn*
arinnar myndu verða mun utm
svitameiri á þessu ári, og senni'
lega iengur, en nokkru sinni tyr.
Henni var því veitt allmikið vald
í öllum þeim máium, sem snertu
verslun og samgöngur. Hafa
verið gefin út ýras lög og fyrir-
skipanir af stjórninni síðan; skip
keypt, matvælum útbýtt til sveita-
og bssjarstjóraa m. m.
£n alt hefir þetta vitaniega
verið meira og minna göllum háð.
Forsjárleysi með vörupantanir
erlendis, óhönduleg afgreiðsla
innaniands og ekki gætt naagrar
réttsýni með úthlutun varanna,
og það sem verst er, að vörurnar
eru lagðar upp f Reykjavík og
fiutningskostnaður lagður á þær
vörur, sem til annara hafna fara.
Kinuig hafa landssjóðsvörurnar
þétt æði dýrar. En vitaniega er
ekki hægt að kvoða upp rök»
studdan dóm um það atriði.
Árásunum á stjórnina, sem
tnestaliar hafa verlð sprottaar at
dýrtiðarráðstöfunum hennar, hefir
pser eingöngu verið beint til
K3CX!C.5C*X30COO<IC,í»{>C»:X3<:CXX
B
fi
f
fi
fi
ð
I
fi
fi
I
H. Andersen & Saa,
Aðalstrcsti 16] Reykjavík.
Lnndsins elsta og stærsta
kSæðaverslun og saumastofa.
S:o'nsett 1887.
Ávalt mikið úrva! af alsk.
fataefnum og öllu til lata.
tooooot »<>«»< coeK»()et»<s
fi
1
§
fi
ð
ð
fi
fi
fi
atvinnumálaráðherrans, Sigurðar
Jónssonar.
Hann er, eins og kutinugt er,
aldraður maður, óvanur stjórnan
störfum, en bókfræðilega fróður
í sumu því er að verslun Iýtur.
en hefir ekki haft á hendi versl.
unarrekstur. A hans herðar hafa
svo verið lögð öll vandasömustu
stjórnarstörfin. Þetta kann ekki
góðri lukku að stýra.
En hitt er bert, að alt það,
sem stjórninni er til ámælis lagt,
verður að skrifast á reikning
hennar allrar, en eigi einstakra
ráðherra.
Það hefir farið svo hér, að
óðar en þing og þjóð hefir greint
eitthvað á við stjórnina, — sama
hvort það hefir verið stórvægi*
legt eða lítilfjörlegt — hefir henni
verið steypt af stóli svo að sagja
fyrirvaralaust.
Þetta stafar af meira og minna
misskyldum hugmyndum á hinu
svonefnda þingræði, sem er ágætt
stjórnarform þegar það er rétti-
lega notfært — og svo af keppui
einstakra manna ettir að komast
í ráðherrasessinn.
Ef að vanda lætur, má búast
við að einstakir flokkar og þing>
raenn hafi úti öngul sinu og vað,
í því skyni að krækja i öil eða
aitt ráðhcrraembættanna.
Sjálfsagt verður auðvelt að
tetta fingur í margt í fari hinnar
nýju stjórnar. En hvort gallaroir
verða bættir að nokkiu við ný
stjórnarskifti, það er gátan og
spurningin, sem leysast þarf,
áðlir en stjórninni er hent af stóli
og önnur þríhölðuð reist á rúst»
um hennar.
Ættum vér etnhvern sérstakan
stjórnframkvæmdamaHn sem hefði
sýnt yfirburði í undanförnum
dýrtiðarvandræðum, þá væri eigi
úr vegi að skifta.
En ekki er hægt að konia
auga á neinn slikan.
Dugnaðar* og vitmenn eru
sjálfsagt nokkrir á sinu aviði, en
Áukafundur
1 h.|f. Græðir
verður h.ddínn siimmðaolnn 22. lúlí ísaeötkom.
Fundurinn verð n hatdinn í híejarþlughiísíliu á ísafirði og
hefst kl. 4 e. h.
Fundarefni: Tekiu ákvörðnn uin so!u Pamelu mmiiuina,
Stj órnin.
hvort þeir duga nokkru betur
en þessir, til stjórnarstarta, er
æði hæpið. Að minsta kosti hafa
þingmenn ekki verið þeirrar
skoðunar í vetur.
