Alþýðublaðið - 07.12.1965, Blaðsíða 8

Ragnar Jóhannesson:
ÞAÐ mun vera orðin ófrávíkj-
anleg venja, að í hverju nýju fjár-
lagafrumvarpi komi fram ein-
hverjir nýir skattar, og vafa-
laust er það nauðsynlegt vegna
Samfélagsins, þótt misjafnlega sé
Jieim fagnað. Svo varð líka nú:
liinn nýi fjármálaráðherra mælti
ttieð nokkrum nýjum sköttum.
Ekki verða þeir gerðir að um-
talsefni hér utan einn, vegna
|>ess: hve ranglátur hann er og,
•B mér sýnist, beinlínis menn-
lngarfjandsamlegur. Ranglátir
skattar eru auk þess ævinlega
vanhugsaðir, ekki sízt í þingræð-
Jsþjóðféjagi.
Skatturinn, sem hér um ræðir,
er hinn fj'rirhugaði farmiða-
skattur, sem þegar er orðinn ill-
ræmdur, þótt ófæddur sé. Skatt-
*r þessi á að verða grimmilega
hár, fyrir hjón næmi hann sem
svarar 1/3 til 1/4 af mánaðar-
kaupi láglaunafólks, og býzt ég
Við, að mörgum ' kotbóndanum
þætti þá svo þröngt fyrir dyrum,
að hann settist aftur og færi
livergi. Enda felst ranglæti skatts
Ins í því fyrst og fremst, hve
þrælslega ójafnt hann kemur
ftiður, níðist á þeim tekjuminni,
en kemur létt við hátekjumenn
®g auðmenn. Nú kunna valda-
menn að segja eitthvað á þá leið,
að alþýðufóik hafi ekkert að gera
með það að vera að flækjast til
útlanda; væri sæmra að kaupa
Sér prímus og tjald og halda upp
að Hvítárvatni (eða Hveravöllum'
til að spara séf prímusinn!) En
að slíku afturhaldssjónarmiði
verður vikið síðar.
Skattur þessi kemur sjólfsagt
ekki sárt við auðmenn og verður
þeim léttbær. Auk þess sleppa efa
laust margir við hann. Á ári
hverju fer fjöldi manna í svoköll-
uðum opinberum erindum, fjöl-
mennar sendinefndir og samn-
inganefndir. Slíkir menn yrðu
sennilega undanþegnir skattinum,
en vera má, að almennir skatt-
borgarar gildu fyrir þá. — Fjöldi
kaupsýslumanna fer utan á ári
■hverju, starfa sinna vegna. Ekki
er trúlegt, að þeir greiði um-
ræddan skatt úr eigin vasa, trú-
legra er að fyrirtæki þeirra geri
það og dreifi honum síðan niður
á vörur, sem neytendur kaupa af
þeim.
Eftir er þá sá flokkur ferða-
manna, sem vafalaust er fjöl-
mennastur, þ. e. þeir, sem fara
í erindum siálfra sín. Auðvitað
eru í þeim hópi margir, sem
munar sáralítið um að snara út
þeim þúsundum. sem í svona skatt
fara. Og au.ðvitað munu sumir í
þeim röðum fara nær eingöngu til
þess að eyða fé og njóta erlends
munaðar. Auk þess kaupir oft
slíkt fólk ýmsa vöru handa sjálf-
um sér. og það fvrir of fjár. Þar
ætti ríkið að ná sér niðri og stór-
hækka tolla á allan slíkan lúxus.
Loks eru þeir, sem farmiða-
okur ríkisins mundi bitna harðast
á — hinir efnaminni og tekju-
lægri, sem langar til að bregða
sér út fyrir pollinn, ef til vill
í eina skiptið á ævinni; jafnvel
sparað til þess lengi. Þessu fólki
á nú að refsa með slíkum skatti.
Fjárveitingavaldið segir svo
skýrt, að eigi verður um villzt,
við þetta fólk: Sitjið bara heima.
Hvað á sauðsvartur almúginn að
keppa við höfðingja um ferðalög
út um héim? Ella skuluð þið
bara borga ykkar skatta.
Forystumenn þjóðarinnar
verða að átta sig á því, að vér
lifum ekki á öld Eiríks frá Brún-
um. Það hefur ekki á seinni ár-
um verið með öllu ókleift lág-
launafólki að skreppa til útlanda.
