Alþýðublaðið - 09.06.1965, Blaðsíða 7

Þjóðleikhúsið:
MADAME BUTTERFLY
Ópera í þremur þáttum. Texti
eftir L. Illica og C. Giacosa,
byggður á smásögu eftir J. L.
Long og leikriti eftir David
Belasco.
Tónlist: Giacomo Puccini
Hljómsveitarstjóri: Nils Gre-
villius
Leikstjóri: Leif Söderström
Leikmynd: Lárus Ingólfsson
Búningateikningar: Leif Söder-
Ström
Hljóðfæraleikarar úr Sinfóníu-
hljómsveit íslands leika.
SKYLT er að geta þess í upp-
hafi máls að undirritaður hefur
mjög takmarkaða ánægju af óper-
um, og þaðan af minni þekkingu
á óperulistinni sjálfri. En v.egna
fjarveru reglulegs tónlistargagn-
rýnanda Alþýðublaðsins fór svo að
ég sá frumsýningu Þjóðleikhúss-
ins á Madame Butterfly á
fimmtudagskvöldið var, og er því
skylt að láta uppi eitthvert álit
á henni. Og sýningin virtist mér
að öllu samanlögðu verulega
skemmtileg, smekkleg og falleg;
hún var einhver ánægjulegasti
viðburður í leikhúslífi okkar í vet-
ur. Eflaust verður þessi sigur að
veruiegu leyti þakkaður hinum
erlendu gestúm leikhússins,
hljómsveitarstjóra, leikstjóra og
aðalsöngkonu. En sýningin var
um leið áminning þess að tíma-
bært er orðið aö taka upp skipu-
legrr óperuflutning hér en verið
hefur td þessa, koma upp fyrsta
vísi að reglulegum óperuflokki við
Þjóðleikhúsið. Leikhúsið hefur
unnið merkilegt brautryðjenda-
starf í óperuflutningi hérlendis á
undanförnum árum; nú er mál til
komið að stíga næsta skrefið.
Alíslenzk ópera hlýtur að vera
lokamarkið.
Madame Butterfly mun teljast
til þeirrar stefnu í óperugerð sem
nefnd er „verismi”. Veristarnir
leitast við að lýsa eðlilegum
mannlegum tilfinningum, raun-
hæfu mannlegu umhverfi og
veruleika í andstæðu við öfgar
rómantískrar óperu; þetta er ein
hvers konar raunsæisskóli óper-
unnar. í þessu falli byggir Pucc-
ini tónlist sína á raunalegri ástar-
(eða ástands-) sögu frá Japan; þar
blandast saman forstokkuð kyn-
þáttahugsun og yfirdrifin væmni í
lieldur en ekki klénan reyfara.
En á þessum grundveíli rís til-
komumikil tónsmíð Puccinis; því-
lík mótsögn efnis og anda virðist
órjúfandi þáttur óperulistar, hvort.
sem hún kallar sig rómantiska
eða raunsæilega.
Þjóðleikhúsið hafði, að vanda
sínum við óperusýningar, fengið
erlenda gesti til þátttöku og Jeið-
sagnar í sýningunni. Og það voru
sem sagt þeir sem báru hana fram
til sigurs. Þetta má samt engan
veginn skilja sem aðfinnslu að ís-
Rut Jacobson og Guðmundur Jóns
son.
lenzku söngvurunum þeir sýndu
einmitt ljóslega að hér er til efni-
viður til fullgildra óperusýninga
undir verðugri stjórn. Hana höfðu
tveir gestir leikhússins með hönd-
um þessu sinni: Nils Grevillius
hljómsveitarstjóri og Leif Söder-
ström leikstjóri og hefur stai’fið
með þeim eflaust verið íslenzku
óperufólki lærdómsríkt. Sviðsetn-
ing Leif Söderströms virtist mjög
fallega og vandvirknislega unnin;
sýningin var alla tíð hreinasta
augnayndi. Leiktjöld Lárusar Ing-
ólfssonar voru með hans beztu
verkum, stíllirein og falleg og
stuðluðu mjög að þokkafullum
blæ sýningarinnar. En djásnið í
þessari umgerð var Madame Butt-
erfly sjálf: sænska söngkonan Rut
Jacobson. 1 túlkun hennar fór
saman blæfögur tíguleg rödd og
þokkafullur leikur: heimsókn
hennar mun vera með minnis-
verðari atburðum á íslenzku óperu
sviði til þessa.
