Skólablaðið - 15.04.1909, Síða 1

Þriðji árgangur.
10. tbl. Kcmur út tvisvar í mdnuði. Kosiar 2 kr. á ári. Sleykjaoík 15. apríl. Auglýsingaverð: 1 kr. þuml. Afgr. Reykjavík. 1909•

Kennarafjelagid tvítngt.
Niðurl
Tillögur þessar eru hjer færðar til í 1
heild, svo að þeim gefist kostur á,
er vilja, að bera þær saman við fræðslu-
lögin nýju. Tveim árum síðar eru
bornar fram á fjelag>fundi svipaðar
tillögur um skilyrði fyrir styrk úr land-
sjóði til ungmennakenslu; þar eru þó
lægstu kennaralaunin tiltekin 100 kr.
og stysti námstími hvers barns færð-
ur niður í 2 mánuði; en farið fram
á, að kennarar sjeu ráðnir með skrif-
legum samningi og 4 mánaða upp-
sagnarfresti af beggja hálfu. AriðlOOl
er borin upp tillaga í kennarafjelaginu
um að skipuð sje kenslumálastjórn;
og 1903 er samþykt á fjelagsfundi
1. að rita nokkrum áhugasömum
mentavinum í öllum kjördæmum lands-
ins, og biðja þá að gera sitt ítrasta
til að þingmálafundir að sumrinu
samþykki þá áskorun til alþingis, að
láta alþýðumentunarmálið standa fremst
á dagskrá alþingis á næsta þingi.
2. að stjórn kennarafjelagsins taki
fram í brjefi sínu þau atriði, sem mest
nauðsyn þykir að tá sem bráðastar
umbætur á, svo sem stofnun kennara-
skóla og umsjón með kenslumálum
landsins. Eftir þetta verður ekki sjeð
að kennarafjelagið hafi bein afskifti
af málinu, enda er nú skipaður sjer-
stakur maður til að undirbúa það.
Sambandið milli skclanna í landinu.
Meðal annars sem til umræðu hefir
komið í kennarafjelaginu, er samband-
ið milli skólanna í landinu, og sam-
bandið milli heimakenslu og skóla-
kenslu.
Á fjelagsfundi 1891 hóf Jón skóla-
stjóri Hjaltalín umræður um samband-
ið á milli skólanna hjer á landi. Eftir
töluverðar umræður um málið var
gerð sú fundarályktun, að í tveim
neðstu bekkjum hins lærða skóla
skyldi eingöngu vera gagnfræðakénsla
sams konar og í Möðruvallaskóla.
Lærisveinar sem lokið hafi gagnfræða-
prófi á Möðruvöllum megi setjast
próflaust í þriðja bekk lærðaskólans.
A sama fundi bar og Hjaltalín fram
tillögu um það, að þeir sem tekið
hafi burtfararpróf úr gagnfræðaskól-
um, hafi próflausan aðgang að sjer-
stöku skólunum. Árið 1893 var sam-
bandsmálið enn rætt á fundi kenn-
arafjelagsins, og skýrði prófessor B.
M. Olsen frá í hverja átt gengið hefðu
tillögur þeirra manna, er landshöfð-
ingi hafði leitað álits hjá um að koma
á gagnfræðakenslu eða gagnfræða-
skóla í sambandi við latínuskólann,
og um að koma skólunum í nánara
samband en nú er. Á fundinum var
stungið upp á að kennarafjelagið
skipaði nefnd til að íhuga málið, en
sú tilaga fjekk ekki nægan byr.
Á aðalfundi fjelagsins 1893 var til
umræðu sambandið milli heimilis-
fræðslu og skólafræðsiu, var málið
þar rætt fram og aftur, en eigi gerð-
ar ályktanir um það.
Tveim árum síðar flutti Halldór
kennari Briem erindi um samband
latínuskólans og gagnfræðaskólans á
Möðruvöllum og tillögur þær, sem
komið hefðu fram frá stjórnarvöldum
og kennurum í því máli. Engin á-
kveðin tillaga var gerð um málið á
fundinum, og verður eigi skýrt meira
frá því hjer, með því að eigi mun
kennarafjelagið hafa átt annan þátt í
því en þennan.
