Skólablaðið - 15.06.1908, Side 1

Annar árgangur.
//. blað.
Kemur út tvisvar i mánuði.
Kosiar 2 kr. á ári.
3{eykjauík 15. júní.
Auglýsingaverð: 1 kr þuml.
Afgr. Hafnarfirði.
/908.
Prof
á kirkjugólfi.
Mjer verður alla æfi minnisstætt,
hvílíkan kvíðboga jeg bar fyrir því að
verða yfirheyrður í fullri kirkju af fólki,
þegar átti að ferma mig. — —
»í áheyrn safnaðarins«. — sagði
presturinn svo hátíðlega. — — Jeg
átti í áhevrn safnaðarins að gera grein
fyrir trú minm.«
Mjer var ekki vel Ijóst, hvað þetta
þýddi, jeg fór að reyna að segja það
með öðrum orðum til að géra mig
rólegri: »A Hvítasunnudagsmorgun
fer jeg snemma á fætur, og svo fer
eg 1 nýju fötin mín, sem á að ferma
m>g í> °g svo t'er eg í kirkju, og það
er margt fólk í kirkju af því að það
á að ferma, og svo förum við ferm-
ingarbörnin upp að altari, ogsvolæt-
ur presturinn mig lesa greinar úr kver-
inu, og spyr mig út úr þeim. Svo
er eg fermdur! þetta erþað, ogann-
að ekki.«
Svona hugsaði eg aftur og aftur,
og svolitla ögn róaði það í svipinn;
en ekki nema í svip.
Pví að þegar eg fór að hugsa um
það, hvaða greinar mundu nú koma
á mig við yfirheyrsluna, þá byrjaði
kvíðinn aftur, og hjartað fór að slá
svo ákaft og óþyrmilega.
»Balle« gamli (lærdómskverið) var
bók sem börnin spauguðu ekki með í
þá tíð. Helgakver er leikfang í sain-
anburði við hann; — að jeg tali ekki
um tossakverið og Klavenæs — —
Lj°ða-»kverið« er þó að líkindum allra
kvera best.
En Balle! — og eg svo ólukkuleg-
ur að verða að standa skil bæði á
stóra stýl og smáa stýl. Betur voru
»stórastýlsbörnin« stödd, en best þau
með »fræðin«. Eg tala ekki um sveit-
arómagana með trúarjátninguna eina.
Mörgum dögum áður en átti að
ferma lá eg vakandi í rúminu á kveld-
in og var að hugsa um »prófið.«
Og altaf endurtók sig sama hugsunin,
aðeins með smá breytingum:
Eg var kominn í fermingarfötin,
klæðistreyju og bláar vaðmálsbuxur,
Og ristarböndin í skónum og brydd-
ingin vcru svo skínandi hvít. Eg
setti up.p skignishúfuna. Eg Ijek mjer
að því aö taka ólina niður af skygn-
inu og spenna hana niður fyrir höku.
Pað var ekki hætt við að hún fyki
af mjer! Annað eins höfuðfat hafði
eg aldrei eignast.
Eg var í svipinn lukkulegur; en svo
átti eg að ganga út í kirkjuna með
móður minni. Og hún var svo voða
þungbúin og alvarleg. — Hvað hefði
hún mátt vera í mínum sporum? Petta
var engin krossganga fyrir hana; ekki
átti hún »að gera grein fyrir trú sinni
í áheyrn safnaðarins.«
Og svo sest eg niður innarlega í
kirkjunni, og þori ekki að líta upp;
en jeg heyri og finn, hvernig hver
bekkurinn af öðrum fyllist alt í kring-
um mig. Kvíðinn vex æ ineir og meir,
kvíðinn fyrir því að »kunna« ekki
þegar út í prófið kemur.
