Alþýðublaðið - 21.07.1965, Blaðsíða 8

Meiri áhugi, betri skiln-
ingur á list leikhússins
Ólafur Jónsson ræðir vi5 Svein Einarsson, leikhússtjóra
Það eru breytingatímar hjá Leik
félagi Reykjavíkur. Félagið hefur
í aldrei leikið jafnmikið og í vetur
né við neitt þvílíka aðsókn. Nú
• i vetur urðu áhorfendur 41 þús
:•[ und talsins, sýningar alls 218 á
: 9 verkefnum, en fyrir 3—4 órum
i var vetrarstarf Leikfélagsins vana
| lega um það bil 100 sýningar á
j 3 eða 4 viðfangsefnum. í haust
fastréð Leikfélagið hóp leikara
, fyrsta sinni, 7 talsins, og að hausti
i er áformað að fjölga enn fastráðn
; ium leikurum félagsins- Þar með
er tekin sú stefna að koma á eigin
legu atvinnuleikhúsi í Iðnó, með
sambærilegum rekstrargrundvelli
við Þjóðleikhúrið, í stað þess að
Leikfélagið starfi sem hreint á
j hugamannafélag eins og hingað
til. Framundan hillir undir Borg
arleikhús Reykjavíkur, fullbúið nú
tímaleikhús sem taki við arfi,
haldi áfram starfi Leikfélags
Reykjavíkur. Þessi stefna hefur í
meginatriðum verið mörkuð á
starfstíma Sveins Einarssonar leik
hússtjóra sem réðct til Leikfélags
ins fyrir tveimur árum. Hann verð
ur fyrir svörum um rekstur fé
lagsins og stöðu þess í dag.
★
— Þessar breytingar sem ver
! ið er að gera á rekstri Leikfé
i lags Reykjavíkur miða að því fyrst
i og fremst að tryggja leikurum
! félagsins öruggari afkomu
j af list sinni, af starfi sínu í leik
j húsinu. Þetta er breyting á fjár
j hagcgrundvelli leikhússins frem
j ur en listrænum. Og það var orðið
óhjákvæmilegt að breyta til: djúp
j ið var svo gífurlegt milli leikhús
! anna. Þess voru dæmi að vetrar
laun leikara í Iðnó væru ekki
I nema sem svaraði mánaðarlaun
j um í Þjóðleikhúsinu, lekarar þar
j yfirleitt með ferfalt kaup Leik
j félagúeikara fyrir utan annan að
stöðumun. Svona gat þetta ekki
gengið lengur ef Leikfélagið ætl
aði sér iað starfa áfram. En þetta
dæmi sýnir bezt hvað þeir menn
lögðu á sig sem kusu að starfa
áfram í Iðnó þegar Þjóðleikhúsið
tók til ‘tarfa. Þeir völdu Iðnó
og Leikfélagið í þeirri vissu að
þar væri leikhúc leikaranna sjálfra
þar fengju þeir að vinna að þeim
ALÞÝÐUBLAÐH> notar
tækifærið í snmarleyfj leik
húsanna til að ræða við
þrjá forystumenn í leikhús
máliun. í dag er rætt við
Svein Einarssont leikhús
stjóra Leikfélags Reykjavík
ur, en á næstunni munu birt
ast viðtöi við þá Guðlaug
RósinkranA Þjóðleikhús
stjóra, og Þorstein Ö Steph
ensen, leiklistarstjóra Ríkis
útvarpsins.
verkefnum sem þá dreymdi um.
Þetta eru hátíðleg orð en sönn
samt. Og ég held reynslan hafi
sýnt að þeir völdu rétt.
— Hverju er breytt? Og hvern
ig?
— Það má segja að með fast
ráðningu fyrstu leikaranna gerist
grundvallarbreyting inn á við í
starfi Leikfélagsins; út á við gæt
ir hennar með öðrum hætti. Áð
ur gátum við aldrei gengið að nein
um tilteknum leikara vísum; með
kauphækkun og fastráðningu leik
enda tryggjum við fastan kjarna
í leikhóp félagsins. Um leið verð
ur gú breyting að við fáum æf
ingatíma á daginn í stað þess að
æfa eingöngu um helgar og á kvöld
in og á nóttunni eins og áður var.
Þar með rýmkar sýningartíminn
og gefst færi á miklu fjölbreytt
ara verkefnavali. í vetur sýndum
við 9 verkefni, þar af 6 ný á
leikárinu, og sýningafjöldinn tvö
faldaðist, énda var leikið flest
kvöld vikunnar. Þessa breyt
ingu verða áhorfendur var
ir við. Hins vegar held ég
að ævinlega hafi verið gerðar
sömu listrænar kröfur til sýn
inga Leikfélagsins og Þjóðleik
hússins. Og það er ekki hægt að
tala um neina listræna byltingu
hjá Leikfélaginu- Verkefnaval fé
lagsins hefur sjálfsagt verið upp
og ofan, en beztu sýningar félags
ins hygg ég hafi ævinlega jafnazt
fyllilega á við það sem bezt ger
ist í Þjóðleikhúsinu til dæmis.
Með stærri leikhópi, fjölbreyttari
verkefnum fáum við tækifæri til
að nýta betur en áður krafta fé
lagsins, færa út svið þess- Leikrit
un nútímans er ákaflega auðug
og fjölbreytileg og nauðsynlegt að
gera henni skil eftir föngum um
leið og fengizt er við klassísk verk
efnij hvort tveggja auðgar okkar
eigjn leikmenningu. Mér finnst að
sýningar eins og Rómeó og Júlía
í fyrra, Sú gamla kemur !• heim
sókn :• vetur sýni tvímælalaust að
rétt sé stefnt þó kannski megi
deila um listrænar niðurstöður
sýninganna í einstökum atriðum-
Leikhús verður að fást við verk
efni sem reyna á krafta þess;
það tjáir ekkj að einskorða sig
við það gem fyrirfram er ætlandi
að við ráðum við.
