Vestri - 08.11.1917, Qupperneq 1

^AÁAAAÁAAAÁA
^ R e i m a r í*.
langar og BÍ.nt.tar
JT'i
ltitstj.: Kpistjáo Jónsson trá Garðsstöðsim
4
Nýkornið í verslun
Guðrúnar Jónasson:
Slifsi, írá 2.7 s — 7.00. ^
'Silkt í svuntur ,8.oo— 23.00

XVI. árg
íSAFJÖKÐUK. 8.NÓVEMBER
1917
88. bl.
Um leið og við kveðjum Isafjörð, langar okkur til að
flylja vinum og kunningjum fjœr og nœr alúðar þakkir fy’ir
auðsýnda velvild, ár þau er við höfum dvalið á Islandi, og
jafnframt hjartanlega ósk um blessun Guðs, bœði nú og síðar.
ðtoLAÍoj eS^ÁkLd).
Hér með tilkyunist að umboðsmaður minn á ísiandi er
Hannibal Sigurðsson, Isafirði,
og eru ineua beðnir að snúa eér til hans, með það sem mér við kentur.
J. L. N i s b e t.
fa.í. Eimskipaíélaa Islands..
H 1 u t af é.
Með því að hlutafé það, sem boðið var út 16. des. 1916, er hú
nærri fengið, og með því að ekki er unt sem stendur að auka skipastðl
félagsins, höfum vér ákveðið að taka eigi að svo stðddu við áskriftum
að nýju hlutafé og innborgunum lengur en til
1. desember 1917.
Félagsstjórnin.
hefðu eigi verið eins oft talin '|| Starf kennara. En hvers vegna
eitir, ef menn hefðu kunnað að 4j að leggja ekki niður træðslu? Er
meta nokkuð annað en líkamlega jfj kennarastarfið svo mikils vert,
stritið. Ííað við getum ekki án þess verið?
Launakjö: kennara
« s
dýrtíð i n.
Eftir Fíiðri't Hjartarson frá Mýrum.
Lágmarkið. í fræðslulögunuin
frá 22. nóv. 1907, eru, sem kunn>
ugt er, sett ákveðin skiiyrði tyrir
styrkveitingu úr landssjóði til
barnafræðslu.
Eitt af þeim skilytðum er hvað
kennararar megi hafa m i n s t í
kaup til þfsss að fræðslu. eða
skólahéruðin missi eigilandssjóðs*
styrkinn. — Eftirlits og tarkenni
arar skulu hafa 6 kr. á viku,
auk ókeypis tæðis. húsnæðis og
þjónustu; aðalkennari við heim.
angönguskóla 18 kr. á viku, að-
stoðarkcnnari 12 kr. á viku, aðai-
kennari við heimavistarskóla 25
kr. á viku — auk húsnæðis, ljóss
og hita — ef 20 börn njóta fræðlu,
og aldrei minna en 18 kr. um
kensluviku.
Þetta er 1 á g m a r k launanna.
Ákveðið hámark ekki nefnt.
Samkvcemt Allir þeir, sem
frœðslulögunum. lesið hafa aug-
lýsingar skóla- og træðslunefnda,
um að þessi eða hinn skólinn sé
laus, munu hafa tekið eftir þessn
ari setningu: >Laun samkvæmt
træðslulögunum.< En hvaða laun
eru >samkvæmt fræðslulögun*.
um<? Alis engin. Þau (tr.l.) segja
aðeins: þetta mega launin vera
m i n s t.
Hinsvegar er það á allra vit*
und að skóiai og fræðslunefndir
eiga við lágmark launanna, og
sumar halda jafnvel að þær hafi
•kki leyfi tii að ráða kennara
fyrir hærri laun, eða þora því
ekki vegna almennings.
Þessu til sönnunar set ég hér
sanna sögu, er gerðist ekki alls
fyrir löngu f einu sólahér'-iði
iandsins.
Skólanefndinni þar líkaði vel
við kennarann, er haiði starfað
um veturinn og vildl því halda
honum. Vissi lfka að það var
vilji flestra skólahéraðsbúa. En
kennarinn vildi ekki vera fyrir
18 kr. um viku; vildi, að mig
mlnnir, tá 21 kr. Voru nú góð
ráð dýr, og tók skólanetnd loks
það heillaráð að halda kenuar-
•sum, en ákvað jafnframt að
greiða ór >e i g i n v a s a< það
sem umfrana væri tb kr. um viku.
£r gleðilegt að sjá slikan áhuga
hjá skólanefnd 0g skilniug áþvf
hve mikiisvert það er áð sleppa
nkki góðum mönnum, en sqrgiegt
hvo almenningsá'itið er
þaroa ríkt (eða ótti við þ 1 ð), að
nefndin skuli sjálf greiða það, er
skólahéraðinu að lögum bar að
greiða. Það mun nú vera hérum*
bil einsdæmi að skólanelnd geri
þessu líkt, eu hitt er áreiðaniega
alment, að alþjóð manna telur
rangt af skólanetnd að auglýsa
ekki skólana, ef kennari iæst
ekki fyrir lágmark launa.
