Skólablaðið - 01.02.1912, Blaðsíða 8

24
SKÓLABLAÐIÐ
breyta gerð og bardagahættir breytast, en margar ódáðafúsar hvat-
ir ráða enn i dag; vörumst þá vel, sem á bakið bíta.
Alt of lítið lesa menn vísumar í fornsögunum; kostar þó
ekki mikið erfiði að kynnast þeim, þar sem skýringar fylgja nú
útgáfu Sigurðar Kristjánssonar. Fögur orðatiltæki og regluleg-
ar spásagnir í sumum vísunum. Bergjum því vel á himinveig-
um fornskáldskaparins, þær svíkja oss eigi,
Eddurnar þekkja mjög fáir menn, og er undarlegt, jafnhægt
sem þó virðist að njóta þeirra, fyrir skýringar þær, er íylgja.
Söguruslið situr fyrir hjá of mörgum. Og víða hætt þeim
fagra sið að lesa fornsögur hátt á vetrarvökunni. Vonandi, að
lestur þessara rita eflist og verði æ skynsamlegri eftir því, sem
á tíma líður. Enginn vill skifti, vona ég, á ísl.sögunum og út-
lenda »rómana« ruslinu. Ef skiftin þau gerðust, mætti sannar-
lega ætla, að skammsýnisöld væri upp runnin.
»Kröpp eru kaup
ef hreppik Kaldbak,
enn ek læt akra.«
Á hverju heimili á landinu, þar, sem nokkur Iesþrá ríkir,
ætti allar íslendingasögur ásamt Eddunum og þáttunum 40 að
vera til. Gimsteinn bókmentanna hér á Norðurlöndum í hverri
baðstofu á íslandi!
Rímur & riddarasögur.
Ekkert »holtaþokuvæl« heyrist nú lengur í baðstofunum ís-
lensku á vetrarkvöldunum löngu, En ekki tekur betra við, þar
sem iðjulaus Iýður situr í æsandi skapi undir heimsku þvættingi
alla kvöldvökuna, 3: þar, sem Iesin eru útlendu sorpritin íslensk-
uðu. »HoItaþokuvæI«, nafnið á rímnakveðandi, upprunnið í
tíð Fjölnismanna, þegar æsingaöldurnar stigu sem hæst móti rím-
unum.
Og riddarasögurnar mega fylgja með. — Fullgeyst þykir
sumum gömlu mönnunum Jónas og Konráð hafa reitt hjör sinn
móti rfmum og riddarasögum. En annað tveggja var að duga
eða drepast. Málvillurnar hjá rímnaskáldunum hraparlegar, orð-
in úr Eddu beygð skakt, andlaus efnismeðferð. Helminginn af
ruslinu skildu menn illa, en þulið var það samt. Líklegt sem