Og svo er lesin bænin, og svo er
sungið og svo eru haldnar ræður,
sem mjer stendur svo hjartanlega á
sama um, — ,eg heyri ekkí það sem
sagt er, hugsa bara um »prófið« og
Balle. Bara eg fengi eitthvað úr 3.
kapítulanum. Eg '>kann« hann allan
svo vel að eg get þulið hann eins
hart og eg get talið upp að tuttugu
en það get eg gert rjett 5 sinnum í
einu andartaki. En 6. kapítulinn! og
sumt í þeim áttunda. Ouð hjálpi mjer!
Ekki skíma! Er ekki eitthvað í átt-
unda kapítulanum um heims endi?
Pað sem nú er fyrir hendi er að
minsta kosti eins ægilegt og honum
er lýst Bara eg gæti snúið bakinu
bæði í fólkið og prestinn; og bara
eg þyrfti ekki að sjá móður mína eft-
ir að þessi skelfing væri yfir dunin. —
Svona gekk það kveld eftir kveld,
og stundum hrökk eg upp með and-
fælum á næturnar, af því að mig
dreymdi að presturinn var byrjaður
að spyrja mig, og eg gat engu svar-
að, og »kunni« ekkert — í áheyru
safnaðarins.
Eg varð svo gugginn út af þessu
óttalega prófi, að eg hafði ekki leng-
ur gaman af að leika mjer með hin-
um fermingarbörnunum. Milli þess
sem presturinn var að spyrja okkur,
rjeri eg yfír »kverinu« og var að
rembast við að læra það, einkum það
sem eg kunni ekki orðrjett, svo að
eg gæti þulið það viðstöðulaust ut-
anbókar; helst án þess að draga and-
ann, þó að greinin væri nokkuð lötrg.
Mín var saknað úr leiknum, og sá
drengurinn, sem best var treystandi
til að reka erindið, var sendur til að
sækja mig í rísaleik. En eg skorað-
ist undan, og sagðist þurfa að »læra«.
Petta var seinasta daginn sem við
vórum hjá prestinum, og hann átti
að yfirheyra okkur í seinasta sinn um
nónbiiið.
Olaðværi kunninginn, sem vildi fá
mig í risaleikinn, gaf mjer engan frið;
hann var sjálfur ekki vel sterkur í
kverinu, en var þó hvergi hræddur.
Eg var eiginlega hissa á því, hversu
rólegur hann var, og spurði hann,
hvort hann þyrftí virkilega ekki að
líta í kverið;
»Eg ætla náttúrlega að gera það á
laugardaginn,« svaraði hann, »þegar eg
er búinn að fá að vita, hvar á að
spyrja mig í kirkjunni.«
Petta var mjer hreinasta ráðgáta, og
eg spurði hann hvort hann væri svo
vitlaus að ímynda sjer að nokkurgæti
sagt honum fyrirfram, hvar hann yrði
yfirheyrður.
»Nei enginn segir mjer það, en
þú veist þó líklega að presturinn yfir-
heyrír okkur í dag í því, sem hann
ætlar að yfirheyra okkur í í kirkjunni,
svo við getum lært það á laugardag-
inn.«
i^etta var ekki auðið að misskilja
Eg kastaði kverinu og gekk ekki út
nje hljóp, heldur stökk í löngum og
háum stökkum út — og í risaleikinn.
* >íe
Petta er engin skáldsaga.
iJaó er gömul saga, margítrekuð og
endurtekin síðan, og mun verða end-
urtekin á ýmsan hátt meðan þessu
»prófi á kirkjugólfi« er haldið við
ferminguna,
Hvað á hún að þýða, þessi yfir-
heyrsla á kirkjugólfi? Hún getur ekki
átt annað að þýða en það, að tryggja
það með nægilega mörgum vottum,
prófi í áheyrn prófdómenda, að börn-
in sjeu nægilega vel búin undir ferm-
íngu; hún á auðvitað ekki að þýða
það nje vera til þess gerð, að draga
huga barnanna frá því, sem þau ættu
að hugsa um í sjálfri fermingarathöfn-
inni, — gera þeim ómögulegt að hugsa
um það: en hún gerir það nú samt
sem áður oft og einatt. Að því
leyti verður hver maður að játa að
hún er viðsjárverð,
En er þá venjulega nokkur trýgg-