Alþýðublaðið - 06.05.1921, Page 1

Föstudaginn 6. tnaí.
s
Bftirvinnan.
Bíaðinu yerkamanninura á Ak-
wreyri farast svo orð, meðal ana-
ars, um eftirvinnudeiíuna hér í
Reykjavfk: f
„Það er kunnugra en frá þurfi
að segja, að eftirvinna er alóþörf
við raargskonar vinnu. Vinnukaup-
eadur íáta oft vinna á nóttum og
helgum dögum, þó ekkert reki
eftir. Þess erú t. d. fjölmörg dæmi,
að unnið er í einum spretti við
afierming og ferming skipa, þó
þau liggi svo í höfn einn til tvo
sólarhringa á eftir, án þess nokk-
uð sé við þau unnið — máske
til að bíða eftsr einhverjum „höfð-
ingjanum", 'sem þóknast að hafa
alla sína hentugleika, hvað sem
öllu öðru líður.
Því minna sem er um vinnu að
rseða — eins og nú á sér stað —
þvf minni þörf er á að láta vhraa
á nóttum og helgidögum, Verka-
«senn ganga hvort sem heldur er
atvinnulausir háifar vikur, og ekfe-
ert rekur á eftir, sem réttlætt get-
ur effirvinnuaa. Helgidagavinaan
er ósæmileg siðuðum mönnum, og
er ekki sprottin aí þörf alloftast,
heldur af eigingirai vinnukaupend
anna, sem skoitir sómatilfirmingu
&g leika sér að brjóta siðaðra og
kristiesa manna lög fyrir nokkra
auta. Lagalegi og siðferðislegi
rétturinn er því verkamannamegin.
Þeir eru að gera tilraun til að
venja þjóðina af ósóma, sem stná-
sálarleg eigingirni hefir skapað. —
— Hlægilegt atvik hefir koraið
fyrir í þessum deilum. Nokkrir
atvinnurekendur auglýstu, að þeir
borguðu eftirvinnu og helgidaga-
vianu ekki eins háu verði og
verkamenn höfðu ákveðið. Híið-
stætt þessu væri það, að almenn-
ingur létl kunngera það, að hann
keypti ekki vörur af kaupsýslu
mönaum, nema fyrir það verð er
hann setti sjálfur. Ætli kaupmömt-
um fæti ekki eins og verkaraönn
unum þar syðra, að þeir neftuðu
að láta vöruna af hendi undir
þeim kringumstæðum.
Reykvísku verkamennirnir eru
virðingarverðir fyrir tvent. Fyrst
það, að leggja tii orustu við rót-
gróinn ósið og í öðru lagi fyrir
þá samheldni og framtak, er þeir
sýna í þessu máii. Rétturinn er
skýlaus þeirra megin, og honum
ber að fylgja með festu, þó nokkrir
menn, sem iifa ekki fyrir neitt
annað en peninga, vilji níðast á
löghelguðum hvíldartíma almenn-
ings að ástæðulausu,
Sé unnið að framleiðslu þjóðar-
innar sex daga hverrar viku, er
henni borgið, þó ekfci sé geagið
lengra.
Verkamenn um alt land ættu
að taka stéttarbræður sfna í Rvík
sér til fyrirmyndar í þessu nsáli.*
Framsöguræða
alþm. Jóns Baldvinssonar,
forseta Alþýðusamb. Islands,
f togaravökumálinu við 2, umr,
(Frh.)
Þetta mál er heldur ekkert ný
mæli í löggjöfinni að þvf leyti,
sem það skipar fyrir um tilhögun
á vinnu.
Aðrar þjóðir hafa nú fiestar
fullkomiti lög um skipun atvinnu-
mála sfnna, og .þó að sú löggjöf
sé að vfsu nokkuð f bernsku ena
þá hjá okkur, þá úlr og grúir af
fyrirmælum í löggjöf Okkar, sem
á einn eður annan hátt taktuarka
hlð svokallaða ftjálsa samkoraulag,
og sum þessara laga eru allgöm-
ul. Meðal annars má benda á hjúa-
fögin. Þar erú Iagðar vissar kvað-
ir á húsbætidur hjúa, sem þeir
verða að uppfylu, og sem hlutað-
eigendur ekki geta farið f kring-
um jafttvel með sarakomulagi.
Enn má benúa á lögin um iðn
aðarnám, sem fyrirskipa hversu
ráða megi menn til iðnaðarnámc,
og allir samningar þar um sena
fara f bága við þau, eru ógíldir,
Og loks eru siglingalögin, sem
eru Iagabálkur í nál. 300 gr., að
meira eða minna Ieyti takmarkaa-
ir á þvf, sem eftir skiiniagi minai
hiuta sjávarútvegsnefndar gæti ver-
ið frjálst samkomuiag.
Mörg eru fieiri íög sem tak-
marka þettx.
Háttv. þm. þurfa þvi ekkt að
óttast að hér sé verið að fara út
á neina algerlega nýja braut, þótt
þeir samþykki frutnvarpið sem hér
Iiggur fyrir.
Þá skal eg með fáum orðum
skýra greinar frv. Er þess að vísu
litil þörf, þvi þær skýra sig að
mestu leyti sjálfar.
1. gr. Sú venja hefir verið, a.@
þegar botavörpuskip hefir verið í
höfn hér við iand, hafa hásetar
eigi þurft að taka þátt í fermingu
eða affermingu og eigi haft önnur
störf, en heizt ef þurft hefir að
gera við veiðarfæri og iaga ti! á
þllfari.
2. gr. Þegar skip liggja vegna
óveðurs hefir venjan verið sú, að
s-kipverjusn hefir verið sldft í vök-
ur, 3 eða íjórár, eftir því er héfir
þótt henta, og er ætlast ti! afö
þeirri reglu verði fylgt sem véhja
hefir verið, þó svo að hvíldin verði
eÍgÍLskemri en segir í frv.gr.
3. gr. skýtir sig í raun réttri
sjálf. SkipshöfninnS er skift í vöfe
ur, og 3/4 hlutsr háseta yinna j
einu. Tekur þetfcs vitanlega ekki
til vélanaanna eða raatsveins, Séu
♦feásetar 24, verða 18 manns að
vinna en 6 taka hvíld.
Ég hygg að "ég geti þá hér
nteð lokið framsöga í máliau af
hendi meiri hluta sjávarútvegs-
nefndar. En frá sjálfum mér lang
ar mig til þess að micnast á eitfc
atriði í áliti minni hlutans, sera
ég gæti líklega tékið að einhverju
leyti til mín.
Minni hluti vill iáta iíta svo ót
sem það séu ekki sjómennirmr
sjálfir, sem bera ínm kröfu tif
I