Af öðrum leikendum vöktu eink-
um áthygli Guðmundur Jónsson,
sviðsgáfa hans virðist jafn ó-
brigðul og söngröddin; Svala Niel-
sen sem fór mjog fallega með
hlutverk Suzuki; Sverrir Kjartans
son sem Goro hjónabandsmiðlari;
og Hjálmar Kjartansson í litlu
hlutverkj ofstopaklerks. Og ekki
má gleyma ungri snót, Sólveigu
Aðalsteinsdóttur, sem var barnið
í leiknum og átti hvers manns
hjarta á sviði og í sal. — Sýn-
ingunni var virktavel tekið og á
efiaust velgengni fyrir höndum á
sviði Þjóðleikhússins. En mest
væri um það vert að vísu, ef hún
yrði upphaf reglulegra óperustarfs
hér en tíðkazt hefur til þessa.
1 Ó. J.
Rut Jacobson, gestasöngkona
Þjóðleikhússins að þessu sinni,
syngur Madame Butterfly og gerir
hlutverkinu hin ágætustu skil. —
Röddin er blæfögur og hún beitir
henni kunnáttusamlega og af
fyllsta öryggi.
Guðmundur Guðjónsson syngur
hlutverk Pinkertons. Röddin á það
til að verða aðeins hrjúf, en yfir
leitt beitir Guðmundur henni af
smekkvísi og frammistaðan í heild
er góð. Hreyfingar hans á svið-
inu eru sérlega léttar og fjaður-
magnaðar, enda mikill leikfimis-
maður.
Guðmundur Jónsson syngur
hlutverk konsúlsins og hefur oft
haft-stærri og veigameiri verkefni
að leysa. Hann skilar hlutverkinu
af öryggi hins mikla söngvara, sem
hlotið hefur eldskírn sína í hlut-
verki Rigolettos.
Svala Nieisen syngur hlutverk
Suzuki, þjónustustúlku og sel-
skapsdömu, og gerir það með
stakri prýði. Raddir þeirra ungfrú
Jacobson falla ákaflega vel saman
og var sérstök unun að heyra söng
þeirra saraan í öðrum þætti.
Sverrir Kjartansson syngur hlut
verk hjónabandsmiðlarans af ör-

FIÚ FIÐRILDI
yggi. Röddin er góð en mætti ef
til vill vera dálítið skólaðri.
Ævar Kvaran syngur nokkrar
strófur í hlutverki japansks að-
alsmanns, hrjúfri röddu, sem
stingur dálítið í stúf við þann ynd-
isþokka, sem mér finnst einkenna
sýninguna.
Þjóðleikhússkórinn kemur fram
í fyrsta þætti og skilaði sínu hlut
verki vel.
Nils Grevillius, hinn sænski
stjórnandi, hefur sýnilega náð
fram því bezta, sem hægt var að
ná, hjá söngvurunum og hefur
Rut Jacobson og Svala Nielseni
í liúutverkum sínum.
skapað þarna sýningu, sem frá
söngrænu, og að mínu viti leik-
rænu, sjónarmiði jafnast fyllilega
á við það bezta, sem við höfum
séð hér áður. Um það, hvort Ma-
dame Butterfly hafi endilega verið
sú ópera, sem flytja þurfti nú, má
að sjálfsögðu deila, en það hagg-
ar ekki þeirri staðreynd, að vel
hefur verið unnið, og árarigurinn
er mjög ánægjulegur. — G. G.
r Í öllum
kaupfélagsbúdum
ALÞYÐUBLAÐIÐ - 9. júní 19&5 J