Vestri - 02.09.1917, Side 1

kAAAAAAÁÁÁÁ A
^ T réskóstígvél
^ og trébotnar ►
^ nýkomið til
Ó. J. StofánMonar.
►▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼
IMt-itj.: Kpistján Jónason frá Garðsttöðum.
^ÁÁÁÁÁÁÁAÁÁA
Nýkö i ' » rl f
í Vcrsl.n
‘'J 'v/ vvi.ii.jft
^ G'iðrúnar Jónasson: £».
Sl >i, Irá - 75— 7 00. ►
^Silki f svuntur ,8 00— 2,t 00 ^
▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼
XVI. áP0.
ÍSAFJÖRÐUR. 2. SEPTF.MBER 1917
Sl. b'.
A u g 1 ý s i n g.
Utn fjallgöngur og réttir hefir alþiugi sainþykt svehjóðaudi
ályktun:
Aljþingi ályktar að skora á landastiópnina
að fá Jjví nii þegar fpamgcngt, að fjallgöngup
og réttlp vnpði framkvoemdap viku síð&p
nsesta haust, on ákveéið op i ljailskilapoglu*
gsrðum oýolnanna.
Þetta birtist hér med. að tilhlutun stjórnartáðsins.
Skrifslofu ísafjarðftisýslu og kanpsttiðar, 31. ágdst 1917.
Steindór Gunnlaugsson
sottur.
Fáninn.
Þess v»r getið hér i blaðinu
siðast. að báðar deildir alþingis
hefðu samþykt þingsályktunar-
titlögu uni lullkominn siglinga*
fána fyrir í iiand.
Oss vlrðist mál þðtta hafa vakid
minn. umtal nú, en vert hetði
verið og inátt hetði vænta, eltir
háreysti þeirri, seiu gerð hefir
verið út af því áður. Ekki er
þó svo að skilja, að vér teljum
Ulft farið, að ekki eru gerð óp
mg oorsl út af fánamálinu að þessu
sinni, en oss finst málið meir en
þoftft vort, að þjóðin öil biði úr-
siitanna með eftirvaentingu.
I>að er sjálfsagt engum vafa
bundlð, að tánamálið er langtum
mikllsverðast allra þeirra mála,
sem þingið i sumar tjallar um.
Og hvers vegna er það svo
mikils vert?
Vftgna þess að frelsi þessa
lands hangir nú á veikum þrseði,
at þvi að vér ekki höfum full*
kominn siglingafána.
Vér siglum nú undir fána
annars Unds, lands sem getur
iant f ófriðnum þegar minst varir,
og sem vér hingað til höfum talið
næstum áreiðanlegt að lenti f
ótriðnum fyr eða sfðar. En um
leið er táni sá, er vér siglum
undlr, erðinn ófriðartáni. Og
hvar er þá siglingum vorum
komið? Ekki hötum vér nein
tök á að vernda þaer; og ekki
er sambandsþjóð vor mikið líki
legri til að gota það, hún, sem
naumast gseti varist sjálf svo
dögura skitti. Vér yrðum þá
dregnir inn i ófriðinn ósjálfrátt
og nauðugir.
Eftirtektarvert er það, hvað
meðterð þingsina á þessu máii
er ólik nú því, sem áður var.
Fánamálið haiði áður verið
óspart notað til æsinga i flokks'
hagsmunaskini. Stóð sá skripa*
ieikur hœst meðan vér engin
flutningaskip áttum og höiðum
þvi nssr enga þört siglingatána,
Það, sem þá maeiti með f^na,
var það sem allir góðir íslend'
ingar tundu jafn vei: Að það
er saerandi að þurfa altat að
draga upp iána annarar þjóðar
í sinu eigin lándi. t»að minti
oss á undirgefnina — frelsisránið,
sem vér allir hötum. — Það er
Oðii vort og skylda.
E11 til þess að bæta úr þessu
nægði að sönnu staðjrfáni.
Það var mörgum þegar f
upphafi ljóst. að siglingafáni
myndi ó'áanlegur, meðan vér
höfðum hans eigi meiri þört, en
staðarféni hins vegar spor í áttina
til að fá sigiingafána þegar oss
í*jí meira á,
Urðu nær allir þingmenn á það
sáttir á þingi 1913 að taka þetta
tröppustig, ef það mætti greiða
götu fánamálsins. En þá kom
annað missssttisefni tii oögunnar:
Það var hvort málið skyldi af-
greitt með lögum frá alþingi, eða
stjórninni falið að fá fánann með
konungsúrskurði.
Stjórnin hafði lýst þvl yfir, að
táninn myndi ótáanlegur, nema
með því að síðari leiðin yrði
tekin. Munu þingmenn þá ekki
hafa verið fyllilega búnir að átta
sig á þvf, að þetta væri eðlileg
ieið og hin eina færa i því rnáli.
En hins vegar var það vist, að
stjórnin myndi segja af sér, ef
málið yrði afgreitt sem lög —
þ. e. í því formi, að það ekki
gæti öðiust staðfestingu konungs.
