Skólablaðið - 15.06.1909, Blaðsíða 4

tölum og brotum (einnig tuga-
brotum), og hafa leikni í að nota
þær til að leysa úr auðveldum
dæmum, sem fyrir koma í dag-
legu lífi.
4. Hann verður að geta lesið dönsku
með nokkurn veginn framburði
og hafa farið yfir 100 bls. í 8bl.
broti. Hann skal þekkja allra
helstu atriði danskrar beygingar-
fræði, og geta snúið á rjetta
dönskuauðveldum setningumdag-
legs máls.
5. Hann á að hafa numið ágrip af
sögu íslands.
6. Hann verður að hafa nokkra þekk-
ingu á almennri landafræði, og
hafa numið nokkurn veginn ná-
kvæma lýsingu íslands.
7. Hann verður að þekkja allra
helstu dýr og jurtir, einkum hús-
dýrin og gagnjurtir.«
Auk þeirra skilyrða, sem að ofan
eru talin, þarf sá, er komast vill í
annan bekk:
1. Að kunna til hlítar þá ísl. mál-
fræði, sem er framan við ritregl-
ur Valdimars Ásmundssonar.
2. Hafa lesið 150 bls. í 8 bl. broti í
dönsku og geta snúið Ijettu efni
ísl. á dönsku.
3. Kunna þríliðu í reikningi.
4. í eðlisfræði ágrip Smidts aftur að
hreyfingu.
5. í landafræði lýsingu íslands og
norðurálfuna (Karl Finnbogason).
6. í dýrafræði hryggdýrin. (Boas).
7. Biblíusögur Tangs.
8. Mannkynssöguágrip Páls Melsteds
og Porleifs Bjarnasonar aftur að
stjórnarbyltingunni miklu, aó und-
anskildri sögu Norðurlanda.
Q. Vera nokkuð leikinn í að teikna
eftir flatarmyndum.
10. Hafa smíðað að minsta kosti 6
fyrstu smíðisgripina af smíðis-
griparöð þeirri, er kend er við
Náás, og sýna vottorð smíðakenn-
ara síns um, að hann hafi teikn-
að og smíðað þá rjett.
Sá, er komast vill í þriðja bekk
verður enn fremur:
1. Að hafa nokkru meiri þekkingu í
málfræðí íslenskri, þekkja nokkurn
veginn helstu rithöfunda íslenska
eftir siðabót, geta ritað málrjett
og stafrjett ritgjörð um kunnugt
efni.
2. Hafa lesið 100 bls. í dönsku og
geta ritað nokkurn veginn rjett
um Ijett efni.
3. Hafa numið ágrip mannkynssög-
unnar út: bæði þau fyrnefndu.
4. Eðlisfræði Smidts út.
5. Procentureikning, rentureikning,
keðjureglu, fjelagsreikning og
blöndunar.
6. Landafræði út.
7. Skólasögu (Matthías Skard).
8. Mannfræði e.ftir La Cour, hálfa.
9. Oeta teiknað nokkurn veginn eft-
ir einföldum hlutum.
10. Hafa smíðað alls 10 smíðisgripi
af þeim, er fyr eru nefndir.
SKÓLABLAÐIE?
Ef einhver væri tæpt staddur ísjer-
stakri grein eða greinum, er hentug-
ur tími að haustinu áður en skólinn
byrjar, til að fá sjer tilsögn í þeim.
Sjerstaklega get jeg þess, að kennar-
arnir í teikningu og smíði hafa báðir
heitið góðu um að hjálpa í þeim grein-
um hverjum sem þurfa kynni, óg
hyggja þeir, að tíminn frá 1. okt.
mundi hrökkva til, ef hann væri vel
notaður.
Kensla í skólanum er veitt ókeypis.
Heimavist er engin. Námsstyrkur er
ekki mikill meðal margra, 1500 kr. alls.
Reynandi væri þeim, sem þurfa að út-
vega sjer fæði og húsnæði, að hafa
tal af mjer fyrst.
Umsókn um skólann komi fyrir
1. okt.
Magnús Helgason, skólastjóri.
Barnaskolar.
Hreppsnefndir og skólanetndir (eða
fræðslunefndir) sem þurfa að reisa
skólahús, athuga væntanlega að þær
geta eftirleiðis snúið sér til byggingar-
fróðs manns, Rögnvaldar Ólafssonar í
Reykjavík, til að fá leiðbeiningu. Hann
hefir, eins og kunnugt er, leiðbeint
um kirkjubyggingar að undanförnu,
en verður nú og falið að leiðbeina
þeim, sem reisa skólahús.
