Skólablaðið - 15.12.1909, Síða 1

Þriðji árgangur.
24. tb.
Kemur út tvisvar í mánuði.
Kosiar 2 kr. á ári.
Auglýsingaverð: 1 kr. þuml.
Afgr. Bergst.str. 27.
1909.
M SkólaWaðsins
M.
Á ársfundi hins íslenska kennara-
fjelags 15. júní 1908 var samþykt, að
fjelagið gerðisteigandi »Skólablaðsins«,
og fór afhending þess fram 17. des-
ember sama ár; en stjórn kennara-
fjelagsins skyldi annast útgáfu blaðs-
ins til næsta aðalfundar. Hann var
haldinn 19. maí þ. á. ,Á þeim fundi
bættust 22 nýir menn í fjelagið Stjórn
kennarafjelagsins var enn falin útgáfa
blaðsins til nýárs.
Á þessum íundi stóð fjárhagur blaðs-
ins svo tæpt, að tvísýnt þótti að það
gæti haldið áfram að koma út eftir
nýárið (IV. árg.) nema "kaupendum
fjölgaði til muna. Fundurinn gaf því
stjórn kennarafjelagsins umboð til að
gera ráðstafanir um útgáfu blaðsins
eftir því sem horfurnar yrðu um ára-
mótin. Hún hefur nú á fundi hinn
5. þ- m., samkvæmt áðurnefndu um-
boði, tekið þá ákvörðun að fresta út-
gáfu Skólablaðsins til næsta ársfund-
ar, sem væntanlega verður haldinn í
maí eða júní n. á.
Svo standa þá sakir.
En hvað veldur? — mun margur
hugsa. Pví er fljótt svarað: fjárþröng
fjelagsins.
Kennarafjelagið átti nokkurn sjóð
— um 1000 kr. — þegar byrjað var á
útgáfu Skólablaðsins fyrir 3 árum.
Fyrstu tvö árin, styrkti fjelagið útgáfu
blaðsins með 300 kr. á ári, og þegar
því var afhent það, tók það að sjer
skuldir þess (c 600 kr) og eignir.
fJar sem stjórnin sá sjer ekki fært
að byrja útgáfu 4. árgangs með því
fje, sem fyrir hendi er, tók hún þá á-
kvörðun. sem áður er getið, að fresta
útgáfu þess til ársfundar að vori.
Það verður þá undir honum komið,
hvort blaðið lifir eða deyr, eða hvort
það kemur eftirleiðis út í breyttu líki
eða sama.
Enginn minsti efi leikur á því, að
kennarastjettin og þeir menn á land-
'nu> sem mest sýsla við fræðslumálin,
svo sem fræðslunefndir og skólanefnd-
ir, muni óska þess, að sjerstakt rit
verði eftirleiðis gefið út um fræðslu-
mál. En það þarf meira til en að
óska þess. Og þeir sem lesa blöð,
þurfa rneira að gera en að lesa þau
sjer til gamans og gagns. Peir þurfa
að muna eftir því að borga þau —
en það vill stundum gleymast.
I hinu ísl. kennarafjelagi eru nú
um 90 manns. Ef þessir 90 menn
vilja halda úti blaðsnepli, þá er eng-
inn efi um það að þeir geta það.
En undanfarandi ára reynsla bendir
óneytanlega á það, að viljann til þess
vanti, — alment. Einn og einn kenn-
ari hefur stutt blaðið heiðarlega, en
aðeins örfáir eru þeir.
í kennarafjelaginu er.nóg af ritfærum
mönnum til að gera blað læsilegt.
Aðrir geta veitt því mikilsverðan stuðn-
ing með því að afla því útbreiðslu.
En þessir góðu menn hafa iegið á
liði sínu hingað tii, og því hefur
Skólablaðið ekki verið eins læsilegt
og það mátti vera, og ekki aukist
kaupendur svo sem við mátti bú-
ast.
Ritstjórn blaðsins tókst jeg á hend-
ur fyrir kennarafjelagið einungis af
því að ekki var auðið að greiða nein
ritstjóralaun, en vissi vel, að jeg hefði
engan tíma til að leggja þá vinnu í
útgáfu þess, sem nauðsynlegt var.
Treysti þá og því, að kennarar og
aðrirgóðirmenn »íædduþaðogklæddu«
svo að það þyrfti hvergi að skamm-
ast sín. Nú lýst mjer svo á blikuna,
að eg vil ekki bjóðast til að gera
það lengur, enda tel það af ýmsum
ástæðum þessu málefni fyrir bestu.
En ekki vil eg trúa því fyr en í
fulla hnefana, að kennarafjelagið uni
því, að láta rit kenslumála niður falla
með öllu.
Auk þess sem áður var á vikið, að
kennarafjelaginu vex bolmagn, og
hlýtur að eflast eftirieiðis meira en
hingað til, eftir því sem fleiri menn
dreifast um Iandið með kennarament-
un, og þá væntanlega áhuga um
kenslumál, þá koma uðvitað smátt og
smátt upp kennarafjelög út um alt
land, sem finna þörfina á því að eiga
andleg viðskifti sín á milli. Eftir því
sem kennarafjelög og einstakir kenn-
arar skilja betur starf sitt og fá meiri
áhuga á því, eftir því verður þörfin
meiri, og krafan ákveðnari um að
eiga sitt eigið málgagn. Og eftir því
sem áhugi alþjóðar vex á barnaupp-
eldinu, eftir því stendur kennarastjett-
in betur að vígi að halda úti blaði
sjer að skaðlausu. Það blað eða rit,
ætti að vera fjöllesnasta blað landsins,
eiga erindi »inn á hvert einasta heimili«.
Framtíðarhorfurnar hafa því aldrei
verið glæsilegri en nú til að halda
úti slíku riti.
»Tímarit um uppeldi og mentamál«
lifði í 5 ár, Kennarablaðið eitt ár. Pá var
fátt um mentaða lýðkennara í landinu.
Og þessum ritum hjeldu úti einstakir
menn, að vísu að nokkru leyti með
styrk af sjóði hins íslenska kennara
fjelags, en mjög af skornum skamti.
þó að »Skólablaðið« sofi nú fyrstu
mánuðina af næsta ári, mun það
efaiaust vakna með vorinu í einhverri
mynd.
Kennarar og aðrir góðir menn, sem
skilja það að sjerstakt rit er lífsnauð-
syn fyrir merkasta mál þjóðarinnar,
láta væntanlega svo greinilega til sín
heyra, að kennarafjelagið verði að
finna einhver ráð til þess að halda
áfram útgáfu «Skólablaðsins« eða öðru
þvílíku riti. Hætt við að einstakir
menn leggi ekki út í það, ef kennara-
fjelagið uppgefst eftir hálft annað ár.
J- A
A rússnesku bóndaheimili.
Forugur er vegurinn, sem liggur
að lágu timburhúsi. Kringum húsið
eru kartöflugarðar og kálgarðar en
sjaldan getur þar að líta trje, eða ann-
an gróður.
Vjer göngum inn úr fordyrinu og
stöndum þar andspænis líkneski dýrð-
lingsins; það stendur úti í horni gegnt
dyrum. Rjett-trúaðir gestir hneygja
sig fyrir því.
Ekkert er til prýði í stofunni annað
en luralegt borð og stólar af sama
tagi — og svo ofninn. í hann er
lagt óspart í vetrarkuldanum.
En loftið er ekki ávalt sem best í
þessum baðstofum. Par ægir ýmsu
saman, mönnum og skepnum. Kálf-
arnir hafðir í hýrunni hjá fólkinu.
Um háttutímann skríða börnin upp