Alþýðublaðið - 16.06.1965, Blaðsíða 7

Sigurður A. Magnússon
ALÞINGI OG .HEIMSMET f FÁVITASKAP'
Þar sem annar ritstjóri Alþýðu | væri á góðum vegri með að gera
biaðsins, Benedikt Gröndal, hef ' Alþingi; að vettvangi lýðskrumara.
lir sýnt mér þann óvænta heið ’ Ég kallaði Alþingi hvorki bræffra
ur að verja sunnudagsgrein sinni, ' lag ósómans, andstyggilegt, né
„Um helgina",. til að andmæla j þjóffhættiilegt, heldur sagði að
grein eftir mig, sem birtist í Fálk það bræðralag um ósómann, sem
anum fyrir helgi, vildi ég mæl | alþingismenn hefðu gert með sér,
ast til að blaðið birti eftit;farandi j væri ekki einungis andstyggilegt
athugasemdir við hana- Að vísu
kveður ritstjórinn ,,ekki hægt að
ræða í alvöru við mann, sem leyf
ir sér svo óvandaðan málflutning,
sem Sigurður hefur gert“, en ég
ætla samt að ganga út frá því,
að hann hafi skrifað grein sína í
alvöru, og haga athugasemdum
mínum í samræmi við það.
Benedikt byrjar á að „tilfæra
nokkur ummæli" mín um Alþingi,
en fer þannig með þau, að hvergi
er tilfærð heil setning, heldur
eru einstök orð og órðasambönd
rifin úr samhengi og látið líta svo
út sem grein mín hafi verið sam
felldur óhróður og stóryrði um
Alþingi. Þessu mótmæli ég eindreg
ið og vil hvetja lesendur Al-
þýðublaðsins til að kynna sér grein
ina, áður en þeir kveða upp dóma
sína.
Ég sagði hvergi, að Alþingi væri
óþolaudi fyrjr hálfkák, heldur
benti á, að fjarvistir þingmanna
langtímum saman væru óþolandi
og hálfkákið sem af því leiddi
væri sóun á tíma og fjármunum.
Ég sagði ekki að Alþingi væri viff
undur, heldur að eyðurnar í lög
gjafarstarfi þess væru aff verffa
hreint viðundur. Benti ég í því
sambandi á iðnlöggjöfina, vinnu
löggjöfina, fræðslulögin og hús
næðismálalöggjöfina, sem og Há
skóla Xslands og Landsbókasafn
ið. Ég sagði að lögin um Þjóðleik
húsið væru heimsmet í fávitaskap
ábyrgra aðilja, og tel óþarft að
færa rök að því hér. Ég taldj ekki
störf Alþingis píágu í landinu,
heldur sagði að sú árát+a þing
manna að vilja liafa bein afskipti
heldur beinlínis þjóðliættulegt, og
tilfærði eitt dæmi í því sambandi
sem ritstjórinn ræðir nánar síðar
í grein sinni.
Ég hefði vissulega kosið, að á-
byrgur ritstjóri og þingmaður
færi varlegar með staðreyndir en
Benedikt Gröndal gerir í grein
sinni, ekki sízt meðan hann væn
ir aðra um óvandaðan málflutn
ing, og fróðlegt hefði verið að
sjá hann hrekja einhverjar þeirra
staðhæfinga sem hann vitnar í
með villandi hætti. Hann virðist
ekki sjá ástæðu til þess, en gerir
hins vegar hinar afbökuðu tilvitn
anir að inngangi fimm athuga
semda, sem eiga að leiða. í Ijós,
i að grein mín sé frá upphafi til
enda glótulaus vaðall. Ég hef
ekki látið sannfærast um að svo
sé af skrifum ritstjórans og skal
nú færa fyrir því nokkur rök, að
ég hafi ekkj farið með staðlausa
stafi.