Auk þess styrks til skólahúsa, sem
getur um í síðasta blaði, má veita
hreppsnefndum lán úr viðlagssjóði
gegn ábyrgð Sýslunefnda alt að 30
þúsund hvort árið (1910 — ’ll) »til að
byggja barnaskóla, sem samkvæmt
fræðslulögunum verður ekki komist
hjá að byggja« (fjárl. 22. gr. 16.).
Bóndaheimili í Mýrasýslu fyrir
40—50 árum.
Eftir O. Hjaltason.
Frh.
IV.
Á næsta bæ við Ásbjarnarstað,
Sleggjulœk, var mentunin í sumu enn-
þá meiri; að minsta kosti voru þar 3
bræður, er báru af mjer í mörgu at-
gjörvi og þekkingu. Faðir þeirra
Guðni var skáldmæltur vel og smiður
besti, og móðir þeirra Hildur líka vel
gefin. Voru þau samt fremur fátæk.
Bræðurnir voru bestu skrifarar, íþrótta-
menn og smiðir, dugnaðarmenn bæði
til sjós og lands og skáldmæltir allir.
Einar, sá elsti, lærði dönsku af sjálf-
um sjer, þýddi norsk kvæði á tslensku,
orti fjölda sálma og kvæða og var
margt þeirra gott. Hann skar út 'ós-
ir og stafi og málaði laglegar myndir.
Hann hjelt danskt myndablað og
átti hnattmynd. Hann þekti margar
plöntur og læknaði með þeim.
Hinir bræðurnir, Þóróljur og Pjetur,
ortu líka fjölda sálma og kvæða og
var margt þeirra fallegt. Peir sungu
prýðis vel og Ijeku nokkuð á hljóð-
færi. Þótti mjer því eins og hátíð
þegar þeir komu. Og Einar var í
fleiru minn fyrsti kennari. Minnistjeg
þeirra ætíð með vinsemd og virðing.
í nærsveitunum voru ekkifáirmenn
líkir bræðrum þessum í allri menning.
Já, væri nú allar sveitir á Islandi
eins mentarikar og Stajholtstungur,
þverdrhlið og Hvitarsiða, og ekki síst
Seltjarnarnes, voru þá, svo held jeg að
mentaástand vort væri þolandi. En
er nú engin sveit á landinu lakar
mentuð, en þær voru þá?
Verklega menningin á mínu heimili
var ekki lítil. Tóvinna var allmikil og
margt smíðað. Mikið var sljettað, og
tún og traðargarðar hlaðnir.’ Melar
og móar gerðir að túni. Hús voru
allgóð handa hverri skepnu, og auk
þeirra skjólgarðar í högum. Altaf
voru nóg hey og aldrei horfellir. Kál-
garðar voru 4, og fjekst ofttalsvert úr
þeim. En fræ var ekki ætíð hægt að
fá gott á þeim dögum. Bæjarhús
voru allgóð, en heldur rúmlítil. Glugg-
ar voru margir og einn á hjörum og
birta sæmileg.
Gestastofa var þar, og í henni rúm,
borð og spegill ogsvomyndirá veggj-
unum. Matur var þar nógur og góð-
ur. Og skemtanir talsverðar, þar var
oft spilað, en aldrei uppá peninga.
Siðferði var þar víst í góðu meðal-
i lagi. Blót og óhreint tal var harð-
lega bannað, og eins það, að skopast
að gestum. Öllum gestum var vel
tekið og öllum snauðum vikið. Kom
þar oft förufólk og fór aldrei tóm-
hent. Enda var Húsmóðirin, fóstra
min, valkvendi mesta. Ekki veit jeg
hvað hún og aðrir þar hefðu sagt, ef
sveitarómagi hefði verið settur hjá í
nokkru. Sjálfsagt þótti, að sjerhver
vinnukind og sveitarlimur hefði sama
mat og allir aðrir. Húsbóndínn sjálf-
I ur átti í engu betra en aðrir á bæn-
Meðlimir ”Hins íslenska kennarafielasís”
eru beðnir að greiða árstillög sín til Sigurðar
kennara Jón ssonar, Laufásveg 35 íReykjavík.
KESBAEASTÖBUR
Vlfi LÁTRA- OG HESTEYRAR-
SKÓLA I SLÉTTUMREPPI ERU
LAUSAR. UMSÓKNARFRESTUR
TIL 15. ÁC. N. K. KENSLU-
TÍMI FRÁ I. OKT. TIL 30. APR.
LAUN 540 KR. .
Útgejandi:
HIÐ ISLENSKA KENNARAF/ELAG.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
/ÓN ÞórariNSSON.
Prentémíðja D. 0stlunds.