*
— Hvernig taba áhorfendur
þessu aukna starfi?
— Það er rétt að taka það skýrt
fram að forsendan fyrir öllum
breytingum á starfi Leikfélagsins
er stóraukinn styrkur úr borgar
sjóði. Hann gerði okkur kleift að
ráða þessa 7 leikara í haust og
rýmkaði að því skapi um fjárhag
inn annarra útgjalda vegria- En
undirtektir áhorfenda hafa verið
mjög vinsamlegar og aðsókn að
leikhúsinu aldrei slík sem í vet
ur sem leið. Árið áður gekk allt
vel, en þó enn betur í vetur. Vit
anlega er áramunur í leikhúsinu.
Það má vel vera að miður gangi
að ári eða þarnæsta ár- En ég tel
að áhorfendur hafi sýnt að þeir
kunna að meta það sem við erum
að gera, sannað að það er jarð
vegur fyrir þetta starf og jafnvel
þó það ykist enn. Það er athyglis
vert hve ungt fólk sækir leikhús
in mikið. Og fólk sem annars kem
ur aldrei í leikhús hefur sótt sýn
ingar eins og Hart í bak og Ævin
týri á gönguför. Það er áreiðan
lega mikilsvirði þvi að sé fólk
einu sinni búið að koma í leik
hús er það oftast tilleiðanlegt að
koma aftur; og við höfum orðið
þess varir að þetta fólk kemur
aftur- Sumir menn u,rðu æfir
þegar fréttist að við ætluðum að
sýna Ævintýri á gönguför í vet
ur. En Ævintýrið gerði okkur
kleift að taka upp einþáttunga
Dario Fo= og Sú gamla kemur í
heimsókn sem okkui- er raunveru
lega ofviða fjárhagsleea eitt sér,
of fólksfrekt og kostnnðsrsamt.
Oe Ævintvrið er eitt af fáum verk
efnum frá gamalli tíð. bsð einasta
auk gömlu islenzku leikri+anna. er
enn er í góðu eildi á cviðinu; það
var gamun að svna bnð einu sinni
enn áður en Iðnó víku- úr sessi
við Tiörnina cem á v'st. að verða
á allranæc'tu árum. Ee heid að á
horfendur h»fi svnt með undir
tektum sínum að við völdum rétt
★
— Hvað um leikskólamálin og
framtíðarskipan þeirra?
— Leikfélag Reykjavíkur taldi
sér á sínum tíma nauðsynlegt að
byrja eigin leikskóla, til þess
að stækka leikhóp sinn, koma
upp ungum leikurum; skóla
þar sem ungu fólki væri kennt að
vinna í leiklúrinu og innrætt virð
ing fyrir leiklistinni. Þetta hefur
tekizt- Skólinn hefur brautskráð
nemendur sem eflaust eiga fyrir
sér að verða mjög nýtir leikarar
og hafa sumir þegar unnið vel. Að
sókn að skólanum er mjög mikil,
lætur nærri að aðeins þriðjung
þeirra sem sækja um skólavist
. sé hægt að veita viðtöku- Og ég
held að þeir leikskólar sem við
höfum nú veiti tvímælalaust betri
leikmenntun en áður var á boð
stólum. Þar fyrir kemst ekki lag
á leikskólana fyrr en þeir eru
orðnir fullgildir skólar, ekki bara
kvöldnámskeið sem menn stunda
með annarri vinnu. Þetta er eins
á öllum sviðum leiklistar hjá okk
ur nú: menn verða að velja hvort
þeir stunda hana eina eða alls
ekki- Hugsanleg bráðabirgðalausn
væri að þriðja skólaárið yrði veitt
Framhald á 15. síðu.

Frá mótmælaaðgerðum stuð
Ólga í
Konst
DEILUR Konstantíns Grikkjakon-
ungs og Georgs Papandreou, sem
konungur hefur vikið úr embætti
forsætisráðherra, hafa stofnað
konungsstjórn og lýðræði á Grikk
landi í alvarlega hættu.
Víðtæk ólga er þegar orðin af
leiðing gremju þeirra, sem Papan
dreou lét í ljós þegar konungur
skipaði forseta þingsins, Athanas-
siades-Novas, eftirmann hans,
svikaranafngiftar þeirrar, sem
hann hefur gefið hinum nýja for-
sætisráðherra og hinum gamla
samstarfsmanni sínum, Kostopolos
utanríkisráðherra, og hvatningar
KASTLIÓ
hans til þjóðarinnar um, að efna
til friðsamlegra mótmælaaðgerða
gegn svikunum.
Gríski kommúnistaflokkurinn,
sem er bannaður, og hinn vinstri-
sinnaði EDA-flokkur munu nota
tækifærið til að skipuleggja mót
mælaaðgerðir gegn konungi og
ákvæðum stjórnarskrárinnar um
völd konungsins.
Hægrisinnar og stuðningsmenn
Karamanlis fv. forsætisráðherra,
sem hefur dvalizt í útlegð síðan
hann beið ósigur í kosningunum
1963, munu nota tækifærið til áð
sverta Papanderou og flokk hans,
Mjðsambandið, og ekki kæmi á
óvart ef þeir hvettu Karamanlis
til að snúa aftur til landsins.
* Miðsam>»andið klofið
Eitt er víst og það er .að kon-
ungur hefur klofið Miðsambandið
. g 21. júlí 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