Það hefir nú ætið gengið svo
hjá oss, að itjórnarssetið hefir
reynst asrið freistandi þingoiönn-
ura. Fór þvf svo hér, að aðal-
kjarni málsins gleymdist, en það
varð að aðalatriði: hvort málið
skyldi atgreitt sem lög eða þings
ályktun. Með öðrum orðurn:
Stjórnarskiftin urðu aðalatriðið.
öllum er nú kunnugt, hver
varð endir þessa máls: Að það
náði farsællegum iykturo, þótt
ýmsir biðu þat tjón á sóma sinum.
Nú i sumar er krafan um
siglingafána tekin upp á alþingi.
Er hér að framan sýnt fram á
það, hver llfstiauðsyn táninn nú
er þessari þjóð.
Ekki munu þeir menn aldauða,
sem hungrar og þyrstir eftir
vöidunum. Má hata það til marks,
að þsgar i þingbyrjun reyndu
einstaklr menn að nota fánamálið
til að knýja fram stjórnarsklíti,
með þvf að fá málið afgreitt
sem lög.
Hefði það auðvitað orðið tán-
anum að bana. En svo gersami
iega mishepnaðist þetta banatih
ræði við fánann, að þingsálykt'
unin, um að skora á stjóruina
að útvega íslandi fullkominn
siglingafána með konungaúr-
skurði, var samþykt f einu hljóði
t neðrideild, og nú er hún einnig
•amþ. í efrideild.
Aðeins tveir þiegtn. sýndu þá
þrautseigju f valdasókninni, að
þeir báru fram fánatiumvarp i
e. d. Komht það t netnd, en
kemur sjálfsagt aldrei þaðan lit-
andi, því þingsályhtunin hefir
kætt það.*)
Er ilt að nokkrir þingmenn
skyldu verða til þess að rýra
þann sóma, sem þingið hefir getið
sér i þessu máli, en sérstaklega
er það leilt fyrir þau kjördæmi,
sem eru svo óheppin að eiga
þessa iulltrúa. —
En þingið f heild sinni á hinar
mestu þakkir fyrir méðlerð stua
á þessu máii. Hefir það með
þvi sýnt, að það getur verið
hafið yfir allati flokkaríg og
miskllð, þegar um hamingju
landsins er að tefia. Má vænta
góðra úrsiita hjá konungi, þegar
málinu er svo drengilega at
stað tylgt.
Eldsneyti.
SJ
Það er hraustra manna háttur
að bera sig vel, þótt eitthvað
kreppi að. Oss ísiendingum er
svo farið, að oss er ógjarnt til
að æpa, þótt vér kennum nokkurs
sársauka. Þvi iætur það illa f
•yrum, að heyra kveinstafi þeirra
manna, sem enga neyð liða.
Nú er það vitaniegt, að hörmi
ungar þær, sem stríðsþjóðirnar
búa við, eru alveg óskildar vorum
vandræðum, er þvl leitt að heyra
sára' kveinstafi strax, þegar búast
má við að það versta sé eftir.
Þvi þótt vér, enn sem komið er,
þekkjum ekkert til blóðsúthell*
*) kingm. þeisir Toru þingmsður íi-
firðinga og þingm. Vsitosnnsyings.
þó ekki gleyma þvf, að einmitt
þetta getur stuðið fyrir dyrum.
Vér verðum að vera torsjálir, og
vera við þvi búnir, sem hent
hefir aðrar þjóðir. En sannleik*
urinn er sá, að strfðið hefir ekki
enn krept sve að þessari þjóð,
að hún hafi lært forsjálni. Þsð
er engin hreysti að vera óforsjáll
•g hugsunarlaus um framtfðina;
slíkt er miklu tremur heimska
og litilmenska. Og þeir menn
bera sig ott verst, þegar að
kreppit. sem kseruminstir eru,
áður en i eldraunina kemur.
Vér vitum það, að taisvert
hefir rerið gert til þess að byrgja
landið upp með matvöru. Má
vænta þess, að ekki verðihungt
ursneyð næsts vetur vegna mati
vöruskorts. En hvernig er það
með eldsneytið? Hefir það verið
athugað svo sem skyldi eg hsegt
væri? Eg held þvi megi óhætt
neita.
Ýmislegt hefir verið gett til
þess að hvetja menn til eldivið*
arútvegana. En hvaða þýðingu
hefir þeð? Hver tæki hefit aim.
til að útvega sér eldivið? Og
hvaða eftiriit hefir það opinbera
með þvt að það sé gert? Alls
ekkert.
Ekki viljum vér teija þetta
óatsakanlegt hirðuleysi, þvi vel
má vera að þetta eftirlit sé und-
irbúið, þótt ekki sé enn komið
tii framkvssmda.
En vér viljum benda á það, að
ekkert kák má eiga sér stað t
þessum aökum. Það verður að
rannsaka, hve mikiu eldsneyti
hver sveit og hvert þorp hefir
eytt, og tryggja það, að ekki
minna eidsneyti al brenslugiidi
verði tii, til næstn árs. Þarf
þess sérstakle^a með við sjávar*