Sumir liyggjast að blása að
flokkskolunum gömlu, nú á þ«ss>
um tímuin, og heimta að einn
flokkur taki stjórnina í sínar
her.dnr.
Einn þeirra er á ferðinni í
Nirði. Hann vill að sjálfstæðis*
flokkurinn (þversum) taki stjórn>
ina í sínar liendur. Sá flokkur
taldi eigi nema 12 þingmenn á
siðasta aukaþingi, svo það læri
óneitanlega að fara uokkuð altan
af siðunum, ef hann ætti að taka
við stjórn landsins einn saman.
öll ríki hafa nú á síðustu
tímum sneitt hjá innanlauó iflokkai
dráttum eftir megni, og jnð virð>
ist æði undarlegt, ef íslendingar,
einir allra, þættust upp úr þvi
hafnir, en færu að beita gömlum
flokksværingum. Einmitt af því
þar ber minst a milli fler kanna
og flokkaskiftingin er ivergi
óákveðuari.
Aðalatriðið er að tá fratnsýna,
dugiega og réttláta stjórn, sem
gætir vei hags landsins, nú á
stríðstfmunum.
Hitt stendur landsmönnum
nokkurn veginn á sama, úr hvaða
flokki ráðherrarnir eru. Flokka-
skittingar getur ekki gætt á
neinn hátt fyr en að stríðiau
ioknu. Þá koma vafabiust fyrir
mál, sqrn skipa mönmiro í flokka.
Þangað til skipa dýrtiiLiráð'
stafanirnar öndvegið.
Enda ®r í aðfinslunum við
stjórnina eingöngu beinst að
dýrtíðárráðstöfunum hennar.
Fýrverandi stjórn (E. A.) var
fuudið hið sama til foráttu, og
reikningar yfir landssjóðsverslun-
ina, frá hennar tíð, kváðu vera
í allmikiili óreiðu.
Landssjóðsverslunin átti auðf
vitað þegar í upphifi að fá sér*
stakan ráðunaut, sem stjórnaði
henni að öilu leyti á eigin ábyrgð,
Nú er að vísu forstöðumaður fyrir
henni, en hann stýrir henni að>
eins inn á við, undir umsjón
stjórnarinnar, sem hefir litia
þekkingu á þessum málum, og
aískamtaðan tíma til þess að
sinna þeim eins og þarf.
Þetta verður þingið í sumar
að gera, og það sem fyrst.
Hvort væntanlegur forstöðu-
maður landssjáðsversiunarinnar
nefníst verslunarráðherra, skiftir
ekki svo miklu máli — og sýnist
óþarft — því hér er eiugöngu
um dýrtíðarráðstöfun að ræða.
Umboðsverslun landssjóðs er
nú orðin bæði stór og umfangsi
mikii, svo áriðandi er að hún sé
rekin með hagsýni og dugnaði.
En hitt er ijóst, að það ástand
batnar ekkert, þótt ráðherrarnir
séu allir reknir frá völdum og
öðrum nýjum hleypt að f þeirra
stað, sera háðir eru sömu göllum
og verður, ef að likindum lætur,
velt aftur úr völdum á næsta
þingi.
Reynsla er eugin fengin fytir
hiuni nýju stjórn, og engin mál
haía ennþá komið fyrir, sem
hún hefir átt kost á að taka
afstöðu til.
Það segir sig Hka sj&lft., að
stjóinin eflist að reynslu og þekk-
ingu eftir tví sem hún æfist í
störfuin sinum og lærir betri tök
á ýmsum stjórnarframkvæmdum.
Óvana menn getui hent mörg
skyssan , í byrjun, sem reynslan
kennir þeim siöar að sneiða hjá.
Það er meira en lítið bogið við
þá stjórnarfarsreglu, sem þingið
virðist vera að skapa upp á síð-
kastið, að skifta um stjorn á hverju
þiugi. Stofua til aukaþings, el
etjórnarskrárbreyting er ekki til
meðferðar. Stofna 8 ráðherraem-
bætti, og hafa svo i huga að lát$