Alþýðublaðið - 05.12.1965, Blaðsíða 9

Verður hægt að koma í veg
fyrir meðfædda sjúkdóma?
ER HÆGT AÐ SKAPA NÝTT LÍF
utan við líkama móðurinnar? Þess
ari spurningu hafa visindamenn
velt fyrir sér um langt skeið og
nú er svo komið, að fjölmargir
brezkir og bandarískir læknar og
vísindamenn svara þessari spurn
ingu hiklaust játandi. Með öðrum
orðum tækni mannsins er orðin
slík, að hægt er að framleiða börn
í tilraunaglösum.
Brezka tímaritið ,,The Lancet“
sem mikils álits nýtur hvarvetna
meðal lækna og vísindamanna hef
ur birt grein um þetta mál, og
þótt skylt sé að taka fram strax
í upphafi, að auðvitað eru allar
þær tilraunir, sem hér um ræðir
enn á algjöru frumstigi, þá er
nú samt svo langt komið, að alvar
lega þenkjandi vísindamenn í
mörgum þjóðlöndum starfa nú að
tilraunum, sem miða í þessa átt.
Þegar Aldous Huxley skrifaði
bók sína „Hugdjarfa framtíðarver-
öld“ (Brave New World) þá fjall
aði hann þar einmitt um fólk, ef
fólk skyldi kalla, sem framleitt
var í verksmiðjum, og kom fyrst
til lífsins í tilraunaglösum. Huxley
sá.fyrir sér þjóðfélag þar sem fram
leiddar voru fyrirfram ákveðnar
mánngerðir með fyrirfram á-
kveðna eiginleika, þannig að þörf
um þjóðfélagsins væri fullnægt
svo hvergi væri of eða van. Þetta
væru sálarlausar og tilfinninga-
snauðar verur. Ýmsum þótti lýs
ing Huxleys djörf og nær öllum
þótti hún ótrúleg, svo ótrúleg, að
fullyrt var að slíkt mundi aldrei
verða mögulegt, heldur væri bók
in aðeins framtíðar órar, órar sem
aldrei mundu verða eða gætu orð
ið veruleiki.
En nú er sem sagt það, sem
Huxley sagði fyrir 30 árum, að
verða að minnsta kosti fræðileg
ur möguleiki.
Viðleitni læknanna til að fram
leiða líf í tilraunaglasi miðast
alls ekki að því að nú eigi að
fara að efna til fólksframleiðslu í
stórum stíl á tilraunastofum, held
ur er þessi tilraunastarfsemi liður
í viðleitni lækna til að öðlast betri
skilning og ný vopn í baráttunni
við meðfædda sjúkdóma.
Brezku vísindamennirnir, sem
greinin í „The Lancet“ fjallar um
höfðu á sínum snærum 16 kven
sjúklinga, sem orðið hafði að taka
eggjastokkana úr vegna sjúkdóms
í eggjastokkunum eru tugþúsund
ir' eggja, sem fræðilega séð er
öll hægt að frjóvga, en undir
veniulegum kringumstæðum fer
aðeins eitt egg á hverjum mánuði
niður eggjaleiðarann, þar sem það
svo getur frjóvgast.
Hin egggin má hinsvegar fjar
lægia og það var það sem læknarn
ir einmitt gerðu. Þeir tóku nokkur
egg og héldu þeim lifandi í sér
stakri blöndu, sem innihélt marg
vísleg nauðsynleg næringarefni.
Eggin héldu áfram að þroskast
í blöndunni og síðan var beitt
gervifrjóvgun til að frjóvga þau.
Með gervi frjóvgun af þessu tagi
ætti læknir að geta tekið egg úr
iíkarpR konu, "-frjóvgað það síðan
éins og að framan greinir, og
gert síðan uppskurð á konunni á
nv og komið hinu frjóvgaða eggi
fyrir á sínum stað og konan mundi
svo ala barn, er fram liðu stund
ir.
Tilraunir læknanna á þessu
sviði beinast nú fyrst og fremst
að því að freista þess að komast
fyrir rætur ýmissa arfgengra sjúk
dóma, sem ekki byrjar að bera á
fyrr en eggið er frjóvgað og nýtt.
líf byrjað að þróast. Læknar vita
nú þegar með vissu, að ýmsar
tegundir geðveiki, dvergvöxtur og
ýmsir aðrir sjúkdómar eru fyrst
merkjanlegir á þessu stigi. Ef
frjóvgunin og fyrsti fósturvöxtur
inn ætti sér stað utan líkama kon
unnar telja margir að komast
mætti hjá að minnsta kosti ein
hverjum þessara sjúkdóma. Og
það sem meira er, að ef þessi hátt-
ur væri á hafður væri hægt að á
kveða hvort barnið, sem síðar fæð
ist, verður meybarn eða svein-
barn.
Óhætt er að fullyrða, að lækn
ar um víða veröld fylgjast af mik-
illi athygli með þeim tilraunum,
sem segir frá hér að framan,
og þá er áhuginn mestur á því
hvort hægt sé að koma að ein
hverju eða öllu leyti í veg fyr
ir sjúkdóma, sem margir hvérjir
hafa til þessa verið taldir ólækn
andi. Hitt er svo annað mál, að
fæstir hafa áhuga á að komið
verið á fót framleiðslu á fólki
á tilraunastofum, enda óskar þess
víst enginn.
Holts
a □ □
Varanleg viSgerð
á sílenderblokkinni
Wandarweld er hellt í
vatnsganginn og þéttir allar
sprungur á blokkinni, án þess aö
vélin sé tekin.í sundur.
Þolir hita, titring og þrýsting.
Þéttir rifna
hI i ó S k ú ta
Kíttinu; er aöeins þrýst i rífuna
og þar harðnar það við hitann.
Gasþétt og varanleg viðgerð.
Holts vörurnar fást á
stærri benzínstöSvum,
hjá kaupfélögunum og
VéIadeild SlS ÁrmúIa 3
leK ið mér nvers konar býðints
úr og á ensku.
EIÐUR GUÐNASON
ISggiltur dómtúlkur og skjais
þýSandi.
Skipholti 51 - Sími
Tegundin F-811
Getum afgreitt hinar landskunnu
FISHER talstöðvar með litlum fyrirvara.
Sendiorka:
Talrásir:
Spenna:
40 vött
6 kristalstýrðar
12—24—32 volta
Með innbyggðum auka mótíakara fyrir
bátabylgjur frá 2000—6000 kílórið.
Verð á 12 volta F-811 talstöð Kr. 25.700,oo.
Önnumst uppsetningu og víðhald.
Umboðsmenn FISHER talstöðva á íslandi:
FLUGVERK HF.
Reykjavíkurflugvelli — Sími 10226.
Kristniboðshúsið Betanía
Krist'niboðsfélagið í Reykjavík hefur sína
árlegu kaffisölu til ágóða fyrir kristniboðið *
í Konsó, í dag.
Drekkið síðdegis og kvöldkaffið hjá okkur.
Styrkið þannig gott og göfugt málefni.
Sjálfsbjörg, félag fatlaðra í Reykfavík
heldur sinn árlega
JÓLABAZAR
í dag sunnudaginn 5. desember kl. 2 e. h. í
Skátaheimilinu við Snorrabraut.
Mikið' af glæsilegum og nytsöimim munum til
jóiagjafa, svo sem: Jóladúkar, Aðventukransar,
hajidskreytt kerti o.m.fl.
SJÁLFSBJÖRG.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 5. des. 1965 %