Skólablaðið - 31.10.1908, Side 1

20. blað.
Kcmur út tvisvar í mánuði.
Koslar 2 kr. á ári.
Jleykjavik 31. okt.
Auglýsingaverð: 1 kr. þuml.
Afgr. Reykjavik.
1908.
Pórbailur Biarnarson bi$Kup.
Skólablaðinu er ánægja, aðsýnamynd
af biskupinum þeim lesendum sínum,
sem hafa ekki sjeð hann. Sjera Þórh.
biskup hefir alla tíð haft áhuga á
fræðslumálum. Barnaskóli Reykjavíkur
á honum gott og þarft starf að þakka,
°g þung voru orð hans jafnan á met-
unum í skólunum á þingi.
En biskupinn hefir ekki verið einn
af þeim, sem hefir haft gaman af að
bollaleggja og skrafa um skólamál, en
hvergi viljað nærri koma barnakenslu.
Hann hefir yndi af barnakenslu og
hefir tekið góðan og þarfan þátt
í að kenna í barnaskóla Reykjavíkur
þó að aðrar annir, sem ávalt hafa
verið miklar, hafi bannað honum að
verja til þess miklum tíma.
Niðurl.
En til þess að þetta hvortveggja komi
að sem bestum notum þarf kenn-
ara og þá marga og góða, því að
býlin eru strjál og örðugleikarnir marg-
ir, sem sigra þarf. Sá hefir litla pekk-
ingu á kennarastarfi, sem eigi getur
skilið það, að kennarinn þarf að fá
sjerstakan undirbúning undir starf sitt,
engu síður en aðrir, sem sérstök störf
eða embætti stunda; og þeim mun
meiri og betri í raun og veru, sem
það er flestum öðrum störfum þýð-
ingarmeira og vandameira. Pað er
eigi nóg fyrir hann að vera vel að
sjer í þeim fræðum, en hann á að
kenna börnunum, hann þarf líka að
hafa þekkingu á börnunum sjálfum,
til þess að kunna á þeim rjettu tökin,
kunna að beita þeim aðférðum, sem
vænlegastar eru til nota; hann þarf
að hafa Ijósa hugmynd um, hvað
börnin skaðar og batar á líkama og
sál. Hann þarf að miðla þeim fræðsl-
unni á þann hátt, að þau þroskist sem
best og huginn og hjörtun opnist fyrir
öllum góðum áhrifum. Hann þarf
að skilja glögt þýðingu starfs síns
og vita hvað hann er að gjöra. Þetta
hafa menn fyrir löngu fundið ogskil-
ið, og því er uppeldisfræðiog kenslu-
fræði nú orðin yfirgripsmikil vísinda-
grein, og fjöldi skóla sem fæst við
það eitt, að veita kennurum þenna
undirbúning, bæði með fræðslu og
æfingu; það hlutverk er honum ætlað
þessum nýja skóla sem nú erum vér
að vígja. Raun gefur vitni, er stund-
ir líða, hvernig það tekst.
Að sjálfsögðu er eg einn af þeim,
sem fagna því, að þessi skóli er kom-
inn á stofn, en þó er mjer ekki als
kostar Ijett um hjartað, er eg nú set
hann í fyrsta sinn. Eg finn hve mik-
ið er undir að vel takist, og ábyrgð-
in þung, ef út af ber.
Eg veit, að sumir spá engu góðu
um það. Til eru þeir menn, og ekki
svo fáir, sem hafa ótrú á öllum skól-
um yfir höfuð. Heyrst hefirfráþeim
sú hrakspá, að skólarnir muni steypa
landinu á höfuðið. Peim ofbýður
kostnaðurinn, en þykir eftirtekjan bæði
ill og lítil: skólanámið gjöri mann að
þóttafullum oflátungum, sem líti nið-
ur á alþýðuna og hennar líf og störf,
þessi svo kallaða mentun verði til að
draga úr mönnum dáð og þrótt til
h'kamlegrar vinnu, en ala upp í þeim
hjegómaskap, prjálsemi og fýknískemt-
anir og nautn, þar af leiðir svo aftur
siðspilling og margs konar óhlut-
vendni. Skólarnir allajafna settir í
kauptúni, til þess að draga æskulýð-
inn úr sveitunum, frá foreldrum og
átthögum og stuðla þannig að því að
leggja landið í órækt og sveitirnar í
auðn. Kennararnir skólagengnu til þess
að heimiliskenslan, sem alþýðan heíir
lengst og best búið að, afrækist og
hverfi, og leiði þannig myrkur fremur
en Ijós yfir bygðina. Petta væri nú ekki
glæsilegar horfur. En hver vill þá
neita því að nokkuð sje hæft í þessu,
að þvílíkt öfugstreymi geti átt sjer
stagt og eigi sjer stundum stað? Eða
má ekki segja um skólana éins og
Matthías segir um Höfn, að >margur