10 Ég gagnrýndi fjarvistir þing
manna og látlaus hiaup varaþing
manna í skörðin og kvað þetta
bæði vera sóun á tíma og pening
um- Benedikt upplýsir, að þing
menn séu „sviptir kaupi, ef þeir
fara af þingi néma þeir séu
veikir eða fari í beinum erindum
íslenzka ríkisins." Þetta var mér
fullk,omlega ljó-st, enda breytir
það engu um, að skattgreiðendur
leggja til þingfararkaup allra vara
þingmanna utan af landi, og sú
upphæð mun vera orðin rífleg,.
þegar höfð eru í huga sífelld og
vaxandi skipfi á þingmönnum um
þingtímann.
2.) Ég ræddi um sérfræðinga,
is. Vill Benedikt Gröndal kannski
halda því fram, að prófessor Ó1
afur sé heimild, sem ekki sé
takandi mark á, eða að hann sé
ekki ábyrgur orða sinna?
3.) Benedikt Gröndal andmæl
ir þeirri fullyrðingu, að lögin um
Rannsóknaráð ríkisins (eða
„Frumvarp um rannsóknir í þágu
atvinnuveganna") hafi mjög al
varlega vankanta vegna þess að
ekki var Ieitað til allra þeirra
sérfræðinga sem þar eiga réttilega
hlut að máli. Sé það rétt sém
Benedikt segir, að leitað hafi ver
ið til „ótal stofnana" (minna mátti
það ekki vera), og að fá mál
hafi „eins lengi og rækilega ver
ið undirbúin, áður en þau voru
lögð fyrir Alþingi," þá undir
strikar það einungis það sem ég
var að benda á. Samkvæmt upp
pottinn er búið. Hitt jaðrar við
grín að í slíku ráði skuli sitja
sjö alþingismenn, og ber allt að
sama brunni um vaxandi umsvif
þeirra á öllum sviðum þjóðlífsins
Vjð skulum setja sem svo, að
þessir sjö menn sitji fund ráðsins
að morgni og taki þátt í að sam
þykkja beiðni um fjárveitingu frá
Alþingi, haldi síðan í þingið eftir
hádegið og greiði þar atkvæði um
beiðnina sem þeir samþykktu um
morguninn- Ef þetta er ekki skop
mynd af vestrænu þingræði
er ég ekki með á nótunum!
af framkvæmdum í stað þess að ( en saggi. hvergi að ríkisstjórnin
hafa eftjrlit með þeim eins og j misnotaði þá óspart, eins og Bene
lög gerðu ráð fyrir, væri orðin
hrein plága á íslandi og s*órhættu
leg íýffræðinu í landinu. Ég benti
á, að bein þátttaka þingmanna í
framkvæmdum (seta þeirra í verk
smiðjustiórnum, bankaráðum. út
varp.sráði osfrv.) gerði Albinei
að sérréHindaklíku. Ég kvað það
vera gmthlægilegt, að í útvarns
ráði sætu ritstiórar þriggja helztu
stjórnmálablaða landsins, sem iafn
framt eru alþingismenn, og vhti
það pn'ití-ka gerræði sem þráfald
lega hefur komið í liós í sambandi
við út.hlutun flokksliollra stiórn
málamanna á ílistamannafé. Ég
kvað það vera siðleysi að heimila
bankastiórum se+u á Albingi og
tengia bannig neningavaldið í lan^
inu við löggiafarvaldið og stióre
mábbaráttuna. Ég kvað þetta
bandalag peningavaldsins og
stjórnmálanna eiga meirj þátt í
íslenzkri f jármálaspiílingu en
margan grunaði.