Dýrtíðin. Nauðsynj jr aii; r
haía stigið íjarskalega í verði
vegna óíriðarins. Það vita aliir.
Óvíða í kauptúnum mun t. d.
fæði, húsnæði og þjónusta íást
fyrir minna en 2 — 3 kr. á dag
eða 14----21 kr. á viku.
En kaup keunaranna hefir altur
víðast hvar staðið í stað, verið
eins og áður >samkvæmt Iræðslui
lögunum<.
Aðalkennari við fastan heimant
gönguskóla hoiir þá aigangs
kaupi sínu (18 kr.) 4 kr. á viku,
borgi hann 2 kr. á dag, ella
tapar hanu 3 kr., ef hann þarf
að greiða 3 kr. á dag.
Eítirlitskennari eða farkeunari
hefir 6 kr. á viku >fríar<.
Nú munu allir játa að ætlun
fræðslulaganua er að kennarar
við lastan heimang.sk. beri meira
úr býtum en eitiri. og farkenm
ararar, en vegna dýrtíðaritinar
er þetta orðið öiugt.
Sjáltsagt sjá nú skóianetndir
þetta og vita, en anglýsa samt
sem áður altaf: »Laun samkvæmt
fræðslulögunum.<
Annar kennari við tastan heim-
ang.skóla, yrði eins og nú standa
sakir að greiða 2—9 kr. nuira
á viku lyrir fæði, húsn. og þjón-
ustu, en iaun hans eru. Dáiagleg
atviuna I
Ef einhver kennari gerist svo
djartur að tara fram á hærri
laun. þá er svarið ottast: >Þetta
er nú hæg viuna, ter vel með
manninn. Ekki er kuldinn eða
vosbúðin. Þetta er gott kaup yfir.
harðasta tíma ávsins, o. s. irv.<
Það er með öórum orðum gamla
sagan: að meta alt stari edir
líkamserfiðinu, sem ieggja þarf
fram til að leysa það af hendi,
án þess að athuga hvort starfið
er trúnaðarstarf, hvað maðurinn
hefir þurlt á sig að leggja til
þess að vera því sæmilega vaxinn,
og hver ábyrgð lylgir sta finu.
Laun embættismanna hér á landi
^Lág laun — Þaðernúsegin
litill árangur. saga að launai
kjör kennara, eins og þau nú
eru, hljóta að draga úr áhuga
þeirra og árangri af starfi þeirra,
og er því eigi aðeins ilt vegna
þeirra sjálfra, heldur og vegna
bárnafræðslunnar í heild sinni.
Fræðslumálastjórinn hefir ein-
hvern tíma í >Skólablaðinu< bent
á það, að hætustu keonararnir
hætti ott kenslustöríum, einraitt
vegna þess að annað betur iauuað
bjóðist. Etast ég ekki um að
þetta hafi komið íyrir. — En sjá
þá ekki allir hver voði hér er á
ferðum iyrir kennarana sjáFa og
starf þeirra. Sú hugsun iiggur
ekki tjarri, að sá maður, sern
búiun er að vera kennari nokkuð
mörg ár, hljóti að vera slóði;
maður sem út úr neyð smntr
þessu starfi, af því að hann sé
ekki fær um að leysa neitt annað
af hendi, sem betur sé launað. —
Hér er ekki tekið of djúpt í át ittni.
Annað livort er að gera:leggja
ulla barnafræðslu niður eða borga
kenuurum svo mtkil 1 un, að
nýtir menn geti, kinnroðalaust.
búið við þau.
Fróðlegt væri að vita hverju
rueiri hluti þjóðarinnar svaraði,
en ég svara seinni spurningunni
hiklaust játandi.
Starf kennara er, í stuttu máti,
það, að menta hina uppvaxandi
kynslóð. En þetta >að menta«,
felur avo mikið t sér, að margir
koma ekki auga á það alt í
fljóiu bragði.
Að menta, er sama og að
auka menningu.en mennittgin er
a ð minsta kos:i tvennskondr:
ytri og innri. Hvorutveggju meno1
inguna á kennarinn að atika. —
Hanu á að bendr á prúðmensk-
una, sem ölium ber að sýna, «n
hanu á eigi siður að reyna að
auka hina sönnu menttingu:
göfgun andatis. H'nn á 1 stutui
mál; að visa kynsióðmni len».
segja hen>i til vegar, og allir
viti, að iíf manna getur o<t iegið
við að téit sé sagt lil vegar.
Ég þekki ekkert starf, «r ég
tel vandameira, ábytgðarmeu a
eða meira trúnaðarstarf, en ein>
mitt st irf ketmarans. En það er
svo langt frá því að aluieunirigijr
Itti svo á.
tFrU.)