Skólablaðið - 15.02.1908, Blaðsíða 2

10
SKÓLABLAÐIÐ
þess er það svo afar áríðandi, að
heimilin þekki hlutverk sitt, því ann-
ars vinna þau alveg í öfuga átt við
það, sem þeim er ætlað. F*að sem
þau þurfa að muna er þetta:
Heimilisáhrifin eru sterk,
hvort sem þaueru góð eða
vond; þau geymast í djúpi
meðvitundarinnar, og alt líf-
ð e r hljómspegill þeirraá-
hrifa. Frh.
Ólafur Ólafsson kennari.
„Foreldrafundir.“
Mikilvægt málefni.
Oóð foreldri elska börn sín heitt
og hafa brennandi áhuga á öllu því,
er að velferð þeirra lytur. Andlegri
og líkamlegri. - Oóðir kennarar elska
öll börnin í skóla sínum. í þeim
felst »framtíðin«. Heill eður óhamingja
þjóðarinnar. Forlög og farsæld lands
og lýðs. Barnaskólinn er því einn
hinn helgasti staður þjóðarinnar. Á
að vera það! - En hvern veg er
því farið hjá oss? Ætla eg mjer
eigi að ftlla neinn dóm í því máli,
og þarf því enginn að stökkva upp
á nef sjer og segja? »Ætli hann sje
að skamma mig mannskrattinn!« En
alvarlegt málefni er þetta öllum
þeim, er nokkuð hugsa. Og langt er
enn í land, áður rjett stefni, og kensl-
umál vor sjeu komin í viðunanlegt
horf. Er þó farið að breytast til batn-
aðar, og vonandi að vel gangi, er
hin nýju fræðslumálalalög taka til
starfa.
Á margan hátt geta geta menn
starfað að fræðslumálum sínurn og
eflt þau annan en þann, er lögin
skipa, og er eigi við því rð búast,
að þau geti haft ákvæði, er nái yfir
alt, sem að þeim efnum lýtur. Enda
gera það engin lög. - í fræðslumál-
um setur hver góður kennari og
hver góð foreldri sjer »aukalög«, og
bera þau oft góða ávexti. Það eru.
frjáls lög og írjálsar framkvæmdir og
blessast því vel.
I barnaskólanum mætast hugi'og
áhugi, ást og umhyggja foreldra og
kennara. Og eiga þau eigi að kasta
kveðju hvort á annað sem gestir og
vandalausir, en takast í hendur með
alvöru og alúð, skynsemd og skiln-
ingi, og á handsal það að vera dreng-
skaparheit, er aldrei bregst, hvort með
eða móti blæs á skólaárunum og í
skóiastarfinu yfirleitt. — Því hvergi
er samstarf nauðsynlegra en þar!
Samstarf kennara og foreldra.
»Foreldrafundir« er til þess haldnir
að glæða og efla samstarf þetta. Bjóða
kennarar foreldrum skólabarna sinna
til málfunda og ráðagerða um alt það,
«r að skólanáminu lýtur.
Hafa þessháttar fundir gefist mjög
vel hjá grannþjóðum vorum. Ræta
þeirupp margskonar óheppilegan mis-
skilning, er oft hefir orðið illur þrösk-
uidur milli heimilanna og skólans.
Einnig geta góðir kennarar gefið ótal
leiðbeiningar viðvíkjandi barnauppeldi
í heimahúsum — og fræðslu þeirra
barna, sem eigi eru komin á skólaaldur.
Er það að miklum mun nauðsynlegra
hjer heima en víða annarstaðar, þar
sem börn hjer njóta víða heimakenslu
fyrstu námsárin. Skortirforeldri allvíða
þekkingu í þeim efnum, þótt viljinn
sje góður, og er því bæði eðlilegt og
sjálfsagt, að kennarinn veiti alla þá
hjálp, er framast má verða.
Öll þau ár, er eg hefi hugsað dá-
lítið um íslensk fræðslumál — og
það hefi eg gert, síðan eg var 18
ára — hefir það vakað fyrir mjer, að
hvergi í heimi væri gott samstarf
milli foreldra og kennara eins nauð-
synlegt og á íslandi. Og hvergi ætti
það að bera eins góðan og göfugan
árangur. — Eg hefi oft hugsað mjer
góðan farkennara með vakandi áhuga
og víðtækri þekkingu — og brennandi
ást til lífsstarfs síns og þjóðar sinnar.
Eg hefi hugsað mjer hann sitja í
sveitabaðstofu á kvöldvökunni og tala
við fólkið, er situr við vinnu sína.
Tala við foreldrin og ráðgast um við
þau um fræðslu og uppeldismál sjer-
staklega. Brýna fyrir börnunum ást
á foreldrum þeirra og fósturlandinu
meðvel völdum oggóðum smásögum.