Ferðaþjónustu hefur fleygt fram
Ágætar ferðaskrifstofur skipu-
leggja tiltölulega ócfýrar og hag-
kvæmar ferðir fyrir þá, sem þess
óska, svo að kalla hvert í heim
sem er. F'feiri og fleiri nema er-
lend tungumál. Og allir geta
þroskazt þæði að vizku og við-
sýni á velr undirbúnum og skyn-
samlegum íferðalögum. Fólk, sem
aðgang hefur að nokkrum bóka-
kosti, getur aflað sér hagkvæmr-
ar fræðslu áður en lagt ér af
stað að heiman. Það má ekki
gera of lítið úr mennta- og menn-
ingargildi ferðalaga. „Heimskt er
heima alið barn,” sögðu forfeð-
ur vorir. Og þeir létu ekki sitja
við orðin tóm. Á þjóðveldistím-
anum þótti það hverjum efnis-
manni hin mesta nauðsyn til
þroska og menningar að fara ut-
an, helzt til langrar dvalar. Þeg-
ar þjóðin glataði sjálfstæði sínu
í hendur erlends valds, skipa-
skortur, einokun og örbirgð
krepptu nákjúkur sínar að landi
og þjóð, þá fækkaði utanförum,
alþýðumennipgu hrakaði, sjón-
deildarhringurinn þrengdist. Er
þó engum þjóðum nauðsynlegra
en afskekktum dvergþjóðum að
halda víðtækum menningartengsl
um við umheiminn. Þetta virðist
f jármálaróðherra og þeim, sem
umræddan skatt kunna að sam-
þykkja, ekki ljóst.
Mörgum borgurum er það bein-
linis nauðsyn að geta skotizt til
útlanda öðru hverju til þess að
kynnast nýjungum í starfi sínu
og staðna ekki hér í fátæktinni
og fásinninu. Nægir að nefna
lækna, ýmsa' tæknifræðinga,
kennara, svo að fáeinir starfshóp-
ar séu nefndir. Þjóðfélag vort
krefst í æ vaxandi mæli þess, að
menn fylgist vel með tímanum,
raunar í hvaða stétt sem er. Eng-
um er það enda nauðsynlegra en
oss íslendingum, sem fleira þurf-
um að sækja til annarra en flest-
ar þjóðir aðrar. Þá menningar-
leit mega engin yfirstéttarsjón-
armið lama — á síðari helmingi
20. aldar, hjá elztu þingræðisþjóð
heims.
Vér dæmum, og það með réttu,
einræðisríkin hart fyrir þau óbil-
g.iörnu höft, sem þau leggja á
einstaklingsfrelsi þegna sinna, t.
d. á ferðafrelsi frá landi og til.
Látum það þá ekki henda oss,
sem gumum mikið af frelsisást
vorri og lýðræðisþroska, að
frem.ja sama ranglætið gegn ein-
staklingum, jafnvel heilum stétt-
um samfélagsins. Átthagafjötur
lögðu Danir aldrei á okkur, þótt
bölvaðir væru. Hví skvldum við
sjálfir þá snúá okkur þann
dróma?
Ég geri ráð fyrir, að fjármála-
ráðherrann, sá mæti og drengi-
legi maður, hafi í kappi sínu við
að sjá hag rikissjóðs borgið, ekki
gefið sér tíma til að hugsa þetta
mál til fullrar hlítar. Og öllum
getur yfirsést. En það er skylda
allra þeirra þingmanna, sem ekki
vilja standa beinlínis í vegj fyrir
aukinni menningu og mennt þjóð-
arinnar né koma á miðaldalegum
ójafnaðarráðstöfunum, að koma í
veg fyrir, að tillagan um þennan
rangláta skatt verði að lögum.
Ragnar Jóhannesson.
.Tafnvel láglaunamenn háfa getað veitt sér þann mu nað að eyða sumarleyfi sínu í útlöndum
8 7. des. 1965 ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Kennaraskortur er sívax-
andi vandamál, sem full þorf
er að snúast rösklega víð.
s
a
Oddur A.
Sigurjónsson
skólðstjóri
HÁSKÓLI ÍSLANDS • hefur ný-
lega ákveðið að þyngja verulega
nám til B.A. prófs. Eflaust hefur
vakað fyrir hinni virðulegu stofn-
un, að auka á-þann hátt kunnáttu
væntanlegra B.A. manna og lyfta
þessu lærdómsstigi nokkru hærra.
Um þessa fyrirætlan má margt
gott segja, þótt fyfirhuguð fram-
kvæmd náms og prófa, sé með
þeim geysilega annmarka, að sé
prófi ekki lokið að fullu innan
takmarkaðs tíma missa fyrri próf
gildi sitt.
Torvelt er að sjá hvað vakir
fyrir mönnum með þvílíkri ný-
breytni.
Það er alkunna, sem allir hljóta
að viðurkenna, að fjöldi náms-
manna, karla og kvenna, hefur á
þessu stigi fest sér maka, eign-
azt börn og stofna heimli. Fyrir
allt þetta fólk er fyrirhuguð ó-
Aðvöri
fgl bátaeigenc
Eigendur þeirra 1
dekkbáta), er ligg
svo og þeirra bát
eru aðvaraðir um
15. des. n.k.
Að öðrum kosti v(
og ábyrgð eigendi
Ee^
Hafnarst;