Skólablaðið - 01.09.1911, Blaðsíða 1

SKOLABLAÐIÐ
-----@sss®--
FIMTI ÁRGANGUR
1911. Reykjavík, 1. september.
9. tbl.
um islenskar málfræðisbækur í móðurtungu vorri, er út hafa komið á
siðustu árum (1908—1911).
Frh.
Þriðji þáttur cr Beygingarfræði og byrjar fyrst á veiku beyg-
ingunni. Þar getur mér eigi rétt fundist að segja um orðsem
»steðji« o. s. frv. að þau skjóti nú inn j í nf. eint., því þetta j
á þar heima frá upphafi; miklu réttara er að segja að þessi orð
hefði fyrrum slept j úr í nf. eint. á sama hátt sem það var yf-
irleitt látið hverfa hvervetna þar er i fór á eftir. í sumum orðum
svo sem bryti, aðili, er j nú einnig slept í öðrum föllum, en
það mun koma af því, að þau eru nýtekin upp aftur úr forn-
málinu og hafa menn þá látið j-lausu myndina í nf. villa sigog
sett þar bryti f. brytji, sem væri rétta myndin nú, en svo hefir
þetta Ieitt af sér ranga mynd í hinum föllunum. Raunar hafa
þessi orð algert sömu beygíngu sem tínti og var því óþarfi að
vera að skifta þessu. Um orðin þau, er k eða g fer á undan i
í nf. t. d. höfðingi, einvirki er mál til komið að segja það, að
þar væri langréttast að rita j, með því að það á þar heima og
kemur fram í öðrum myndum orðsins, og skrifa því höfðingji —
höfðingja, einvirkji — einvirkja alveg sem steðji—steðja-, en aftur
náungi — náunga á sama hátt sem floti—flota. Þetta um ji,
einnig á eftir g og k, á annars heima alstaðar þar í orðabeyg-
ingum sem j að réttu fari á að vera. Það er kent t. d. að mað-
ur eigi að rita taki, takendur (af taka) á sama hátt sem fari,
farendur (af fara) og láta þar eigi ið ranga innskots:/ villa sig