Ég sagði ekki að Alþingi væri
vettvangur lýffskrumara, heldur
að óhóflegur fréttaflutningur
blaða og útvarps af þingstörfum
dikt Gröndal fullyrðir, heldur
sagði ég að það hefði viljað brenna
viff að stjórnmálaflokkarnir notuðu
sérfræðinga til að styðja sig í
ýmsum lítt hugsuðum málum (sbr.
t.d. sjónvarpsmálið). Benedikt
kveður það fjarstæðu, að stjórnar
andstaðan eða einstakar þing
nefndir eigi ekki kost á sérfræði
legrj aðstoð til að kanna, hvern
'g um málin sé búið af hálfu rík
'sstjórnarinnar. Staðhæfing rit-
stjórans stangast hér óþyrmilega
á við þær upplýsingar sem Ólafur
•lóhannesson, prófessor og alþing
tsmaður. gaf á fundi með nokkrum
menntamönnum af öllum flokkum
'iar sem hann ræddi hlutverk og
starfshættj Alþingis- Hann lagði
'herzlu á, að einn megingallinn
á starfsháttum Alþingis væri ein
mitt sá, að stjórnarandstaða og
þingnefndir ættu ekkj ko=t á sér
fræðilegri aðstoð- Fróðlegt væri
að fá úr því skorið, hvor hátt
virtra þingmanna fer með stað
lausa stafi. Ég vísa á bug að-
dróttunum um, að ég hafi ekki
nennt að kynna mér störf Alþing
Sigurffur A. Magnússon.
lýsingum sérfræðings, sem fylli
lega er takandj mark á, Magnúsar
Magnússonar prófessors, eru þeir
vankantar á umræddum lögum,
að hið nýja rannsóknaráð hefur
annað hvort fengið rangt hlutverk
eða samsetning þess er algerlega
ófullnægjandi og nánast út í hött.
Samkvæmt lögunum á ráðið að
hafa yfirumsjón með rannsóknum
í þágu atvinnuveganna, en það á
líka, samkvæmt málsgrein sem
iskotið var inn undir lok umræðn
Ur því farið er að fjölyrða um
þe-si lög, mættj líka minna rit
■stjórann á meðferð Alþingis á
frumvarpinu um náttúrufræði
stofnunina, sem er annað ískyggi
legt dæmi um fullkomið handa
hóf í afgreiðslu mála, þar sem
sérfræðingar eiga hlut að máli.
4. ) Benedikt Gröndal upplýsir
mér til óblandinnar ánægju, að
Atþingi og ríkisstjórnin hafa loks
gert bræðralag gcgn þeim ósóma,
sem tíðkaðist fram á síðasta ár að
albingismenn skömmtuðu sjálfum
sér skattfriðindi. Skal ég fúslega
f allast á, að þetta dæmi var óheppi
lega valið, úr því svona giftusam
leaa hefur tiij tekizt í þessu til
felli, en í grein minni voru mörg
fleiri dæmi um bræðralag ósóm
ans sem ég gagnrýndi, og er orð
in brýn þörf á róttækum aðgerð
um á þeim vettvangi- Má bar t d.
nefna setu þingmanna í stjórnum
ftestra eða allra fyrirtækia sem
tengd eru ríkiriu. bankaráðum, út
Varasráði, verksmiðirxstiórnum,
úthlutunarnefnd lis*amannafiár
o.s.frv. Með bensu háttalagi hafa
aitbinaismenn mvndað „nýia stétt“
og siela hraðbvri inn í hið sov
ézka alriki, þó því sé afnehað í
orði.
5. ) Um greindarvísitölu alþing
ismanna er erfitt að rökræða. Þar
kemur til persónulegt mat hvers
og eins, enda er það gamall og
þjóðlegur isiður á íslandi að skegg
ræða um gáfnafar náungans. Ég
tók reyndar þannig til orða að
greindarvísitala íslenzkra þing
manna mundi vera hin lægsta sem
um. Alþjóð er að sjálfsögðu kunn
ugt um margt af því, en eitt ský
lausasta dæmið á liðnum vetri var
tillagan um að koma á fót háskóla
á Akureyri. Enginn háttvirtr.%
þingmanna varð til að andmæla
þessari furðulegu tillögu, og hef
ég leyft mér að túlka það sem
bendingu um greindarskort, nema
annað verra komi til. Af tvennu
illu tel ég nefnilega hugleysi hálfu
ámælisverðara en skort á greind.