Rússtjórnar oð matreiðsluskóli.
Snemma á árinu 1897 var fundur
haldinn í kennarafjelaginu til þess að
ræða um hússtjórnar og matreiðslu-
skóla. Mun það hafa verið að til-
hlutun frú Elínar Eggertsdóttur Briem
að máli þessu var hreyft, og var hún
frummælandi á fundinum. Eigi var
það til lykta leitt þá að sinni, en
skömmu síðar var haldinn annar fund-
ur um það í fjelaginu, og enduðu
umræður þar með svo hljóðandi fund-
arályktun:
Kennarafjelagið álítur hússtjórnar
og matreiðsluskóla í Reykjavík mjög
svo nauðsynlegan, og í fylsta máta
maklegan styrks af almannafje.
Eins og kunnugt er, tóku aðrir það
mál síðan að sjer.
Skólaiðnaðarkcnsla
Jón skólastjóri Rórarinson hafði í
utanför sinni sumarið 1890 kynt sjer
skólaiðnaðarkenslu í Danmörku, og
gekk þar að námi með kennurum
þeim, er skólaiðnaðarnám stunduðu,
til þess að geta síðan kent sjálfir.
Um veturinn eftir skýrði hann frá
máli þessu á kennarafjelagsfundi, og
hvernig því væri komið í útlöndum.
Tók kennarafjelag það síðan til með-
ferðar, og var samþykt á einum fundi
þess, að fundurinn teldi það æski-
legt, að skólaiðnaðarkensla væri tekin
upp í latínuskólanum, og var stjórn
kennarafjelagsins falið að fara þess
á leit við landshöfðingja, að landstjórn-
in tæki málið að sjer til framkvæmd-
ar svo fljótt sem auðið væri. Eigi
varð þó um framkvæmdir að sinni
og tók fjelagið því málið fyrir að
nýju 1893 og fór fram á, að settur
væri á stofn sjerstakur slöjdskóli í
Reykjavík; en til vara að þingið veitti
nægilegt fje til þess að skólaiðnaðar-
kensla verði tekin upp hið bráðasta
við hinn lærða skóla, en siíkt komst
þó ekki á fyr en eftir að reglugerðar-
breytingin varð þar; aftur á móti hófst
skólaiðnaðarkensla við Flensborgar-
skóla.
Kcnsluáböld oð kcnsluboekur.
Eitt af því sem kennarafjelagið tók
I til athugunar þegar í upphafi var það,
hvílík nauðsyn það væri að kennarar
hefðu kensluáhöld og hæfilegar kenslu-
bækur. Á aðalfundi 1889 bar Hjálmar
kennari Signrðsson fram þá tillögu,
að barnaskólar fengju kensluáhöld
borguð að nokkru leyti úr landsjóði.
Fundurinn vildi ekki orða tillöguna
þannig, en taldi það heppilegt, að
barnaskólar gætu eignast nauðsynleg
kensluáhöld, og taldi rjettsýnt, að
kaupa mætti verkfæri fyrir nokkuð af
landsjóðstillagi til skólanna. Var máli
þessu síðan hreyft við og við í kenn-
arafjelaginu, og leítast við að fá því
framgengt, eins og sjá má hjer að
framan, þar sem skýrt er frá skilyrð-
um þeim, er fjelagið vildi að sett væru
um landsjóðsstyrk til barnakenslu.
Á þessum sama fundi voru og
sýnd í fundarsalnum ýms kensluáhöld,
svo sem landabrjef og myndir, og
hafði skólastjóri Morten Hansen út-
vegað þær til sýnis. Sams konar
áhaldasýningar vóru oftar hafðar í
sambandi við kennarafundina.
í sambandi við þetta má geta þess,
að á þessum sama fundi hreyfði