Og hvergi veit eg eins hljóðnæm og
móttækiieg eyru eins og í íslenskri
sveitabaðstofuávetrarkvóldunum löng-
u, erblindhríðin bylur á glugganum og
vefur alt dúnmjúkum, hljóðdeyfandi
fann-feldi langt, langt frá skarkala og
skurki heimsins. Pá er friður og
kyrð og ró innan fjögurra þykkra
veggja, svo hlustandi, hljóðnæm kyrð,
að eg hefi hvergi iifað aðra eins.
Rar er sem sjálfkjörin gróðrarstöð þess,
sem er gott og fagurt, — því hvergi
er þorstinn eins mikill eftir þekkingu
og fróðleik og þar ef hann er vakinn
og glæddur á rjettan hátt.
íslensku sveitaheimilin eiga að vera
bjartir, hlýir og friðhelgir blettir, er
tengja æskulýðinn fastan við sig með
böndum þeim, er góð heimili ein
eiga. Eru þau bönd sterkari, en flestir
ætla. — Samstarf góðra kennara og
góðra foreldra á að stuðla að því,
að þetta takmark náist sem fyrst. I
því er endurreisn sveitalífsins fólgin.
Og hamingja landsins.
Frá kvöldvöku-viðræðunum breiðist
samstarfsáhuginn út um alla sveit,
bæ frá bæ. Geta svo kennararnir
haldið fundi með öllum foreldrum
sveitarinnar í einu t. d, 3 — 4 á vetri.
Mundi margt gott af því leiða, og
árangur samstarfs þessa tljótt gera
vart við sig i fræðslumála-framförum
— og gleði þeirri er ætíð fylgir góðu
starfi. — — — —
Kvöldvöku-hugleiðingum þessum er
þeytt út á kaldan klaka yfir land alt,
þótt þær sjeu sundurlausar og veiga-
litlar, því næði er lítið. En í því
skyni eru þær sendar úr garði, að
þær kunni ef til vill að vekja nýjar
hugsanir hjá góðum mönnum. Er
það er ósk mín og von.
-----*------
Prá.
- 1900 -
Sumarkvöldin í Álasundi eru yndis-
fögur, En það er eins og bæjarbúar
viti það ekki sjálfir. Eftir vinnutíma
á kvöldin reika þeirvanalega í rykug-
um götunum svo hundruðum skiftir,
eða þeir standa í þyrpingu á eim-
skipa-bryggjunni í 365 sinn á árinu
til þess að horfa á þetta margbreyti-
lega sískiftandi líf, sem altaf er nýtt —
og þó í rauninni æ hið sama.
En á útjaðri bæjarins liggur skemti-
garðurinn uppi undir »Öxlinni« dá-
itlu fjalli rjett ofan við bæinn. —
Rar er sannarleg Paradís á sumrum. —
Smáhæöir og lautir með trjárunn-
um og blómreitum. Fornir bauta-
steinar með bekkjum hringinn í kring.
Og hvítmálaöar tanastengur, grannarog
beinvaxnar á sumum hæðunum. Stórt
kaffihús í fornum stíl í útjaðri garðs-
ins, en söngskáli lítill á hól í honum
miðjum.
En innan um alt þetta og hringinn
í kring vefjast vegirnir, stráðir Ijós-
gráum sandi, í boga og beygingar,
mynda hjörtu og hringfleti, tigla og
sporbauga, ferhyrninga og marghyrn-
inga í óteljandi tilbreytingum úr gras-
flötunum grænu, sem teygja sig út
utidan liólum og hæðum.
Á grasflötunum eru trje og blóm-
reitar. Skrauttrje úr ýmsum áttum.
Og svo blómin. — Rósir. Einkum
rósir. — Stórar rósir, litlar rósir. —
Rauðar eins og æskuheitt blóð. —
Hvítar eins og ást ungrar móður. —
Bleikar eins og táralaus sorg. Rós-
ir í brestandi blómknappi — eins og
barnsmunnur, er teygir sig eftir kossi.
— Og sólin kyssir heitt, og rósin
opnar sig og roðnar í sólskininu.
Sumstaðar eru brattir bergveggir í
útjöðrum hólanna. Liggja þar brýr á
milli, en vegurinn undir. Paðan er fag-
urt útsýni yfir garðinn. - Margbreyti-
legar sískiftandi gagnstæður renna að
lokum saman í hrífandi óbundið
samræmi. — Fegurðarsamræmi.
Fyrir ofan skemtigarðinn er »Út-
sjónin«. Pað er stór stallur í miðju
fjallinu. Högginn í klettinn. Upp að
stallinum liggur mjó braut í krókum
og krákustígum, með þrepum og
smástöllum í brattri hlíðinni, og með-
fram henni er járnhandrið alla leið
upp á »Útsjónina.« En þar eru bekk-
og borð til þæginda fyrir fótgöngu-
menn og hátt handrið á stallbrún-
inni, því snarbratt er fyrir neðan. —
Þar getur maður staðið og horft
beint ofan í höfuðið á þeim, sem eru
á gangi í garðinum. Paðan er líka