Ég skal geta þess hér til fróð
þá leiks, að ég er engan veginn einn
um þessa skoðun á íslenzkum þing
mönnurii. í vetur sagði einn af
framámönnum ungra sjálfstæði.9
manna við mig, að illt væri til
þess að vita, að ístjórnarflokkam
ir ættu ekki frambærilega þing
menn í ráðherraembætti, ef svo
hörmulega tækist til, að flugvél
færist með ríkisstjórnina. Ég geri
ekki ráð fyrir að stjórnarandstað
an sé betur á vegi stödd að þessut
leyti. Um þá staðhæfingu að ég
hafi svívirt þingmenn Afríkuríkja
sérstaklega vil ég einungis segja
að hún er úr lausu lofti gripin.
Ég nefndi „frumstæðustu nýfrjáis-
ríki Afríku“ án þess að tiltaka.
hver þau væru, en þykist mega
fullyrða að ástandið sé liarla bág
borjð í sumum þeirra (t-d- þar
sem flestir menntamenn hafa*
verið hraktir úr landi), og koma
þar til félagslegar og sögulegar
orsakir sem ekki er til að dreifa
á íslandi.
arleysi), að hafa umsjón með und
irstöffurannsóknum, svo fremi þær
séu ekki stundaðar af Háskóla
íslands. í reyndinnj felur þetta
í sér, að ráðið kemur til með að
hafa umsjón með nálega öllum
raunvísindarannsóknum í landinu.
Tij þessa hlutverks er það engan
veginn fallið, þar eð ráðsmenn
skortir bæði menntun og reynslu
til að gegna því. Ráðið er nefni
lega með þeim furðulega hætti
saman sett, að þar er þriðjungur
inn alþingismenn (sjö), sjöundi
hluti frá Háskóla íslands (þrír)
og hinir ellefu frá hinum ýmsu
ranrisóknastofnunum, svo sem
Búnaða/rfélaginu, Fiskideild o:s.
frv. Nú er ljóst, að t.d. rannsóknir
í læknisfræði ættu að vera eitt
þeirra mikilvægu verkefna, sem
ráðið hefði umsjón með, en það
má virðast útilokað eins og i
anna ( að Í>ví er virðist í hugsun um getur } 'öggjafarsamkundu
sjalfstæðg nkis, þegar fra væru
talin frumstæðustu nýfrjáls ríki
Afríku. Þetta persónulega mat
mitt styðst m.a. við það sem al-
þingismenn hafa látið sér sæma
að segja og láta ósagt í þingsölun
Ég víSa þeirri fullyrðingu heim-
til föðurhúsanna, að Benedikt
Gröndal hafi fært rök að því, að
ég „viti mjög lítið um Alþingi eða-
störf þess“ og hafi enga tilraun.
gert til að kynna mér það, áður
en ég skrifaði títtnefnda grein.
Hins vegar hefði verið bæði fróð
legt og kannski gagnlegt, að rit
stjórinn hefði tekið til meðferðar
þau atrjði í greininni, sem hann
telur ástæðu til að ræða — án
þess að gera það! Tilburðir hans
til að hreinþvo sjálfan sig og stalí
bræður sína hafa því miður ekki
orðið ti'l að auka álit mitt á hinni
„virðulegu stofnun", en tilgang
urinn með skrifum mínum í Fálk
ann var öðrum þræði sá að vekja
máls á ráðistöfunum til að efla með
þjóðinni virðingu fyrir æðstu stofn
un hennar. Það er ekkj á færi
annarra en alþingismanna sjálfra.
Með þökk fyrir birtinguna.
Sigurður A. Magnússon.
Kðupum hreinar tuskur
PRENTSMIÐJA ALÞÝÐUBLAÐSINS
ALÞÝÐUBLABIÐ - 16. júní 1965 J